Humberto Tan: ‘inhoudelijke waardering het mooist’
‘Morgen gaat het beter’ is de titel van de foto-expositie van Humberto Tan in het Fotomuseum aan het Vrijthof in Maastricht. Hij fotografeerde en interviewde honderd mensen van honderd jaar en ouder. Inmiddels loopt de tentoonstelling al een tijdje en heeft Tan al heel wat bijzondere ervaringen opgedaan.
De naamsbekendheid van Humberto Tan, vooral vanwege zijn televisiewerk, heeft het Fotomuseum aan het Vrijthof tot nu toe geen windeieren gelegd. De openingsceremonie werd verplaatst naar de vlakbij gelegen St. Janskerk en dat was maar goed ook want er kwamen een paar honderd mensen op af. „Het is nooit eerder zo druk geweest bij een opening”, constateerde directeur Erik de Jong. Na afloop van die opening werd Humberto Tan aangesproken door een meid van 19. „Ze had tranen in haar ogen. Ze vertelde me dat ze dezelfde vragen ging stellen aan haar opa als ik had gedaan: wanneer was u het gelukkigst, heeft u nog dromen, wat heeft het leven u geleerd? Ik had niet verwacht dat juist jongeren zich zo aangesproken voelen tot dit onderwerp. Wellicht in het besef dat ze maar beter nu interesse kunnen tonen voor oudere mensen die zij kennen. Dus in die zin heeft deze expositie ook een sociaal thema.”
Humberto Tan is een enthousiaste fotograaf, tussen zijn televisiewerk door. Zo maakte hij al grote reportages voor het magazine National Geographic, onder meer met het thema natuur in Brazilië. Het idee om honderdjarigen te portretteren komt voort uit het respect dat hij voor senioren heeft. „De wijsheid die zij vaak hebben, vind ik boeiend. En in die gesprekken merk ik dat er op die leeftijd nog veel optimisme is, ondanks de zorgen die er ook zijn. Dat geeft hoop, vind ik. En oudere mensen kunnen beter dan wie ook relativeren. Ze leren je dat status niet zo belangrijk is als het lijkt. En dat als je ouder bent, het niet zo veel ertoe doet of je een bepaalde functie hebt of niet. Het gaat erom wie je bent. En ik zag dat de ouderen die aandacht schonken aan hun sociale omgeving, daar ook iets voor terugkregen. Dus dat heb je grotendeels in eigen hand.”
Dus dat heb je grotendeels in eigen hand. ”Vooral de inhoudelijke reacties weet Tan te waarderen. „De emoties van die jongeren. Dat heeft met mij als persoon niks te maken, die emoties komen door het fotowerk dat ze zien, de teksten en de videodocumentaire die erbij horen. En zo is er ook opvallend veel belangstelling uit Duitsland. Daar kennen ze me al helemáál niet. Dan begrijp je dat je iets los hebt gemaakt.”
Gemiddeld zal de fotograaf een of twee keer per maand naar Maastricht komen voor lezingen en andere evenementen rondom de tentoonstelling. „Zo leid ik soms bijvoorbeeld schoolklassen rond en kunnen ze vragen stellen. Die zijn vaak heel spontaan, dat vind ik leuk. Rondom TEFAF zal ik er ook zijn, dan draait de tentoonstelling nog.”
Interessant vindt hij ook dat jongeren veel belangstelling hebben voor fotografie. „Ook al gaat dat vaak via ‘snelle media’ zoals Instagram, maar ze zijn in ieder geval visueel ingesteld. Het is nu eenmaal een gegeven dat jongeren anders met informatie en met media omgaan. Het is bekend dat grote adverteerders zich bij televisiereclame richten op de doelgroep van 24 tot 52 jaar oud, terwijl veel mensen in die leeftijd nauwelijks nog televisie kijken, die zijn meer online georiënteerd.”
Het thema honderdjarigen was voor de televisie- en radiomaker / fotograaf ook een levensles. „Veel oudere mensen zijn ondanks alle ellende in de wereld tevreden. Dat vind ik wel opvallend en ook leerzaam. Op mijn leeftijd, 58, en zeker als je jonger bent, dan wil je van alles. Veel te veel eigenlijk. Die geestelijke rust die zij uitstralen, dat maakt wel indruk. Dat gaat mijzelf nog niet zo snel lukken, maar hopelijk met de jaren wel. Dan moet ik eerst zorgen dat ik gezond oud word. Ik heb de sporttrainingen met mijn personal coach inmiddels opgevoerd van een naar twee keer in de week. Hopelijk helpt dat.”
‘Morgen gaat het beter’ tot 17 maart 2024, Fotomuseum aan het Vrijthof Maastricht
humberto.nl
