Meer jongeren op tiende editie MABP

Het is bijna op de kop af honderd jaar oud, maar gelet op de gebeurtenissen in Turkije angstaanjagend actueel. ‘Marteling der Armeniërs in Turkije. Naar berichten van ooggetuigen’, staat op het boek in de vitrine in de stand van Berger & De Vries uit Groningen, een van de dertig antiquariaten die op deze tiende editie van The Maastricht Antiquarian Book & Print fair (MABP) in de Sint-Janskerk aan het Vrijthof zijn vertegenwoordigd.

Het in uitstekende staat verkerende werkje dateert uit 1918. Het is uitgegeven door ‘het Nederlands Comité tot hulpbetoon aan de noodlijdende Armeniërs’, aldus de kaft. De auteurs hebben ervoor gekozen anoniem te blijven, want ruchtbaarheid geven aan wat later bekend zou worden als een van de grootste volkerenmoorden ter wereld – het woord ‘genocide’ zou pas tientallen jaren later worden uitgevonden – was destijds al levensgevaarlijk. ,,Juist daarom is het zo’n belangrijk historisch document”, zegt Michel Berger van het Gronings antiquariaat. ,,Er zijn honderden studies en analyses over dit onderwerp, maar dit boek is samengesteld uit verhalen van mensen die er zelf bij zijn geweest.”

600 euro vraagt hij voor het boek, dat inderdaad dateert uit de tijd dat de etnische zuiveringen in het voormalige Ottomaanse Rijk nog in volle gang waren. ,,De weinige keren dat je zoiets aantreft op een veiling wordt er flink op geboden”, verklaart Berger de niet geringe vraagprijs.

Reisgids
,,Boeken over de geschiedenis van Turkije zijn er vandaag uitgevlogen”, constateert voormalig diplomaat en Europarlementariër Jan-Willem Bertens (81), tevens voorzitter van de beurs, die inmiddels bekendstaat als de belangrijkste van de Benelux. Zelf heeft hij zojuist een uit 1908 daterende reisgids voor Turkije gekocht, waarin ook tips staan voor reizigers naar Roemenië, Bulgarije en Servië. ,,Geschreven ruimschoots voordat het gesodemieter op de Balkan uitbrak”, aldus de nog altijd flamboyante D66-er. Het boek over het noodlijdende Armeense volk ziet hij nu pas. Hij overweegt om het te kopen, vooral ook omdat hij als lid van oud-Europarlementariërs jaren geleden de leider van de Armeniërs heeft ontmoet. ,,In Istanbul nog wel.”

Bertens schat het boek op 50 euro, maar schrikt als hij even later verneemt dat de vraagprijs het twaalfvoudige van dat bedrag bedraagt. ,,Gelet op de actualiteit kan ik me het best voorstellen”, zegt hij als de beurs tegen vijf uur ten einde loopt.

Cowboyhoed
In drie dagen tijd heeft The Maastricht Antiquarian Book & Print fair, die vrijdag werd geopend door burgemeester Annenmarie Penn-te Strake, zo’n duizend bezoekers ontvangen. Duizend ‘unieke bezoekers’, volgens de normen van het internettijdperk, want veel liefhebbers van oude en bijzondere boeken zijn verspreid over drie dagen meerdere keren teruggekomen, zegt Anouk Ruyters, secretaris van het MABP-bestuur. ,,We hebben opmerkelijk veel buitenlanders voorbij zien komen. Amerikanen (één van hen droeg zelfs een cowboyhoed) en Japanners (die met hun hele familie komen). Maar ook het feit dat we hier drie Engelse deelnemers hebben staan, twee Fransen en een Duitser, heeft bijgedragen tot redelijk veel bezoekers uit die landen.”

Ronduit blij is het MABP-bestuur met het toenemend aantal jongeren dat blijkens de enquêtes die zijn gehouden de beurs weet te vinden. ,,Het loopt nog geen storm, maar we zien wel dat jongeren in toenemende geïnteresseerd zijn in iets wat doorgaans wordt geassocieerd met een wat ouder publiek.”

Vrouwelijk geslacht
Een halfuurtje rondkijken levert een aardig lijstje op aan boeken die bij veel mensen tot de verbeelding zullen spreken. Zoals een boekje getiteld ‘Geschenk voor meisjes’, uit 1834. Blijkens de ondertitel is het werk een bundeling van ‘Bijbelsche verhalen tot vorming en opleiding van het vrouwelijk geslacht’. Niet echt bruikbaar meer in deze tijd, zou je zeggen, maar voor 45 euro krijg je een wel een aardig inkijkje in de manier waarop meisjes van goeden huize zich in de eerste helft van de negentiende eeuw voorbereidden op het huwelijkse leven.

De jongens uit die tijd kwamen in precies datzelfde jaar aan hun trekken met een in het Nederlands vertaalde Engelse beschrijving van de uit 1815 daterende Slag bij Waterloo (in verhalen en krijgsbedrijven). 200 euro, is de vraagprijs.

Een rijk geïllustreerd kinderboek getiteld ‘Vermaking van Moeder de Gans in sprookjes en vertellingen’, mag weg voor hetzelfde bedrag, maar zal tijdens deze beurs onverkocht blijven.

Spectaculaire stafkaart
,,Je kunt nooit van tevoren zeggen wanneer je iets verkoopt of niet”, zegt Ria Grimbergen van Boekhandel en Antiquariaat Grimbergen uit Lisse. Voor haar bijzondere collectie bestaande uit tientallen exemplaren van Het Achterhuis van Anne Frank in een groot aantal talen (waaronder een van stofomslag voorziene eerste druk uit 1947) is vandaag geen koper gevonden. Toch is ze vol goede moed dat die zich nog wel zal melden, want alleen al deze zondag hebben een paar honderd mensen een blik geworpen in de vitrine.

Even verderop is Paul Bremmers van het gelijknamige antiquariaat in de Brusselsestraat in Maastricht met een tevreden gezicht begonnen met inpakken. Zijn vrolijke stemming heeft een reden: hij heeft een ‘spectaculaire’ handgetekende stafkaart uit 1794, die gebruikt is bij de Franse belegering van Maastricht in dat najaar, voor een mooi bedrag kunnen verkopen.

Over de exacte prijs doet Bremmers liever geen mededelingen, maar we mogen van hem aannemen dat je voor hetzelfde bedrag ‘een kleine middenklasse auto’ zou kunnen kopen.

Eén ding wil de Maastrichtse antiquaar nog wel kwijt: het verkochte item blijft in Maastricht.

Fotografie Focuss22