Loslaten was voor burgemeester Jos Som geen optie. Het centrum zou en moest opgeknapt worden. In de achttien jaar dat hij nu burgemeester is, vormt de verwezenlijking van de grondige vernieuwing van de binnenstad een van zijn belangrijkste wapenfeiten. Het centrum is klaar, net binnen zijn officiële loopbaan als burgemeester. Samen met wethouder Huub Wiermans, sinds 2014 namens het gemeentebestuur voorzitter van de stuurgroep centrumontwikkeling, kon Jos Som begin november bij de feestelijke ‘heropening’ van het stadscentrum alle betrokkenen bedanken. Samen met 12.500 inwoners en bezoekers uit de regio en de grensstreek genoten zij samen op de Markt en het Martin Buberplein van de spectaculaire openingsshow, verzorgd door het Franse gezelschap Groupe F, dat door het team van Cultura Nova naar Kerkrade was gehaald. Kerkrade stond in vuur en vlam. De inwoners van het centrum, maar ook van daarbuiten, zijn na jaren van grote werkzaamheden met bijbehorende overlast blij met het eindresultaat. De Kerkradenaar is duidelijk weer stolz op zijn stad.
Lijstjes
„Jarenlang hebben we onderaan de lijstjes ge-bungeld als het ging om gezondheid, vergrijzing, krimp enzovoorts,” zegt de burgemeester. „Maar je merkt aan alles dat het tij nu aan het keren is. Er is weer beweging. Op de Markt is het druk in de horecazaken. HuB Kerkrade, een ontwerp van Aat Vos is een doorslaand succes. In HuB Kerkrade zorgen het verbouwde theater en de nieuwe bibliotheek samen met de muziekschool voor een nieuwe beleving in het stadshart. Het cultuurconcept krijgt nationale lof en wordt druk bezocht. Ook de huurders in de nieuwe en opgeknapte winkelpanden zijn tevreden, al zijn zeker nog niet alle plekken ingevuld. De komende jaren zal Kerkrade steeds minder voorkomen op die negatieve lijstjes, daar ben ik zeker van.” Wethouder Huub Wiermans denkt er net zo over. „Het heeft lang geduurd, maar we hebben doorgezet. Het hele centrumplan heeft zo’n honderd miljoen gekost, waarvan wij als stad de helft hebben opgebracht. Veel geld voor een gemeente met nog geen 50.000 inwoners. Maar het was noodzakelijk, want de kwaliteit ging achteruit. Nu zie je een tegenovergestelde ontwikkeling. Er is veel kritiek geweest, maar de Kerkradenaren geloven weer in hun eigen stad. Het gevoel van eigenwaarde is teruggekeerd. Vroegere inwoners, die al lang naar elders zijn verhuisd, verbazen zich als ze hier rondlopen. Ze kunnen hun ogen niet geloven. En ook bezoekers aan het centrum zijn enthousiast.”
Bereikbaarheid
De burgemeester heeft de stad in al die jaren zien veranderen. „In het begin toen ik hier kwam, werd nog altijd teruggekeken naar het mijnverleden. Dat is nu niet meer het geval, zonder dat verleden te vergeten. Maar kijk eens wat de afgelopen jaren is aangepakt. De infrastructuur met de buitenring die de bereikbaarheid stukken verbeterd heeft. Neem de hele ontwikkeling rond de Leisure Dome bij het stadion van Roda JC. Daar komen miljoenen mensen per jaar op af. Ook heel bijzonder is de totstandkoming van het Museumplein, met de drie verschillende onderdelen die samen een zeer eigentijds provinciaal museum vormen. En sta eens stil bij de geweldige groei van GaiaZoo, de dierentuin die steeds meer bezoekers naar Kerkrade trekt. Kerkrade veert helemaal op en het centrum dat lang achterbleef, doet nu weer mee. De stad heeft zich geweldig ontwikkeld.”Jos Som vergeet daarbij niet de belangrijke rol te noemen van projectontwikkelaar Piet van Pol, die de basis voor de realisatie heeft gelegd en de door hem ontwikkelde plannen voor uitvoering overdroeg aan VolkerWessels. Bouwbedrijven Jongen was jarenlang gast in de stad en ging samen met Wyckerveste voor kwaliteit. Wyckerveste is een ontwikkelaar met Kerkraadse roots, die het risico heeft willen nemen voor de ontwikkeling van winkelpanden in het centrum.
