#metoo op je werk
Deze week stond heel cultureel België op de kop na de beschuldigingen tegen de bekende theatermaker Jan Fabre, dat hij stelselmatig seksueel grensoverschrijdend gedrag zou hebben vertoond ten opzichte van danseressen, actrices en anderen. In twee open brieven sloten zich heel wat betrokkenen aan bij de openlijke aanklacht.
Dat was een heftige schok, want Fabre gold tot nu toe zeker in België en ook wel in Nederland als een fenomeen die door de culturele elite en een aantal media als een soort halfgod werd beschouwd.
Eerder hadden we in Nederland al het abrupte ontslag meegemaakt van de chef-dirigent van het Concertgebouworkest in Amsterdam, Daniele Gatti. Dat na de klacht van enkele vrouwelijke orkestleden dat de dirigent zich teveel zou hebben gepermitteerd in de fysieke omgang.
De culturele wereld weet er nog niet goed raad mee, hoewel directeur Jan Raes van het wereldberoemde orkest wel razendsnel actie ondernam en de dirigent buiten zette.
Zoals bij alle beschuldigingen is het ook bij seksuele intimidatie zo dat iets waar of onwaar kan zijn. En dat je mensen niet bij voorbaat publicitair moet ophangen, als niet is aangetoond dat iemand ook daadwerkelijk over de schreef is gegaan. In die zin moeten we oppassen dat het niet een hysterie gaat worden en dat het een vals middel zou kunnen worden, van mensen die om andere reden eens met deze of gene willen afrekenen.
Dit gezegd hebbende, maakt het natuurlijk wel indruk als een groot aantal mensen (vrouwen in dit geval) die met een bepaalde regisseur, directeur, producent of dirigent gewerkt hebben, los van elkaar en over een langere tijd ervaringen melden die wijzen op ontoelaatbaar gedrag.
De culturele wereld is extra gevoelig voor deze materie. Want juist hier is fysieke inzet, naaktheid en ook erotiek soms een onderdeel van de betreffende voorstelling of film. Dan wordt het aanzienlijk moeilijker om werk en natuurlijke driften te scheiden, dan pakweg op de werkvloer van de supermarkt of fabriek. Bovendien is juist in de westerse culturele wereld terecht in de afgelopen decennia afgerekend met de preutsheid die de maatschappij had geërfd van religieuze instellingen en doctrines. Mede door de komst van de anticonceptie werd ook de seksuele bevrijding van de vrouw mogelijk. In dat kader vind ik het treurig dat, onder meer vanwege social media en de komst van andere, vaak meer conservatieve culturen in onze contreien, de preutsheid weer terug dreigt te komen.
Erotiek is net als eten en drinken voor veel mensen een eerste levensbehoefte en is vaak de zinnelijke kers op de taart van het leven zijn. Ik vermoed dat dit zowel voor mannen als voor vrouwen geldt. Maar één principe zou altijd leidend moeten zijn, namelijk dat de betreffende personen zich daar in volledige vrijheid en wederzijds respect aan overgeven. Daar ligt de crux.
In het verleden ben ik wel eens met fotografen gestopt omdat die onder de noemer van ‘artistieke vrijheid’ zover gingen, dat sommige dames voor de lens zich daar zeer onprettig bij voelden. Een bepaalde macht wordt dan ingezet om de eigen geneugten te verkrijgen, ook al heeft de dame daar eigenlijk geen zin in.
Het gebeurt niet alleen in de culturele en creatieve wereld. Machtsverhoudingen in bedrijven en instellingen of zelfs in familiaire situaties leiden ook regelmatig tot onwenselijk gedrag, waarbij de vrouwen meestal het slachtoffer zijn. En dan laat ik al die culturen waarin dat vanwege religie of ander gebruik zelfs geïnstitutionaliseerd is, nog maar buiten beschouwing.
Bij Chapeau werken meer vrouwen dan mannen
Bij Chapeau werken meer vrouwen dan mannen. Niet zo’n toeval want we zitten in de creatieve sector en daar vind je nu eenmaal meer vrouwen. Bij ons zijn dat mondige dames die vriendelijk en communicatief zijn, maar ook zelfbewust. Ze trekken hun eigen grenzen in de omgang met onze zakelijke relaties. Daar ben ik blij om. En ze weten dat, mocht iemand toch blijven proberen om het zakelijk contact te gebruiken voor persoonlijke pleziertjes, ik dan als een vader over hen zal waken en dat dan ook meteen zou oppakken. Het is gelukkig nog niet nodig geweest, maar het is voor hen prettig te weten dat ik nooit om zakelijke belangen de andere kant op zou kijken. Kwestie van respect voor vrouwen, dat is de kern, daar ligt de lijn.
Jo Cortenraedt
