Expositie: tafels en relieken met een buiten- én een binnenkant

Een van de doeken is getiteld ‘Boot in de nacht’. Als je er van een klein afstandje naar kijkt, zie je een zwart vlak met daarop verschillende lagen verf. Ergens in die nagenoeg zwarte ruimte, dobbert, drijft of vaart iets wat je met een beetje fantasie een boot zou kunnen noemen. Maar je kunt je er ook een andere voorstelling bij maken. ,,Eigenlijk maakt het niet uit wat je ziet”, zegt Oene Zwietink, de maker van het schilderij. ,,Ik schilder vaak een tafel als symbool voor een plek waar mensen samenkomen, elkaar ontmoeten, met elkaar praten, beslissingen nemen of met elkaar dineren. Maar is het ook een tafel? Het mysterieuze van kunst is dat je vaak kijkt naar iets wat het niet is: een tafel geschilderd op een doek is géén tafel, maar een stuk textiel met wat olieverf erop. Een spel van licht en donker. Net zoals een boek bestaat uit papier met daarop drukinkt. Maar je kunt er wel van genieten, de tekst kan je aan het denken zetten. Met een schilderij is dat precies hetzelfde, met muziek al helemaal. Het is niets, maar het kan je wel tot tranen toe ontroeren.”

Het jongste werk van Zwietink (1940) is nog tot en met 11 juli te zien in galerie Artichoque Art in de Brusselsestraat in Maastricht. Samen met dat van collega-kunstenaar Hans van der Weijden (1956). De gecombineerde expositie – het werk van beide kunstenaars vult elkaar op een opvallende manier aan – heeft de titel Artichoque Ontwaakt meegekregen. Het is enerzijds een verwijzing naar het voorjaar, bij uitstek de tijd die de heerlijkste artisjokken voortbrengt. Daarnaast is het symbolisch opengooien van de luiken de aankondiging van een nieuwe lente in het culturele veld, dat na lange tijd volledig stil te hebben gelegen, weer een aardig eind op weg is om op kracht te komen. ,,Je merkt aan alles dat mensen er weer zin in hebben”, signaleert Van der Weijden. ,,Het openingsweekend had een sterk sociaal karakter.”

Waar het werk van Zwietink kracht uitstraalt en je op een filosofische manier aan het denken zet, is het werk van Van der Weijden verfijnd en subtiel. Het roept herinneringen en emoties op en maakt je op een bepaalde manier nieuwsgierig. De vaak uiterst broos ogende kleinoden (doosjes, assemblages en kijkkastjes) doen in eerste instantie sterk denken aan de relikwieën die in vroeger tijden in menig katholiek gezin werden gekoesterd als kostbare juwelen. Maar neem je er wat extra tijd voor, dan ontdek je dat er een heel verhaal achter zit. ,,Al mijn werk heeft een buiten- én een binnenkant, een vorm en een inhoud, een lichaam en een ziel”, legt Van der Weijden uit. ,, Als ik met vakantie ga, breng ik altijd herinneringen mee: zand, aarde en steentjes, of water uit diverse fonteinen in een stad. Door het op een bepaalde manier te presenteren, bijvoorbeeld in een klein kijkdoosje, kun je er een boodschap aan geven.”

Voor Zwietink betekent het kunstenaarschap ‘altijd onderweg zijn, nooit ophouden met denken, een voortdurende zoektocht die eindigt in een mededeling. ,,Of die mededeling in goede aarde valt of niet, is niet belangrijk, de kunstenaar heeft zijn werk gedaan”, zegt Zwietink wijzend op een doek waarop in felle kleuren dikke lagen acrylverf zijn aangebracht. ,,Je zou er een landschap in kunnen zien, maar dat hoeft niet. Voor mijzelf is het eerder het resultaat van een zoektocht. De felle kleuren geven uitdrukking aan het plezier dat ik aan die toch beleef. Het gaat niet altijd om het eindresultaat, maar om de manier waarop je er komt en wat je onderweg allemaal beleeft. Of, zoals ze in het taoÏsme zeggen: de weg ernaartoe is het doel. Los daarvan is het natuurlijk fijn als je werk onder de mensen komt en ze het zo waarderen dat ze het kopen.”

De expositie Artichoque Ontluikt is te zien tot en met 11 juli. Op zaterdag tussen 12.00 uur en 18.00 uur en de overige dagen op afspraak.