Geïnspireerd door TEFAF
Geïnspireerd door de kunstbeurs TEFAF Maastricht stelt een aantal gedeputeerden van de provincie Limburg een kunstwerk voor dat onderdeel uitmaakt van de collectie van het Bonnefantenmuseum dat opereert als Provinciaal Museum.
The Tomb of the Unknown Craftsman, Grayson Perry
Favoriet van Ruud Burlet, gedeputeerde Duurzaamheid, Milieu en Aanbestedingen
Met The Tomb of the Unknown Craftsman heeft kunstenaar Grayson Perry een monument opgericht voor de onbekende ambachtsman in de vorm van een grafschip,” zo vertelt Ruud Burlet over zijn favoriete kunstwerk. „Het is een eerbetoon aan de ‘ego-loze creativiteit’. Voortbordurend op het idee van de pelgrimstocht, die niet zelden een graftombe als doel heeft, heeft Perry dit schip voorzien van allerlei elementen die daarmee verband houden, zoals de Sint Jacobsschelp en de glazen flesjes. Allemaal voorwerpen die als onderdeel van dit prachtige schip aan hun tweede leven beginnen. Die gedachte spreekt mij zeer aan: afval bestaat niet. Alles wat we normaal gezien gedachteloos weg zouden gooien heeft nog best een kans op een plek in de spotlights. Ik mag mij als gedeputeerde ook binnen mijn portefeuille bezighouden met circulariteit en duurzaamheid en ik vind het telkens opnieuw bijzonder inspirerende materie. Ook thuis probeer ik zo zuinig mogelijk met materialen om te gaan. Als er iets kapot gaat probeer ik dat altijd eerst zelf te repareren en gek genoeg lukt me dat nog best vaak.”Andere onderdelen van het schip zijn afgietsels van objecten uit de collectie van The British Museum waar Perry in 2011 een gelijknamige tentoonstelling maakte. Alle voorwerpen samen vormen de lading die de onbekende ambachtsman meeneemt in het hiernamaals. Het schip is een ode aan kunst die gewaardeerd wordt om haar kwaliteit, zonder dat men weet wie de maker is. „De herbruikbaarheid van ambachtelijke voorwerpen die letterlijk als onderwerp is genomen, de gebruikte materialen en de verwijzing naar de pelgrimstochten brengen veel onderdelen uit de kunstgeschiedenis in één werk samen. Het legt daarmee een mooie link naar zowel de collectie hedendaagse kunst van het Bonnefantenmuseum als de collectie oude kunst. Geïnstalleerd in het entreegebied van het museum, vormt het schip een uitnodiging aan de bezoeker om mee op pelgrimstocht te gaan naar al het moois dat het Bonnefanten te bieden heeft.”
Kunstenaar Grayson Perry (geboren 1960, woont en werkt in Chelmsford − Londen Gest)
Titel The Tomb of the Unknown Craftsman, 2011
Materiaal olieverf, glas, touw, gietijzer, vuursteenTechniek gesneden, geblazen
Afmetingen geheel hoogte 305 cm, geheel breedte 204 cm, geheel diepte 79 cm Collectie Bonnefantenmuseum.
Verworven in 2016 met steun van het Mondriaan Fonds en Vereniging Rembrandt (Titus Fonds en Innorosa Fonds)
Drie-kranenkan, Joannes Andreas Gerardus l’Herminotte
Favoriet van Andy Dritty, gedeputeerde Ruimte, Wonen en Europa
De handel en wandel tussen de landen in deze euregio is bijzonder interessant,” vertelt Andy Dritty. „Zo ook in de geschiedenis. Vandaar mijn verbondenheid met deze unieke, zilveren drie-kranenkan uit 1758-1760 van l’Herminotte. Niet alleen een van de topstukken uit het Bonnefantenmuseum vanwege zijn kunstwaarde, maar ook vanwege een dieperliggende, symbolische betekenis waarmee de euregionale verbondenheid van Limburg tot uitdrukking wordt gebracht.”De productie van Maastrichts tafelzilver stond bekend om haar hoge kwaliteit en trok klanten tot ver in de euregio. Joannes l’Herminotte (1732-1802) gold als een van de meest vooraanstaande Maastrichtse zilversmeden uit die tijd. „Een kopje koffie of thee zetten en drinken is voor ons dagelijkse kost, maar in de achttiende eeuw was dit alleen weggelegd voor de allerrijksten. Een kraankan werd gebruikt om koffie uit te tappen. Gemalen koffiebonen werden in de kan gedaan, er werd kokend heet water op gegoten waarna er werd geroerd, zodat de koffie zijn smaak kon afgeven. Deze kraankan met drie kranen is het enige exemplaar van Maastrichtse origine dat bekend is.” L’Herminotte produceerde vooral zilver in de uitbundige Luikse stijl. Voor deze drie-kranenkan koos hij voor een combinatie van de Luikse stijl met de meer ingetogen Hollandse stijl, waardoor dit zeldzame object de uiterst complexe culturele, geografische en politieke positie van Maastricht in de achttiende eeuw toont. De panelen rond de drie kranen zijn symmetrisch maar ook onderling verschillend. „Voor mij staat dit symbool voor de Nederlandse, Duitse en Belgische regio’s die hier met elkaar verbonden zijn.”
