Een man die zich erg stoer gedraagt noemen ze ook wel een macho. Dat klinkt al stoer, maar het is in feite het Spaans voor ‘mannetje’ en dan klinkt dat toch al minder ruig. Een mannetje stelt niet zo veel voor, zou je zeggen, tenzij je het woord gebruikt voor een kleuter, dan is het liefkozend. Een afgeleide van macho is machismo, dat staat voor diens gedrag.
Mijnheer Luis Rubiales is zo’n macho. Hij is heel trots op zijn mannelijkheid en laat dat ook graag zien. Deze voorzitter van de Spaanse voetbalbond kuste een van de leden van de Spaanse damesvoetbalploeg vol op de mond bij de huldiging als wereldkampioen en tijdens de wedstrijd liet hij zich ook al gelden door provocerend zijn kruis te betasten. Een gedrag dat je moeilijk onder het hoofdstuk smaak en stijl kunt plaatsen. Een man zit vanwege de hormonen anders in elkaar dan een vrouw. Dus een ‘echte man’ zijn, daar is op zich niks mis mee. Vinden veel vrouwen ook wel de moeite. Maar dan wel binnen de spelregels van wederzijds respect.
Over de commotie erna is genoeg gezegd en geschreven, waar het mij om gaat is in welke mate dit machismo nog voorkomt in de maatschappij. Met name in de vorm dat de man dan dominant zou (moeten) zijn en zich in die zin meer rechten toe eigent dat een vrouw.
Ook hier lopen nog veel soortgenoten van Luis Rubiales rond
Het is goed dat het gedrag van Rubiales breed gehekeld is en het geeft aan dat het machismo onder druk staat in Spanje. Het heeft er wel heel lang ingezeten. En daar niet alleen. In veel landen wordt de man belangrijker beschouwd dan de vrouw. Jawel, in islamitische landen is dat zo met als meest extreme voorbeeld Afghanistan, waar de vrouwen in feite 24 uur per dag gevangen worden gehouden. Ik ken het fenomeen in afgezwakte vorm ook in de Turkse cultuur, hoewel je daar een ontwikkeling ziet dat de positie van de vrouw in met name de grote steden in Turkije de laatste decennia sterker wordt. Sterker eigenlijk dan hun positie in de Turkse gemeenschappen in bijvoorbeeld Nederland en België. Dat komt waarschijnlijk doordat ze die modernisering in hun moederland niet hebben meegekregen en op dat vlak terugvallen op de periode waarin ze geëmigreerd zijn.
Maar dat machismo heeft op zich niks met de islam als religie te maken, je ziet het ook bij volkeren en landen met andere religies. Spanje dus, met een katholieke cultuur. En zeker niet te vergeten het oer-katholieke Italië. Héél lang was de vrouw daar veroordeeld tot de keuken, dat was de plaats voor la mama. Maar tegenwoordig hebben veel vrouwen daar ook gestudeerd en zijn ze daardoor meer en meer geëmancipeerd, hoewel het machogedrag onder Italiaanse mannen bepaald nog populair is. Maar dat is meer uiterlijk vertoon, want Italiaanse jongemannen blijven vaak nog erg lang vastgekleefd aan hun moeder, waardoor hun zelfstandigheid zelfs laat op gang komt.
Zeker in de Italiaanse gemeenschappen in bijvoorbeeld België en Duitsland. Dat zijn families die decennia geleden uit straatarme regio’s zoals destijds Sardinië en Sicilië hier naar toe verhuisden om te komen werken in de mijnen. Ze zijn gebleven maar ook hier zie je dat die modernisering langzamer gaat dan in het moederland en dat Italiaanse vrouwen hier nog vaak onder de knoet van de man zitten. Zo ken ik heel wat Italiaanse vrouwen in de Belgisch-Limburgs mijnstreek die het niet in hun hoofd moeten halen om bijvoorbeeld een relatie te beginnen met een niet-Italiaanse man, dan wordt niet geaccepteerd door de ouders, broers en andere familieleden en vrienden. Ik heb het over vandaag de dag!
In feite komt dat machismo erop neer dat de vrouw toch min of meer als ‘bezit’ wordt beschouwd. Ze is in die gedachte een wezen dat niet honderd procent over zichzelf kan beslissen. Het is pijnlijk en gênant dat dit vandaag de dag ook in onze regio nog veelvuldig voorkomt. Ook hier lopen nog heel veel ‘soortgenoten’ van Luis Rubiales rond, en die kunnen we niet zo gemakkelijk ontslaan van hun functie. Want ze hebben een rol geleerd die voortkomt uit oude gewoonten van onwetendheid. En ze zijn kennelijk niet bij machte om daar uit te kruipen. Onze huidige maatschappij helpt daar ook niet echt bij, want die is verdeeld in verschillende culturen die volledig langs elkaar bestaan, segregatie in plaats van integratie. Dat is geen gezonde voedingsbodem als je wilt streven naar een hechte en open samenleving.
