De omzet van de mondiale kunstmarkt in 2015 met bijna 7% is gedaald van 68,2 miljard dollar naar 63,8 miljard dollar. Dat blijkt uit het TEFAF Art Market Report 2016. Het volume van de markt nam bovendien met 2% af naar ruim 38 miljoen transacties. Het beeld van 2015 is voorts dat van een in hoge mate gepolariseerde markt waarin twee stromingen – moderne kunst en naoorlogse en eigentijdse kunst – de markt domineren met zeer hoge verkoopprijzen.
De Verenigde Staten lieten in een wereldwijde dalende markt in 2015 juist een stijgende trend zien. Door een groei van 4% werd in de VS een recordbedrag van $27,3 miljard dollar uitgeven aan kunst. Met een aandeel van 43% verstevigt de VS hiermee haar leidende positie in de mondiale kunstmarkt, gevolgd door Groot Brittannië met 21% en China op een derde plek met 19%.
In de periode 2012-2014 was het aandeel van China op de kunstmarkt weliswaar significant kleiner dan dat van de VS, maar groter dan dat van GB, dat in deze periode een derde plek innam in de wereldwijde ranking. De Chinese kunstmarkt heeft in 2015 door een krimpende en onzekere economie en tegenvallende veilingresultaten echter een significante daling laten zien. Zo zijn de verkopen met 23% afgenomen naar 18 miljard dollar. Hierdoor heeft GB haar positie als de tweede markt opnieuw ingenomen, ondanks een daling van de verkopen met 9% naar 13,5 miljard dollar. De verkopen op het Europese vasteland stagneerden en bovendien is de markt in deze regio zeer gefragmenteerd.
Ook in 2015 domineerde het hogere segment de markt. Zo bestond 57% van de omzet van de veilinghuizen uit werken van meer dan een miljoen dollar, hetgeen werd gerealiseerd met slechts 1% van de transacties. De verkopen op dit niveau werden daarbij gedomineerd door een zeer kleine groep – slechts 1% van alle kunstenaars van wie werken op veilingen is aangeboden – omdat de focus van veel high-end verzamelaars gericht blijft op een kleine groep grote namen.
De groei in het segment van werken boven een miljoen dollar is vele malen groter dan de groei in enig ander segment in de kunstmarkt. De omzet in dit high-end segment is het afgelopen decennium met 400% gegroeid, een percentage dat vier keer hoger ligt dan de groei van het lage en het medium segment samen. De groei van de ultra high-end werken in dit topsegment (boven 10 miljoen dollar) was in de laatste tien jaar zelfs 1000%. De verkopen van ultra high-end kunstwerken zorgden bovendien voor 28% van de omzet van de veilinghuizen, hoewel dit iktopsegment met 0,1% slechts een miniem deel van de transacties inneemt. Het is bovendien met een onverminderde jaarlijkse groei van 19% het enige segment in de kunstmarkt waarbij er in 2015 sprake is van een waardestijging.
Het grootste deel van de kunstmarkt is met 46% van de omzet en 41% van alle transacties nog altijd naoorlogse en eigentijdse kunst. Na twee jaar met significante groei van deze stromingen lieten de veilingresultaten in 2015 echter ook hier een daling zien van 14%, naar 6,8 miljard dollar; het aantal transacties nam zelfs af met 20%.
Moderne kunst, in 2015 goed voor 30% van de omzet en 27% van de transacties van de veilinghuizen, deed het relatief goed. Het was ook in dit segment waar afgelopen jaar veilingrecords werden gevestigd met werken van Picasso en Modigliani die voor meer dan 170 miljoen dollar werden verkocht. Toch was de trend voor moderne kunst met een omzetdaling van 1% naar 4,5 miljard dollar en een afname van het aantal transacties met 20% eveneens negatief.
Europese oude meesters lieten op veilingen met een plus van 4% een kleine groei van het volume zien, maar dit ging gepaard met een daling van 33% van de opbrengst. In 2015 was 6% van de verkochte werken van een Europese Oude Meester, wat in totaal goed was voor 4% van de omzet. De voor de totale waarde van het segment belangrijke private verkoop van Europese oude meesters was in 2015 daarentegen opvallend sterk.
