Kunst en Cultuur

´Zuid-Limburg als een cultuurstad. Nú is de kans’

Auteur: Jo Cortenraedt

De drie gemeenten Maastricht, Heerlen en Sittard-Geleen hebben samen met de provincie Limburg in oktober een rapport overhandigd aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, met als afzender Stedelijke CultuurregioZuid. Met als motto het pact van zuid wordt voorgesorteerd op een nauwe culturele samenwerking in Zuid-Limburg op het gebied van programmering en bedrijfsvoering, om zo te komen tot een breder aanbod. Bas Schoonderwoerd, directeur van Parkstad Limburg Theaters, is al jaren een voorvechter van dit idee en wordt genoemd als uitvoerder hiervan.

Eén ding moeten we goed begrijpen. Het gaat niet om zijn persoon. „Op mijn 64e telt dat niet meer zo. Of er een gezamenlijke directeur moet komen van de vier podia Heerlen, Kerkrade, Sittard en Maastricht, dat weet ik niet. Ik denk meer aan een team. Waar het nu in ieder geval om gaat, is dat we de kans krijgen om Zuid-Limburg als cultuurregio te ver-sterken. Als we van Zuid-Limburg één cultuurstad maken qua aanbod, dan worden we op dat vlak de derde stad van Nederland met 600.000 inwoners. Dan stellen we echt wat voor en hebben we de artiesten, theatermakers en het publiek veel te bieden. Dan kunnen we hier alles maken of krij-gen wat we willen. En een topcultuuraanbod is weer goed voor het vestigingsklimaat van internationale bedrijven en voor het vasthouden van talenten in de regio.”

Schoonderwoerd loopt al jaren mee en heeft een status binnen de Nederlandse theaterwereld opgebouwd door van de Parkstad Limburg Theaters in Heerlen en Kerkrade heel succesvolle podia te maken. Dat zien ze in Maastricht en Sittard ook wel. Daar komt bij dat Maastricht al een tijdje bezig is met het verzelfstandigen van het Theater aan het Vrijthof, waar nog geen nieuwe directeur voor is gevonden. In Sittard is de cultuursector onder de noemer van De Domijnen samengebracht, en daar is men bezig om orde op zaken te stellen. Het theater is druk doende om het proces van teruglopende bezoekersaantallen te stoppen. In bestuurlijke en culturele kringen, ook in Maastricht, gonst de naam van Schoonderwoerd als overkoepelende regisseur van een samenwerkingsmodel. Zelf formuleert hij desgevraagd nog heel voorzichtig. Het afgeronde rapport is in ieder geval een kolfje naar zijn hand. Daaraan hebben niet alleen de wethouders van cultuur en gedeputeerde Ger Koopmans gewerkt, maar ook diverse andere podia, gezelschappen en onderwijsinstellingen. Ook Schoonderwoerd pleit al heel lang voor een veel intensievere samenwerking in Zuid-Limburg, maar daarvoor kreeg hij in Maastricht en Sittard-Geleen lange tijd de handen niet op elkaar.„Het klimaat verandert. Dat komt omdat de bezoeker vandaag anders denkt. Steden zijn een plek van ontmoeting, dat is de hoofdfunctie, en theaters zijn plekken waar in feite verhalen worden verteld. Steden zijn veranderd. Sommige kwijnen weg, het thuisgevoel wordt daar minder.

We hebben te maken met een snelle mondialisering. En de mens is veel mobieler geworden. We weten nu dat 65 procent van de theaterbezoekers niet meer a priori naar het ‘eigen’ theater gaat, maar doelgericht naar een voorstelling of concert. Voor een Zuid-Limburger maakt het niet meer zo veel uit of dat in Maastricht, Heerlen, Kerkrade of Sittard is. We zien een grote stijging van het aantal bezoekers in Heerlen en Kerkrade. We komen podia te kort. Door alle podia in Zuid-Limburg optimaal te benutten, kunnen we nog veel diverser programmeren, van grote populaire musicals tot kleinere recitals en artistiek theater voor mogelijk een kleiner publiek.”De Heerlense theaterdirecteur merkt in de praktijk al een veel betere samenwerking met het Theater aan het Vrijthof. „Onze programmeurs hebben regelmatig contact. Dat betekent dat onze voorstellingen en concerten elkaar nu meer aanvullen. Dus heeft het publiek een grotere keuze.”Het is Schoonderwoerd ook nog om iets anders te doen, namelijk te zorgen dat er meer geld voor cultuur vanuit Den Haag naar de regio stroomt. Een thema dat ook Ger Koopmans regelmatig aanroert. „De minister heeft de regio’s uitgedaagd om met initiatieven te komen.

Wij zijn aan de slag gegaan en hebben dit rapport gemaakt. Op basis daarvan denken wij, opererend als een Zuid-Limburgse eenheid, dat we recht hebben op een grotere bijdrage. In Den Haag beginnen ze ook wel te beseffen dat de verhoudingen totaal scheef zijn. Per inwoner krijgt Amsterdam honderd keer meer cultuursubsidie dan de regio. Met dit samenwerkend initiatief maken we als Zuid-Limburg een vuist.”Volgens Schoonderwoerd is de kandidatuur voor Maastricht met de regio als culturele hoofdstad te vroeg gekomen. „Het idee dat toen werd ontwikkeld om met de hele Euregio samen te spannen, was op zich goed, maar ik denk op dat moment te ambitieus en moeilijk te vertalen. Destijds had een propositie vanuit Zuid-Limburg als één culturele stad een grotere kans gemaakt. Ik denk dat we nu eerst voor die Zuid-Limburgse cultuurregio moeten gaan. Een volgende stap kan dan zijn hoe je daar de Euregio meer bij kunt betrekken. Dan worden wij op cultureel vlak een super interessant gebied voor bezoekers en makers.”De theaterdirecteur noemt Toneelgroep Maastricht als voorbeeld. „Die is weer terug in de grote zaal, eerst met Pinkpop in Heerlen en Venlo, nu ook in Theater aan het Vrijthof met een prachtige King Lear. Ook stond de groep met Emma in een voormalige schoenenfabriek in Brunssum. Het gezelschap zoekt naar de beste wegen om zijn bestaansrecht − en daarmee meer Rijkssubsidie − waar te maken. Het omarmt niet alleen Maastricht, maar heel Limburg. En vormt ook nog een wezenlijk onderdeel van het toneelaanbod in ons land.”Over zijn uiteindelijke rol in het scenario van één cultuurstad wil Schoonderwoerd nog weinig kwijt. „Dat zien we wel. In ieder geval ziet de raad van toezicht mij in Parkstad nog graag een jaar of vier à vijf doorgaan. Dat doe ik met plezier, als alles meezit.” Dus is hij beschikbaar in de regio.

Fotografie: Richard Stark

_____________________________

Chapeau Nieuwsbrief
Wil jij wekelijks het laatste nieuws ontvangen over het goede leven in Limburg NL/BE? Schrijf je dan in voor onze mooie nieuwsbrief -> inschrijven <

Deel dit artikel:
Meer artikelen over:
Kunst en Cultuur

Gerelateerd nieuws