Home > Health > Headspace: inloophuis zonder drempels

Headspace: inloophuis zonder drempels

Binnenkort opent in Maastricht het eerste HEADSPACE-centrum van Nederland zijn deuren. Een plek waar jongeren terecht kunnen met al hun vragen, problemen en zorgen. Hier vinden ze een luisterend oor en krijgen ze, indien nodig, hulp op maat. „Omdat te veel jongeren tussen wal en schip vallen en in de problemen komen.”

De cijfers zijn hard. Eén op de vijf jongeren in Nederland kampt met psychische klachten en van hen krijgt slechts twintig procent adequate hulp. Soms met alle gevolgen van dien: afgebroken opleidingen, werkloosheid, (langdurige) opname in een kliniek of zelfs suïcide. „Schokkend ja,” zegt Thérèse van Amelsvoort, als hoogleraar transitiepsy-chiatrie verbonden aan Maastricht UMC+, „vooral omdat veel ellende voorkomen kan worden door tijdig te handelen. Helaas gebeurt dat veel te weinig. De drempels zijn te hoog, er is te veel bureaucratie, hulp vragen is te gemedicaliseerd. Jongeren melden zich niet en blijven onder de radar. En daar willen we met HEADSPACE definitief verandering in brengen.”

Volwassen
Ook het feit dat jongeren met hun achttiende verjaardag plotseling meerderjarig zijn, is volgens de hoogleraar fnuikend. „Ze vallen dan buiten de jeugdzorg, voor psychische hulp zijn lange wachtlijsten en er geldt de eigen bijdrage van nu 360 euro. Terwijl zich juist rond deze leeftijd problemen kunnen openbaren. Het is ook de levensfase waarin veel veranderingen plaatsvinden. Eerste liefde, er moet een diploma gehaald worden, een studiekeuze gemaakt, werk gezocht, de puberteit speelt nog, omgaan met geld is een uitdaging, drugs en alcohol zijn verleidelijk. Dat alles terwijl het brein nog volop in ontwikkeling is.”

Drempels
Thérèse van Amelsvoort verruilde in 2012 Amsterdam voor Maastricht om zich met een nieuwe leerstoel Transitiepsychiatrie volledig te concentreren op jongeren tussen de twaalf en vijfentwintig jaar. Toen al nam ze het idee mee om een HEADSPACE-pilot op te zetten. „Tien jaar geleden gestart in Australië en inmiddels omarmd door Denemarken en Ierland,” legt Sophie Leijdesdorff uit, promovenda op het project HEADSPACE en rechterhand van de professor. „HEADSPACE is een plek waar jongeren kunnen binnenlopen met welke vraag dan ook. Op financieel gebied, over seksualiteit en relaties. Maar ook als ze zich down voelen, stemmen horen, eenzaam zijn, ruzie hebben met hun ouders, enzovoort. Er is geen taboe. Een centrum zonder drempels, inschrijving, pasjes. Anoniem en gratis, inclusief koffie of een sapje en uiteraard Wifi. Zonder artsen of spreekkamers ook. Speciaal getrainde vrijwilligers luisteren en tasten samen met de jongeren af of hulp nodig is en welke hulp. Psychologen, artsen, maatschappelijk werkers, ergotherapeuten, coaches en andere hulpverleners zijn vervolgens snel beschikbaar. HEADSPACE luistert, vormt een warme brug en kent geen wachtlijsten. Belangrijk doel is het eerder detecteren van psychische problemen en eerder jongerenvriendelijke hulp bieden.”

Verzekeraars
Een gedachte die gevestigde instellingen als Mondriaan en Virenze inmiddels hebben omarmd. Samen met Maastricht UMC+, onder de bezielende leiding van Thérèse van Amelsvoort, hebben ze het plan voor een pilot met twee centra in Maastricht en Amsterdam uitgewerkt. De instellingen leveren kennis en uren van hun professionals, artsen en hulpverleners. Een startsubsidie uit het innovatiefonds van de zorgverzekeraars gaf een extra zetje voor de pilot. „Een belangrijke erkenning,” zegt de in Londen opgeleide psychiater. „We zijn in Nederland dringend toe aan een hervorming van de huidige hulpverlening. Veel jongeren kampen met problemen waarvoor ze geen hulp krijgen. Ze worden niet eens bereikt. Dat was elders in de wereld niet anders, maar de in 2006 in Australië gestarte HEADSPACE-centrumbenadering blijkt na tien jaar zeer succesvol. In ruim honderd steden is inmiddels een ontmoetingsplaats waar jongeren met psychische klachten, geld- of drugsproblemen en dringende vragen naar binnen lopen. De resultaten zijn goed. Het grootste deel van de jongeren die HEADSPACE-centra bezochten hebben minder psychische klachten en functioneren beter, en zijn tevreden met de hulp die ze gekregen hebben. Medische winst, maar ook economisch voordeel door op langere termijn lagere ziektekosten en minder verzuim.”

Maastricht
„We krijgen veel medewerking, zeker van de gemeente Maastricht,” zegt Sophie Leijdesdorff. „Geld blijft echter schaars. Zo zijn we voor de inrichting van het pand hard op zoek naar sponsors en is er ook geld nodig voor verdere onderzoekstrajecten. Jonge wetenschappers, onder wie ikzelf, willen hier onderzoeken welke aanpak werkt, zodat minder jongeren in psychische nood komen. We willen onderzoeken of deze laagdrempelige en jongerenvriendelijke aanpak ervoor zorgt dat meer jongeren met psychische klachten hulp krijgen, of de jongeren tevreden zijn met deze hulp en of hun klachten verminderen en hun functioneren verbetert. Ook willen we onderzoeken welke factoren de meeste invloed hebben op de ontwikkeling en vroege behandeling van deze klachten. Voor de verschillende trajecten zijn fondsen nodig. Het spreekt voor zich dat we erg blij zijn met de bijdragen via Health Foundation Limburg.”

 

show auteur

Auteur: Jo Cortenraedt

Hoofdredacteur, uitgever en allround journalist

Jo Cortenraedt

chapeau TV

Iedere week het beste
van Chapeau?

Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!

Vraag je
lidmaatschap aan

Toetreden tot de Chapeau Community kan al vanaf €24,50 per jaar. Daarnaast kunt u kiezen tussen een welkomstkorting of een welkomstgeschenk.

Iedere week het beste
van Chapeau?

Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!
Of word lid van onze community.