Een heel klein stukje wandelen we vanEen vanaf de start richting Pieterburen. Althans af dat zegt de richtingwijzer van het Pieterpad die op onze startplek staat: Pieterburen 413 kilometer. En naar de andere kant zegt de richtingwijzer: Sint Pietersberg 81 kilometer. Maar wij gaan niet naar Maastricht en al zeker niet naar Groningen. Ons hoofddoel is het prachtige dal van de Swalm.
Maar eerst wandelen we toch een heel klein stukje richting Groningen. Met het gezicht naar de richtingwijzer gaan we naar links, naar de slagboom en vervolgens kort over een brede onverharde bosweg. Wij volgen de hele route de bordjes met daarop de meanderende W van de Wasser.Wander.Welt Maas-Schwalm-Nette (deels ook het rood-wit van de GR-route). Die voert ons verderop licht bergop, de Bosberg omhoog. Een bosgebied waar verspreid in totaal elf prehistorische grafheuvels liggen uit het tijdperk 1600 tot 1300 vóór Christus. Boven op die Bosberg stond vroeger ook de galg van de gemeente Swalmen.
Hoogterras
Het eerste deel van de wandeling voert ons vooral door schaduwrijke bos. Dat verandert zeker niet als we bij grenspaal 411 de landsgrens passeren en een tijdje in Duitsland gaan wandelen. Door het beschermd natuurgebied Diergardtscher Wald, een bos gelegen op het zogenaamd hoogterras van de Maas. Dus is het landschap golvend. Beetje klimmen, beetje dalen, maar over brede boswegen. Na een poosje moeten we bij een viersprong rechtsaf. Wat we aan onze linkerhand niet kunnen zien, is het verderop gelegen Brachter Wald, ook een beschermd natuurgebied, maar ook een bos met een verhaal. Hier lag namelijk van 1948 tot 1996 een van de grootste munitieopslagplaatsen van West-Europa. Het Britse leger had hier gemiddeld 50.000 ton munitie liggen voor het geval dat… Daar lagen ook atoomwapens bij. In 1984 rolde er een Britse kernbom van een vrachtwagen. Dat gevaarlijke incident was top secret en werd pas in 2007 openbaar gemaakt.
Poelen
Zorgeloos wandelen wij verder in de schaduw van hoge bomen. In de afdaling van het hoogterras slaan we rechtsaf en verderop meteen linksaf. Slaan de niet al te drukke weg Swalmen-Brüggen over en wandelen langs het huis aan de overkant. Na enkele tientallen meters steken we voor het eerst de Swalm over. Verderop slaan we linksaf en komen in de Elmpter Schwalmbruch. Dat is een behoorlijk groot veenmoeras. Er liggen verschillende mooie poelen en in dit gebied ligt het grootste jeneverbesstruweel van de Niederrhein. Heideschapen begrazen het gebied waar zeldzame planten, dieren en reptielen voorkomen. Wie geluk heeft kan er zomaar een gladde slang op zijn pad vinden. Wij zien vooral heel veel libellen bij een schitterend gelegen plas met riet, waterplanten en levende maar ook dode bomen.
De route voert ook langs een arm van de Swalm. Het riviertje zelf is op Duits grondgebied helaas vooral gekanaliseerd. De bron van de 45 kilometer lange Swalm ligt bij Kasteel Tüschenbroich bij Wegberg. Slechts 12 kilometer van de Swalm stroomt op Nederlands grondgebied, maar daar zijn we nog lang niet. Bij een T-splitsing met een zitbank slaan wij rechtsaf en volgen X en A5. Wie de hele 15,5 kilometer van deze W-route wil wandelen en verderop even pal langs de Baggersee wil lopen en weer verderop nog even van het uitzicht vanaf de uitkijktoren wil genieten moet linksaf. Omdat wij rechtsaf slaan, passeren wij het jeneverbesstruweel en kunnen we via een vlonderpad pal langs een volgende poel wandelen waar opnieuw veel libellen langs scheren.
Grenspad
Verderop op een viersprong met een overdekte zitbank rechtdoor, bij volgende viersprong rechtsaf (richting Swalmen), voorbij een heel erg vrijstaand woonhuis met bloementuin twee keer rechtdoor en dan bij grenspaal 417 rechtsaf. Over het zogenaamde grenspad. Duitsland rechts en Nederland links van ons. Na het grenspad wandelen we even door open boerenland. Ook weer een stukje over asfalt. In een bocht moeten we linksaf en langs de bosrand en – let op – na ongeveer honderd meter moeten we rechtsaf door een houten hekwerk. Vanaf nu gaan we heerlijke langs de meanderende Swalm op Nederlands grondgebied wandelen. Soms over vlonderpassen. De ene keer lijkt het alsof het water in het riviertje stilstaat en verderop is er plots weer een ‘luidruchtige’ stroomversnelling.
Bij een verharde weg naar rechts en voor de brug over de Swalm naar links en verder via bospad. Niet het hele resterende deel voert pal langs de Swalm. Zo moeten we door twee klaphekjes een graasgebied van wilde grazers passeren – die wij overigens niet te zien krijgen – en moeten we vóór en voorbij Hoeve de Hout door in totaal vier klaphekjes. Op de viersprong bij een huis gaan we naar rechts en wandelen we weer richting Swalm. Via een bruggetje steken we de Swalm over. Eerst een stukje over een brede bosweg. Let op, voor een pension rechtsaf en over smal kronkelend bospad met nog een keer de Swalm om aan te raken. De Swalm stroomt van hier richting Maas en wij wandelen terug naar de startplek.