Beetje grenscontrole kan geen kwaad
‘Complete inbrekersbendes, mensensmokkelaars, terroristen, illegale immigranten, vrouwenhandelaren, noem maar op’
Zoals tegenwoordig gebruikelijk wordt op elk idee vanuit twee kampen halsstarrig gereageerd. Zo ook met de door de Duitsers ingevoerde grenscontroles en de mogelijke navolging daarvan door Nederland en andere landen. Vanuit de ene hoek wordt gemeld dat dit de perfecte maatregel is tegen allerlei onheil, de andere kant meldt dat het alleen maar tot grote ellende zal leiden.
Mijn vader is ooit een tijdje douanier geweest, dat heb ik niet bewust meegemaakt. Ik hoorde zowel stoere verhalen over het tegenhouden van smokkelaars en geboefte, alsook – bij een pot bier – de genoegzame herinneringen van het zelf smokkelen van ‘goede boter’. Kennelijk was die toen in België een stuk goedkoper. Thuis hadden ze het na de oorlog nu eenmaal niet zo breed, dus een voordelig pakje boter was zeer welkom.
Bij de grensovergang Eijsden-Withuis was het in mijn jongste jaren nog een drukte van jewelste met vrachtwagens die in speciale kantoren een stapel papieren moesten laten afstempelen. Ook waren er heel wat cafés, sommige voorzien van rode lichten en naar verluidt dames van lichte zeden. Alle behoeften werden dus voorzien. Met het doortrekken van de A2 richting Luik kwam daar al een einde aan en met het Verdrag van Schengen konden de douaniers letterlijk de koffers pakken.
Met m’n schoolvrienden ging ik nog op de fiets ‘de grens over’, dan hoopte je dat verder alles goed ging en dan was je dus echt in het buitenland, ook al was dat maar Moelingen en Visé. Dat idee is helemaal weggevallen na Schengen. Zelf woonde ik zo’n dertig jaar aan de Belgische kant van de grens en moest ik die dus dagelijks passeren. Schengen kwam me goed van pas, alleen tijdens corona niet, want toen stond de Belgische politie de eerste weken met machinegeweren bij grensblokkades. Tjonge jonge, wat hebben de overheden in die tijd toch rare beslissingen genomen, zo weten we nu achteraf.
Dus nee, niet terug naar grensblokkades en permanente grenscontroles met daarbij behorende rompslomp. Met het Verdrag van Maastricht hebben we bereikt dat we meer één zijn in en met Europa, dat principe onderschrijf ik nog altijd van harte. Ik denk liever internationaal dan nationaal. Maar de praktijk leert wel dat het niet zo eenvoudig werkt. Bewoners in grensgebieden zoals Limburg merken nog dagelijks dat qua regel- en wetgeving het verenigde Europa nog ver weg is. Neem maar eens een werknemer van ‘over de grens’ in dienst, dan wil je niet weten hoeveel administratieve ellende je dan over je heen krijgt. Meestal kost het jezelf en de werknemer een hoop extra geld. En op fiscaal vlak lijken het wel verschillende werelddelen. In al die jaren zijn we op dat vlak nog geen stap verder gekomen. Dus die open grenzen zijn deels gezichtsbedrog.
Maar los daarvan, ik realiseer me al lang dat met name kwaadwilligen bijzonder gebaat zijn bij die open grenzen. Ik vrees dat er tegenwoordig bij Eijsden (als voorbeeld) veel guur volk binnenkomt, via de autoweg en ook binnendoor via Withuis. Complete inbrekersbendes, mensensmokkelaars, terroristen, illegale immigranten, vrouwenhandelaren, noem maar op. Die ga je niet tegenhouden met af en toe een vliegende brigade, dat begrijp ik ook wel. En het economisch (vracht)verkeer is gebaat bij een soepele grensovergang.
Maar toch gaat er om te beginnen alvast een waarschuwingsfunctie van uit, als je met enige regelmaat controles invoert. En hoewel ongetwijfeld die af en toe overdreven privacy-wetgeving een hinderpaal is, zal er zeker enig effect van uit gaan, als je af en toe eens kijkt wie er je land binnenkomt. In Noord-Rijk-Westfalen blijken de controles in de eerste week al 900 illegalen, 10 mensensmokkelaars en 114 veroordeelde criminelen te hebben opgeleverd. Terwijl er geen grote verkeersellende is opgetreden.
Dus zo’n controles zijn zo slecht nog niet. Het gaat immers niet meer om een pakje boter. Die kunnen we tegenwoordig aan beide kanten van de grens voor ongeveer dezelfde prijs kopen.
