TEFAF ondersteunt restauratie uniek middeleeuws manuscript

Het TEFAF-restauratiefonds stelt jaarlijks een bedrag ter beschikking voor het (mede)financieren van een belangrijk kunstwerk. Deze keer is dat een manuscript uit de vijftiende eeuw met als titel Les Très Riches Heures du Duc de Berry, met tekeningen van de drie Gebroeders Van Limburg.

In eerste instantie lijkt het erop dat het kunstwerk waar het TEFAF-restauratiefonds zal investeren, iets met Limburg te maken heeft. Immers, ‘de drie Gebroeders Van Limburg’ wijst daar alleszins op. Maar in werkelijkheid kwamen deze broers, die in de vijftiende eeuw, leefden uit Nijmegen. Mogelijk dat hun voorvaderen wel Limburgse roots hadden.

Hoe dan ook, hun manuscript Les Très Riches Heures du Duc de Berry wordt gezien als een van de belangrijkste verluchte handschriften van de middeleeuwen. Het getijdenboek werd gemaakt voor hertog Jan van Berry, een broer van Karel V van Frankrijk, en verlucht door de beroemde Gebroeders van Lymborch (Gebroeders van Limburg) tussen ca. 1411 en 1416. Na de dood van de gebroeders en hun financier in 1416 werkten Barthélemy van Eyck, in de jaren veertig van de vijftiende eeuw, en de Franse miniaturist Jean Colombe, rond 1485, verder aan het verluchten van het onvoltooide getijdenboek.

In 1856 verwierf de hertog van Aumale het handschrift. De hertog was een vermaard kunstverzamelaar en liet het Château de Chantilly, inclusief het getijdenboek Les Très Riches Heures du Duc de Berry, na aan het Institut de France om zijn collectie op die manier toegankelijk te maken voor het publiek.

Het Les Très Riches Heures du Duc de Berry wordt vaak beschouwd als de ‘Mona Lisa’ onder de gebedenboeken en als een echt middeleeuws icoon. Door de voorwaarden zoals die werden vastgelegd ten aanzien van de nalatenschap van de hertog van Aumale kan het manuscript niet buiten Chantilly worden getoond. Bovendien is het vanwege zijn kwetsbaarheid en waarde al tientallen jaren niet meer voor het publiek te zien geweest. De restauratie van het manuscript maakt het nu mogelijk om de legendarische kalender te presenteren.

Deze zal worden losgemaakt van de band en worden gepresenteerd in een tentoonstelling in Musée Condé, samen met uitzonderlijke nationale en internationale bruiklenen die het in zijn historische context plaatsen en de voortdurende invloed van het werk vanaf de vijftiende eeuw tot op de dag van vandaag voor het voetlicht te brengen. De tentoonstelling wordt van 7 juni tot en met 5 oktober 2025 gehouden en maakt het voor het eerst in vele jaren mogelijk het getijdenboek in al zijn schoonheid aan het publiek te tonen. Na de tentoonstelling volgt op locatie een aantal maanden van analyse en restauratiewerk door een team van restauratoren.

Mathieu Deldicque, directeur van Musée Condé in het Château de Chantilly, komt in maart naar Maastricht om tijdens TEFAF deel te nemen aan een speciaal evenement rondom dit project. „Het is fantastisch dat we door onder meer de steun van TEFAF dit fantastische kunstwerk binnenkort aan het publiek kunnen tonen en kunnen behouden voor toekomstige generaties.”