Lady in the Dark maakt belofte waar
Met Lady in the Dark van Kurt Weill brengt Opera Zuid een voorstelling met ‘lage instap’. Kris Németh nipte aan deze heerlijke opera-cocktail van toneel, musical, jazz, cabaret, circus en dans. Een voorstelling die wat hem betreft naar meer smaakt en rijen extra belangstellenden verdient.
De voorstelling in het Parkstad Limburg Theater in Heerlen, op de eerste dag van de meteorologische winter, begint met een vervelende huishoudelijke mededeling. Griep heeft één van de hoofdrolspelers geveld. Maar, gelukkig, er is een passende vervanger gevonden voor de zieke. Beide benen op de grond: ook de wereld van pluche en schmink ontkomt niet aan de dagelijkse realiteit. Wat heet: nog steeds is de nasleep van corona merkbaar in de theaters en de huidige economische situatie helpt daarbij ook niet mee. Het zijn dit soort hersen-sprongetjes tussen heden en verleden waar ik ook door de voorstelling toe wordt aangezet. Gingen ‘we’ voor corona niet collectief met de billen bloot bij de psycholoog vanwege burn-out klachten? … Mentale overbelasting is van alle tijden net als de scepsis voor de aangeboden behandelmethoden, zo blijkt in Lady in the Dark uit 1941.
Hoofdpersoon Liza Elliot is al jarenlang de succesvolle hoofdredacteur van modeblad Allure. Tot ze vastloopt in een routine klusje. Kiest ze voor de paascover of voor de circus-cover van het magazine? Heel herkenbaar: ‘keuzestress’ zou je tegenwoordig zeggen. Maar in het geval van Liza symbolisch: laat ze haar hart spreken en kiest ze voor een glamourbestaan of gaat ze voor de inhoud en verliest ze zich in haar werk? En soortgelijke twijfel overschaduwt ook haar liefdesleven. De minnaars liggen voor het oprapen maar wie is de ware Jacob? Een psycholoog helpt haar op weg zichzelf terug te vinden door een ‘dromentherapie’. Tussen de sessies door ben je weer op de werkvloer van Liza waar sexistische ‘kantoorhumor’ de sfeer bepaalt. Sociaal-maatschappelijke bespiegelingen zijn aldus in het libretto vervlochten. Ze zetten je aan het denken maar blijven, gelukkig, optimistisch en humorvol.
Liza’s dromen worden hallucinerende scènes waarin niets onmogelijk (b)lijkt. Het hoofdpersonage krijgt zo niet alleen diepte, de sessies worden ook spektakelstukjes van dans en muziek. In deze vorm schuilt de klasse van Weill en de andere auteurs maar ook die van Opera Zuid en philharmonie zuidnederland qua uitvoering. Die laatste speelt, verstopt in de orkestbak, het zeer veelzijdige repertoire: klassiek met invloeden van lichte muziek van halverwege de 20 e eeuw. Het is de dynamische verklanking van de rusteloze ziel van Liza.
De hardnekkig definitie van opera als ‘klassieke muziek met toneel’ wordt door Opera Zuid succesvol opgerekt door de inzet van theatrale middelen die we kennen uit het moderne muziektheater. Het decor is vrij sober maar vernuftig gebouwd met elementen die regelmatig een nieuwe, verrassende functie krijgen. De cast wisselt de meest prachtige kostuums sneller dan ik met mijn ogen kan knipperen. Zo krijgt de hectische mode- en mediawereld vorm maar ontstaat ook een verontrustend tijdsbeeld van Amerika, dansend op de vulkaan, aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. En dan is er de meesterlijke vertolking van de fysiek en vocaal zware rol van Liza door Maartje Rammeloo. Met haar fenomenale bereik en volume tilt ze de voorstelling al naar een hoger plan. Tel daar haar zeer geloofwaardige uitbeelding van een zakenvrouw (bijna avant la lettre) nog eens bij op!
Al sinds de première in Theater aan het Vrijthof krijgt deze coproductie veel lof toegezwaaid. Hoopvol is het aanzienlijke aantal dertigers en veertigers dat (hierdoor?) op de voorstelling afkomt. Maar hoewel het ‘gezellig druk’ is in de zaal van PLT blijven er helaas ook nog veel stoelen leeg (waardoor?). Deze voorstelling verdient een uitverkochte dernière op zondag 11 december in Theater aan het Vrijthof in Maastricht.
