Vrijheid en monsters

Maker: Pierre Alechinsky

Titel: Loin de Tout
Jaar: 1962
Signatuur links onderaan: Alechinsky 1962
Stand: Jaski Art Gallery (nr. 515)
Prijs: 550.000 euro

Hij was een van de jongste leden en tegenwoordig het enige levende lid van de originele Cobragroep. De Belgische kunstenaar Pierre Alechinsky was 22 toen hij zich aansloot bij deze avant-gardebeweging die bestond van 1948 tot 1951. De betrokken kunstenaars wilden afrekenen met het verleden en zochten naar een nieuwe vorm van uitdrukken. Totale vrijheid en spontaniteit werden het uitgangspunt van hun schilderkunst. Ze lieten zich inspireren door de prehistorie, primitieve kunst en kindertekeningen. Eerlijkheid en echtheid stonden centraal in het werk van de Cobra-kunstenaars.

Het indrukwekkende schilderij Loin de Tout hangt in de niet te missen stand van Jaski Art Gallery, de grootste vertegenwoordiger van de Cobragroep. Loin de Tout is een van de laatste olieverven op doek geschilderd door Alechinsky. Sindsdien werkt hij onder andere met papier en acryl op doek. De heldere olieverfkleuren en snelle penseelstreken passen bij het idee van het ‘volwassen kind’ dat zich eerlijk uitdrukt en niet bang is om vrij en spontaan in kleur te werken. Het doek komt oorspronkelijk uit een privécollectie in New York, waar de kunstenaar in de jaren ’60 zijn atelier hield.

In eerste aanblik lijkt Loin de Tout een abstract werk, maar na enkele minuten verschijnen de expressieve monsters en fabelwezens die kenmerkend zijn voor Alechinskys fantasieleven. Zo duikt linksboven een wezen op met een slangenkop, scherpe tanden en uitgestoken tong.

Zelf zegt de kunstenaar over zijn monsters: ‘Disons qu’en peignant je libère des monstres, mes monstres – je suis reponsable. Ils sont issus tant des doutes, des tâtonnements, des difficultés d’expression que chaque peintre connaît, que de mes doutes, de mes tâtonnements, de mes difficultés plus diffuses et profondes. On ne choisit pas un contenu, on le subit.”*

*’Al schilderend bevrijd ik monsters, mijn monsters – ik ben verantwoordelijk. Zij zijn uitingen van alle twijfels, probeersels, de moeilijkheden van uitdrukking die elke kunstenaar kent, dat zijn mijn twijfels, mijn probeersels, mijn diepgaande problemen. Men kiest de inhoud niet, men onderwerpt zich eraan.’ 

Linda Eversteijn (Heerlen, 1986) is kunsthistoricus, kunstredacteur en museumprofessional. Voor Chapeau Online schrijft ze deze week een serie kunstbeschouwingen over objecten die te koop zijn op TEFAF Maastricht

Foto: Frits Widdershoven