Cube Design Museum prikkelt zijn bezoekers met nieuwe designmanifestatie
Op donderdag 18 mei opende in het Cube Design Museum in Kerkrade de expositie Everything You Always Wanted to Know About Toilets*. Nog niet iedereen weet van het bestaan van Nederlands eerste geheel aan design gewijde museum. Een bezoek vereist natuurlijk wel een reisje naar Kerkrade, maar de treinverbindingen ernaartoe zijn goed en het uitzicht op het Limburgse heuvellandschap is prachtig. Daarnaast kun je de terugrit na je bezoek waarschijnlijk zinvol gebruiken. Cube geeft zijn bezoekers namelijk genoeg stof tot nadenken.
De designmanifestatie Everything You Always Wanted to Know About Toilets, But Were Afraid to Ask, met als onderdeel daarvan de over twee verdiepingen verspreide expositie, is een goed voorbeeld van de manier waarop een bezoek aan het museum blijft hangen. De manifestatie presenteert een voor de gemiddelde bezoeker alledaags gebruiksvoorwerp, en plaatst het binnen een zeer brede context. Zo wordt zichtbaar hoe onze gebruiken rond toiletbezoek – inclusief de verzameling en verwerking van ontlasting – tot stand gekomen zijn. Thema’s als milieu, schaamte en gezondheid komen aan bod. Net als bijvoorbeeld de vraag welke houding het meest bevorderlijk is voor onze stoelgang? Maurice Mentjens, Ontwerper van de tentoonstelling test hierboven Le Penseur, een hurktoilet ontworpen door de Londense designer Peter Codling.
Waar de gemiddelde bezoeker van Cube beschikt over de luxe zich druk te kunnen maken over zijn houding op het toilet, laat deze expositie ook zien dat wereldwijd anderhalf miljard mensen geen toegang hebben tot een deugdelijke sanitaire voorziening, en welke gevaren dit met zich meebrengt.
Van toilet als statussymbool en plassen in de mond van Trump, tot aan toilet als levensredder; de betekenis van het toilet binnen verschillende culturen wordt aan de hand van deze expositie goed zichtbaar. Het scherpe contrast tussen deze uitersten prikkelt de bezoeker na te denken over zijn of haar eigen toiletgewoonten.
Verwacht wanneer je aan design denkt dus niet alleen mooie en luxueuze gebruiksvoorwerpen. Zeker niet in Cube, waar niet esthetiek, maar Design for Human Needs and Ambitions centraal staat. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er niet aan het oog gedacht is; het ontwerp van de expositie vormt met zijn strakke, schijnbaar betegelde ruimtes namelijk een prachtig podium voor het toiletverhaal. De ruimtes die grenzen aan de tentoonstelling – waar de wanden zijn opgebouwd uit toiletrollen – vormen een bijzonder akoestisch contrast met de rest van de ruimte. Met de tafel in het middel, en de toiletpotten eromheen die fungeren als stoelen, is er zo een intiemere ruimte gevormd om de gedachtes over dit onderwerp te bespreken.
Het hoeft overigens niet bij bespreken te blijven. Cube fungeert namelijk ook als laboratorium. Onderin het museum heeft de bezoeker de mogelijkheid dieper in het designproces te duiken. In de verschillende labs genaamd Ask, Imagine en Create werken ontwerpers en studenten vanuit verschillende disciplines aan onderwerpen gerelateerd aan die van de exposities. Zelf ben ik daar sinds de opening van deze expositie een van de Designers in Residence, wat onder meer inhoudt dat ik ben aangesteld om de bezoeker uit te nodigen tot participatie.
Heb je ideeën over hoe ons toiletgebruik beter kan? Bijvoorbeeld over hoe we het vele kraanwater dat we doorspoelen efficiënter kunnen gebruiken, zoals bij de W+W (Washbasin + WC) ontworpen door Gabriele en Oscar Buratti voor het Roca Innovation Lab, en bij deze STAND urinal door Kasper Jursons? Of ben je benieuwd naar hoe een designproces verloopt? Dan zie ik je graag een keer langskomen voor de sluiting van deze expositie na World Toilet Day, op 19 november dit jaar.