Kunstenaar Joannes Andreas Gerardus l’ Herminotte (geboren 1732, Maastricht)
Titel Drie-kranenkan, 1758-1760 Materiaal zilverTechniek gesmeed
Afmetingen geheel hoogte 30.8 cm. geheel breedte 29 cm, geheel gewicht 1473 gr
Verworven in 2017, mede mogelijk gemaakt door de Vereniging Rembrandt (dankzij haar Thema-fonds Zilver) en een anonieme, particuliere schenker.
Winterlandschap met vogelval, Pieter Brueghel de Jonge
Favoriet van Carla Brugman-Rustenburg, gedeputeerde Energie, Natuur en Openbaar vervoer
,,Op het eerste gezicht lijkt het een alledaagse voorstelling van een winterlandschap,” vertelt Carla Brugman-Rustenburg. „Toch is gesuggereerd dat in deze voorstelling een diepere betekenis schuilt: de vogelval zal de vogels doden, het ijs kan breken onder het gewicht van de mensen en het wak is een val voor de nietsvermoedende schaatser. Dit alles is waarschijnlijk een zinspeling op de onzekerheid van het bestaan. Het schilderij roept bij mij dierbare herinneringen op aan mijn kunstlessen op de basisschool. Met wekelijks bezoek aan het Rijksmuseum in Amsterdam. Maar ook het toen bijna jaarlijks schaatsen op de sloot. Dit lijkt steeds meer verleden tijd door de klimaatverandering. Het schilderij van Pieter Brueghel de Jonge is een mooie verwijzing naar de onzekerheid des levens. Wat van alle tijden is. Waar wij met de nu al zeer zichtbare veranderingen in ons klimaat ook mee te kampen hebben. En hier mooi gesymboliseerd door het gladde ijs, het wak en de vogelval.”
Kunstenaar Pieter Brueghel de Jonge (geboren 1564)
Kunstwerk Winterlandschap met vogelval
Materiaal Olieverf op paneel
Techniek geschilderd Schenking 2005 door Vereniging Rembrandt aan Bonnefantenmuseum
Een bont gezelschap van sleeënde kinderen, zwierende schaatsers en kaatsende mannen vult dit landschap, met links op de voorgrond een wak in het ijs en rechts lage struiken en talloze vogels. Rechts is een vogelval afgebeeld: een plank met een stok waaraan een touw is gespannen. De vogeltjes die van het voer pikken kunnen worden verpletterd, zodra iemand aan het touw trekt. Op de achtergrond is een laag bruggetje over de rivier gebouwd en helemaal aan de horizon zijn nog vaag de contouren van een stad en een in nevel gehulde molen herkenbaar.
