Je eigen zonden durven inzien

Van de week bezocht ik de expositie ‘GOED FOUT, de zeven hoofdzonden in beeld’, in Bonnefanten Maastricht. De kunstwerken uit de 16^e eeuw (ruim gemeten) zijn op basis van dit thema uitgekozen. Ik herinner me van de lagere school nog dat de dorpspastoor les in cathechismus kwam geven, en die leerde ons ‘de tien geboden’.  Zoals ‘Gij zult niet vloeken’ en ‘Gij zult niet stelen’. Ik denk niet dat we die tijd terug moeten laten komen, maar soms denk ik wel dat zo’n paar van die lessen voor bepaalde mensen nog niet zo slecht zou zijn. Want er blijft wel degelijk iets van hangen.

Maar goed, in het museum aan de Maas in Maastricht gaat het dus over de Zeven Hoofdzonden.

Voor wie ze niet kent, het gaat om Hoogmoed, Gierigheid, Lust, Afgunst, Gulzigheid, Woede en Luiheid. In de expositie vaak prachtig afgebeeld door de fameuze schilder Pieter Brueghel en veel van zijn tijdgenoten. Je ziet het gevecht tussen enerzijds de streng religieuze doctrine uit die tijd (met de protestanten voorop, de katholieken volgend), en anderzijds de menselijke ‘zwakheden’. Het is een thema dat tot op de dag van vandaag nog heel actueel is en waarmee de mensheid worstelt.

Kijkend naar die kunstwerken ga je onbewust ook bij jezelf te rade hoe je met die zonden omgaat. Welke zijn bij mij in meer of mindere mate van toepassing. Een bezoek aan die tentoonstelling is ook een vorm van zelfconfrontatie en het is dan ook niet voor niets dat er her en der spiegels in de zalen staan opgesteld, zodat je je regelmatig zelf in de ogen kunt kijken.

Dan krijgen we Lust. Tja, die zonde kan ik niet ontkennen. Dat ligt niet aan mij, daar is Moeder Natuur verantwoordelijk voor.

Je moet niet de illusie hebben dat je helemaal objectief over jezelf kunt zijn. Je kijkt toch min of meer door een gekleurde bril in de spiegel. Maar kom, ik doe een dappere poging.

Ik vermoed dat het bij Hoogmoed wel meevalt, al  zullen sommigen daar anders over denken. In zelfbewondering herken ik mezelf niet. Al valt een zekere eigenzinnigheid niet te ontkennen, maar dat is net iets anders.

Gierigheid, daar heb ik ook niet veel mee. Vaak heb ik de neiging om het eerste rondje in het café te geven en als gasten op bezoek komen, haal ik alles uit de (ijs)kast. Maar ik geef ook weer niet alles weg wat ik bezit, zo is het ook niet.

Dan krijgen we Lust. Tja, die zonde kan ik niet ontkennen. Dat ligt niet aan mij, daar is Moeder Natuur verantwoordelijk voor. Die heeft dat trouwens slim bedacht. Voortplanting is cruciaal voor het leven op aarde en zodoende zijn de hormonen ‘uitgevonden’ die dit proces buitengewoon prettig maken. Wat dat betreft heb ik altijd al begrip gehad voor Adam en Eva. Ik heb die dierlijke instincten wel altijd proberen te combineren met respect en begrip voor de partner in kwestie, dat maakt de lust nóg aantrekkelijker en gelaagder.

Bij Afgunst breng ik het best goed af, denk ik zelf. Door mijn werk kom ik vaak in contact met vermogende mensen. Gelukkig komt nooit het gevoel op van ‘waarom heb ik dat niet en zij wel?’. Dat komt wellicht doordat ik uit een gezin kom waar elk dubbeltje moest worden omgedraaid, maar waar werd geleerd dat je met je best te doen je je situatie wel kunt verbeteren. Zodat ik nu in een positie ben dat ik, zeker naar mondiale maatstaven, goed kan leven. Ik gun eenieder die meer heeft alle geluk ermee, althans, als ze er hard voor geknokt hebben of iets heel slims hebben bedacht. Bij met goud behangen criminelen heb ik die waardering niet.

De zonde Gulzigheid brengt me in twijfel. Nee, ik heb geen eetlust als een zwijn, vreet me als het ware niet vol. Genoeg is genoeg. Maar er zijn zeker momenten geweest dat ik de volgende ochtend dacht: dat éne glas, of die twee, dat was niet nodig geweest. Champagne vind ik heel lekker, maar je kunt niet aan het bubbelen blijven natuurlijk, dan bereik je een keerpunt in genot.

Dan hebben we nog de zonde van Woede. Het liefst zou ik constateren dat ik daar helemaal geen last van zou hebben en in het algemeen blijf ik kalm. Ik word niet agressief en begin niet met spullen te smijten. Maar er zijn zeker momenten geweest dat ik wel eens begon te schelden en achteraf moest concluderen dat dit weinig had opgeleverd.

En tenslotte de Luiheid. ‘Ze is zo sloom als een slak’,  staat in de bijbehorende folder van de expositie. Nou, oprecht kan ik stellen dat ik daar geen last van heb, integendeel, er wordt eerder tegen me gezegd dat het wel eens een beetje minder kan qua activiteit. Ik hou van werken en als ik dat niet doe, heb ik nog tal van andere ideeën om de tijd aangenaam door te brengen. Door extra inspanning ben ik juist deze zomer achter dat ongewoon grote leger van slakken in de moestuin aangegaan. Maar ze waren met zóvelen, dat het onbegonnen werk was. Uit een vorm van wraak heb ik af en toe wat escargots (met olie, knoflook en peterselie) gegeten. En gelukkig heb ik wraak niet gezien op de lijst van hoofdzonden.