Gedurfde uitvoering A Quiet Place vergt concentratie
Van de grote Amerikaanse componist Leonard Bernstein is bekend dat hij, ondanks zijn successen op het gebied van symfonisch werk en musicals, al vroeg in zijn carrière één grote wens had. ,,Als het me lukt om één echt ontroerende opera te schrijven die elke Amerikaan begrijpt ben ik een gelukkig mens”, schreef hij in 1948.
Of de meastro uiteindelijk het gevoel gehad heeft dat met A Quiet Place zijn grote wens in vervulling is gegaan, is de vraag. De uit 1984 daterende opera – die door Opera Zuid wordt uitgevoerd in het kader van het honderdste geboortejaar van Leonard Bernstein en vrijdag in première ging in het theater aan het Vrijthof in Maastricht – zit weliswaar vol met ontroerende scènes, die veel herkenning oproepen, maar erg gemakkelijk te begrijpen is het werk niet. Dat wil zeggen: in eerste instantie. Wie het stuk wil doorgronden, zal daarvoor enige moeite moeten doen. Niet alleen omdat A Quiet Place op een bijzondere manier is opgebouwd (Bernsteins enige avondvullende opera lijkt qua structuur veel op een speelfilm), maar vooral ook omdat de complexiteit aan menselijke verhoudingen je dwingt om bij de les te blijven. Enig ‘huiswerk’ vooraf, of een tweede keer gaan kijken om dit buitenbeentje in het operagenre tot je te laten doordringen kan absoluut geen kwaad.
In dit kader was het op zijn zachtst gezegd wat ongelukkig dat de techniek tijdens de première een mankementje vertoonde, waardoor de Nederlandse boventitels minutenlang niet synchroon liepen met het oorspronkelijk Amerikaanse libretto. Het kostte daardoor enige moeite om erachter te komen wie precies welke rol vervulde in deze razendsnelle moderne opera, waarin de bekende en later verfilmde korte Bernstein-opera Trouble in Tahiti (1952) is verwerkt is als collectieve herinnering van de getormenteerde familie waar het in deze opera om draait.
Al met al heeft Opera Zuid met deze gedurfde uitvoering – waarin onder andere hoofdrollen zijn weggelegd voor de Maastrichtse operaster Huub Claessens (vader Sam), Turiya Haudenhuyse (moeder Dinah), Lisa Mostin (dochter Dede) en Michael Wilmering (de met psychische problemen kampende zoon Junior) – een prachtprestatie neergezet. Dat vond ook de librettist van de opera, Stephan Wadsworth, die speciaal vanuit New York naar Maastricht gereisd was om de première van deze hoogstzelden uitgevoerde opera – Opera Zuid is dit jaar het enige Europese gezelschap dat de productie op de planken brengt – bij te wonen.
A Quiet Place zit vol herinneringen en flashbacks. De opera vertelt het verhaal van een Amerikaans gezin dat worstelt met emoties nadat moeder Dinah is omgekomen bij een auto-ongeluk waarbij drank in het spel was. Dit gegeven leidt tot een vrij zwaarmoedige eerste akte, die gelukkig op effectieve wijze wordt doorbroken door de komische manier waarop het leven van een jong gezin – waarin later sprake is van huwelijksproblemen – in een Amerikaanse buitenwijk in de jaren ’50 in beeld gebracht wordt.
In de liedjes uit Trouble in Tahiti wordt het Amerikaanse materialisme op de bekende clichématige manier tot uitdrukking gebracht. Het zogenoemde Jazz Trio, bestaande uit Veerle Sanders, Jeroen de Vaal en Rick Zwart, lijkt zo weggelopen uit een jaren ’50-reclamefilmpje in het honingzoete genre. Dit laatste is onder meer te danken aan het bijzondere kostuum- en decorontwerp, dat voor deze productie in handen is van het prijswinnend duo Orpha Phelan en Madeleine Boyd.
A Quiet Place is qua bekendheid altijd in de schaduw blijven staan van andere Bernstein-klassiekers als Candide en zeker van West Side Story, veruit het bekendste werk van de Amerikaanse componist. Dertig jaar geleden was Maastricht na Milaan, waar A Quiet Place op 19 juni 1984 in de Scala zijn wereldpremière beleefde, de tweede stad ter wereld waar het werk werd uitgevoerd. Door A Quiet Place opnieuw te programmeren – dit keer in samenwerking met Les Théâtres de la Ville de Luxembourg – maakt Opera Zuid zijn Zuid-Nederlandse voortrekkersrol meer dan waar.
A Quiet Place van Opera Zuid in samenwerking met philharmonie zuidnederland is de komende weken nog te zien in onder meer Eindhoven, Heerlen en Sittard. Als afsluiter is er op 9 december nog een matinéevoorstelling in Maastricht. Kijk voor de complete speellijst op de site van Opera Zuid.
____________
Chapeau Nieuwsbrief
Wil jij wekelijks het laatste nieuws ontvangen over het goede leven in Limburg NL/BE? Schrijf je dan in voor onze mooie nieuwsbrief -> inschrijven <
