Jack Poels zong het op het Vrijthof tijdens Koningsdag overtuigend, het is een kwestie van geduld. Niet alleen specifiek totdat ‘iedereen Limburgs lult’, maar in het algemeen is geduld een deugd. Al wil ik niet pretenderen dat ik die eigenschap op elk moment van de dag in de praktijk breng.
Maar op Koningsdag kwam ik nog maar eens een keer tot de conclusie dat het ook een kwestie van smaak is. Onder ‘het’ kun je veel verstaan en smaken verschillen natuurlijk. Maar toch.
Smaak en respect, dat zijn in Nederland blijkbaar moeilijke begrippen, in en buiten de media. We beleefden in Maastricht een fantastische Koningsdag. Wat je verder van het instituut Koningshuis ook mag vinden, de komst van de oranje familie was kennelijk voor heel veel Limburgers een prima aanleiding om een geweldig feest te vieren. Meer dan 40.000 mensen waren uitgelopen om samen met de koning en zijn familie voor een onvergetelijke dag te zorgen.
Het programma was nagenoeg vlekkeloos, uitstekend georganiseerd en doordacht. Och, er zijn altijd verbeterpunten. Dat hele taaldictee in dialect had achterwege kunnen blijven en ja, een Maastrichtse wijnboer was logischer geweest, de uitbeelding van andere Limburgse gemeenten was een geforceerd programma-onderdeel. Maar de hoogtepunten waren talrijk, van het optreden van Lucas en Steve, via het mini-concert van André Rieu tot en met het slotakkoord van Rowwen Hèze voor een oranje massa op het Vrijthof. Vreemd dat die topmomenten ‘s avonds in de samenvatting van het NOS-journaal niet te zien waren. Daar begonnen ze sowieso eerst met Koningsdag in Amsterdam en ergens nog iets van een rommelmarktje op een grasveldje in een dorp waarvan ik de naam alweer vergeten ben. De plaatselijke krant meende zurig te moeten melden dat de Koninklijke familie had gelogeerd in een hotel tussen het ‘klootjesvolk’. Dan weet je weer hoe de redactie over de gemiddelde krantenlezer denkt.
Maastricht heeft zich op een onvergetelijke wijze gepresenteerd, met gevoel voor kwaliteit en smaak. Dat straalde de oranje familie zelf ook uit.
Maastricht heeft zich op een onvergetelijke wijze gepresenteerd, met gevoel voor kwaliteit en smaak. Dat straalde de oranje familie zelf ook uit door niet alleen spontaan mee te doen, maar zich ook eigentijds modebewust en stijlvol te laten zien. Dat kan in de stad van ‘sjiek en sjoen’ wel gewaardeerd worden.
In de rest van het land lang niet altijd. Ik zapte ‘s avonds nog langs een programma van Arjen Lubach bij de VPRO en die kwam niet verder dan het continue uitlachen van alle mensen die in de beeldfragmenten van het evenement in Maastricht te zien waren, inclusief André Rieu die volgens hem oersaai was. Dan hoorde je vervolgens weer gelach in de studio. Uitlachen is blijkbaar ook een kwaliteit. Zoveel gevoel voor smaak kan de als intellectueel bekende staande omroep blijkbaar niet opbrengen.
Lachen kunnen ze sowieso goed in Hilversum. Zeker in het programma Vandaag Inside. De grapjas Johan Derksen kreeg de lachers op zijn hand toen hij vertelde dat hij een halve eeuw geleden een bewusteloze vrouw penetreerde met een kaars. Hij deed het nog even voor met een handbeweging, onderwijl schaterend. Och ja, een jeugdzonde, zo werd het gebracht. Ze bulderden erop los. Het niveau daalde tot onder de zeespiegel.
We zijn een halve week verder, het programma is opgedoekt, Derksen en zijn maatjes zijn naar huis. Het gekke is dat de hoofdrolspelers zelf nog niet goed door hebben dat het niet getuigt van smaak en respect om dit bij een vrouw te flikken. Ze suggereren zelfs dat ze nu het slachtoffer zijn van de cancel-cultuur van de woke-beweging. Maar dat is onzin.
Ik ben bepaald geen aanhanger van dat woke-gedoe. Waarin we een vrouw geen vrouw meer mogen noemen, maar een persoon met een baarmoeder. Slaat nergens op. Maar het andere uiterste is om een vrouw te behandelen als een willoos voorwerp. En daar op de beeldbuis ook nog smakelijk over te lachen.
Het hebben van goede smaak is nog niet zo evident. Dat weet inmiddels ook de Vlaamse kunstenaar Jan Fabre, die deze week veroordeeld werd wegens aanranding en seksueel misbruik. Hoewel de MeToo-beweging wel eens doorslaat en het natuurlijke spel tussen man en vrouw (of andere combinaties) vaak negeert, zijn er wel degelijk grenzen. Smaak en respect. Die krijg je in principe mee van je omgeving. Thuis, je vriendenkring. Blijkbaar gaat er daar veel mis de laatste tijd. Met geduld alleen gaan we dat niet veranderen.