Christus zegent de kinderen, Ambrosius Francken
Favoriet van Robert Housmans, gedeputeerde Sociale Agenda, Zorg en Veiligheid
De schilder van dit prachtige werk, Ambrosius Francken de Oude, werd bij het vervaardigen van dit schilderij vooral geïnspireerd door de Italiaanse schilder Raphael (1483 – 1520),” aldus Robert Housmans. Zowel de knielende vrouw als de staande man links van Christus zijn gemodelleerd naar figuren op een van de wandtapijten in de Sixtijnse kapel te Rome: De wonderbare visvangst. Deze tapijten werden aan het begin van de zestiende eeuw in het atelier van de Brusselse tapijtwever Pieter van Aelst naar modellen of cartons van Raphael geweven. Deze cartons hadden een enorme impact op veel schilders in Brussel en Antwerpen. Het mollige, naakte kind in het midden is geen eigen vinding van de kunstenaar, maar werd gemodelleerd naar een voorbeeld uit de Italiaanse renaissance. „Wat ik mooi vind aan dit schilderij is de wijze waarop de kunstenaar gebruikt maakt van lichte en donkere tinten om de aandacht te kanaliseren naar de kinderen in het midden van het doek. Bij mij kriebelt ook de vraag wat de twee mannen midden links op het schilderij samen bespreken. We zullen het wel nooit weten.”„De joods-christelijke, humanistische en sociale waarden zijn de grondslag voor de moderne, westerse maatschappij. Op dit schilderij worden die waarden prachtig in beeld gebracht. Bovendien illustreert het de noodzaak voor een investering in de toekomst: begin bij het begin! Dat doen we ook met de Sociale Agenda Limburg. Hoe kansrijker de start van je leven, hoe groter je zelfredzaamheid en je bijdrage aan de Limburgse maatschappij. Ambrosius Francken de Oude zou trots op ons zijn.”
Kunstenaar Ambrosius (de Oude) Francken (Luik, 1544)
Kunstwerk Christus zegent de kinderen
Techniek Geschilderd
Gouverneur van Maastricht, Michiel Jansz. van Mierevelt
Favoriet van Ger Koopmans, gedeputeerde Cultuur, Financiën en Integratie
,,Tijdens TEFAF 2019 heeft het Bonnefantenmuseum op de laatste dag een schilderij gekocht, waarop de eerste gouverneur van Maastricht is afgebeeld. Het werk hing in de stand van de Londense galerie Weiss. Het betreft het portret Frédéric-Maurice de la Tour d’Auvergne, duc de Bouillon, prince de Condé Sedan et de Rancourt, een olieverf op paneel van Michiel Jansz van Mierevelt. Deze hertog van Bouillon werd begin zeventiende eeuw de eerste gouverneur van Maastricht. Hij was een kleinzoon van Willem van Oranje. Op het schilderij is hij pas 21 jaar oud. Fréderic-Maurice werd streng calvinistisch opgevoed. Niet alleen zijn adellijk voorkomen en relaties, maar ook de kunstenaar die hem vereeuwigde verraadt grote status. De portrettist is immers Michiel Jansz. van Mierevelt (1566-1641), hofschilder van prins Maurits van Oranje Nassau, op het hoogtepunt van zijn kunnen. De ambitie die de hertog uitstraalt was geen valse belofte: al in 1629 – drie jaar later dan het portret − nam hij deel aan het beleg van ’s Hertogenbosch en nog drie jaar later werd hij, na de inname van Maastricht door Frederik Hendrik van Oranje Nassau in 1632, benoemd tot gouverneur van de stad. In hetzelfde jaar beloofde hij zijn trouw aan die andere heer van Maastricht: de prins-bisschop van Luik. In 1634 trouwde Frédéric Maurice met de katholieke Eleonora van den Bergh en in 1637 bekeerde de hertog zich tot het rooms-katholicisme. Hij leidde een bewogen politiek en militair bestaan, waarin hij onder andere in 1644 werd benoemd tot bevelhebber van de pauselijke troepen. In 1652 overleed Frédéric Maurice in Pontoise. De provincie Limburg aasde al lang op het schilderij, dat door TEFAF werd gebruikt als een van de campagnebeelden. „Er waren meerdere kapers op de kust,” vertelde gedeputeerde Ger Koopmans, toen de aankoop beklonken werd. „Zo’n kans krijg je niet meer. Het werk is belangrijk in de geschiedenis van Limburg. ”Curator Lars Hendrikman, binnen Bonnefanten verantwoordelijk voor de sectie Oude Meesters, toonde zich in zijn nopjes met de aankoop. „Cultuur-historisch gezien een heel belangrijk werk. Bovendien hebben wij maar weinig echte portretten uit die periode, dus dit is een welkome aanvulling.”
Kunstenaar Michiel Jansz van Mierevelt (geboren 1566)
Kunstwerk Frédéric-Maurice de la Tour d’Auvergne, duc de Bouillon, prince de Condé Sedan et de Rancourt
Materiaal olieverf op paneel
Techniek geschilderd