Centercourt
„Een stad is nooit af,” zegt Huub Wiermans. „We moeten nu doorpakken. De afgelopen jaren heb ik leiding gegeven aan een multidisciplinair team met maar één doel: de stad vooruit helpen. Daarmee gaan we door, we gaan het karwei nu afronden.” Huub Wiermans heeft daar de handen vol aan. „Het project CenterCourt op het voormalige Atriumterrein, pal achter het nieuwe Martin Buberplein, zet in op het vitaler maken van Kerkrade. CenterCourt moet een heel belangrijke maatschappelijke functie gaan spelen in Kerkrade. Samen met onze partners provincie Limburg en IBA Parkstad gaan we iets heel bijzonders doen voor onze stad, voor onze inwoners. We ontwikkelen een methodiek die de inwoners gezonder en vitaler maakt. Dat doen we niet alleen voor onszelf, ook de regio zal daarvan profiteren. De plannen voor het voormalige Atrium-terrein zijn veelbelovend en eigentijds. Realisatie van de plannen zou voor de vitaliteit van de stad een geweldige impuls betekenen. Het project zit nu nog in de haalbaarheidsfase, we verwachten dat voor de zomer van 2019 de finale besluitvorming zal plaatsvinden.” Kwaliteit is een noodzakelijke voorwaarde. Daarover zijn Wiermans en Som het roerend eens. „Als je iets opknapt of bouwt en het heeft geen kwaliteit, dan mis je de echte impulsen en kun je over een aantal jaren weer opnieuw beginnen. Architect Maarten Engelman heeft samen met de vormgever van de openbare ruimte, Buro Lubbers, gezorgd voor verscheidenheid en sfeer,” zegt Som.
Aken
Eindelijk zit de vaart er nu goed in en dus wil wethouder Wiermans verder vooruit kijken. Bijvoorbeeld naar een betere mobiliteit richting Duitsland, zodat niet alleen het bedrijventerrein Avantis een betere connectie maakt, maar ook studenten van de RWTH in Aken gemakkelijker hun plek kunnen vinden in Kerkrade. „Van die grensligging moeten we beter gebruik gaan maken. We moeten groter denken, zonder de schaal van Kerkrade te vergeten. De hele centrumvernieuwing betreft een gebied van maar liefst 22 hectare. We zijn blij dat de provincie Limburg actief met ons heeft samengewerkt en significant financieel heeft bijgedragen. In de grensregio is samenwerking de enige manier om iets te bereiken. We geloven er weer in. We strekken onze hand uit naar de regio.” Wiermans nodigt iedereen uit om Kerkrade eens te bezoeken. „Hier is echt iets te beleven, we organiseren regelmatig activiteiten en evenementen in en rond het centrum. Onze horeca en winkeliers spelen daar slim op in. Vroeger waren we een winkelstad, nu zijn we een ‘beleefstad’ die de bezoeker een mooie mix van winkelen, horeca en evenementen biedt. De bezoekers zullen straks hun ogen uitkijken als ze zien hoe de stad is opgeknapt en wat hier allemaal te doen is.”
Viva la Vida
Het ruim elf meter hoge kunstwerk Viva la Vida van de Spaanse kunstenaar Ripollés staat voor Jos Som symbool voor de opleving van Kerkrade. „Niet dat iedereen dat even mooi moet vinden, kunst is een kwestie van smaak. Maar de vrolijkheid en levenskracht die het kunstwerk uitbeeldt, past helemaal bij de wederopleving van Kerkrade. We vieren hier weer het leven en kijken vooruit. De toekomst is zonnig en dat straalt het beeld uit.”
Fotografie: Thom Rolfs en Jo Pöttgens
____________________________________________
Abonneer je op Chapeau Magazine
Sluit nu een jaarabonnement af voor slechts €29,50 en ontvang vele extra’s -> meer info <
