Adieu Mathieu Segers
Het kwam voor niemand als een verrassing, het overlijden van hoogleraar Mathieu Segers, op 47-jarige leeftijd. Uiteraard veel en veel te vroeg. Toch wist hij het ondanks de aankondiging vanuit het ziekenhuis dat hij ongeneeslijk ziek was, nog relatief lang vol te houden. „Waarschijnlijk door mijn conditie waar ik altijd aan gewerkt heb”, zei de slanke sportieveling.
Maar uiteindelijk kon die conditie het noodlot niet tegenhouden. En dan is de schok toch nog groot, ook al zagen we die allemaal aankomen. Het zegt iets over de waardering en sympathie die hij opwekte.
Zelf leerde ik Mathieu kennen in het jaar 2017, toen ik samen met collega Maarten van Laarhoven bezig was aan het boek Het Verdrag van Maastricht, 25 jaar later’, en de gelijknamige documentaire die destijds op L1 is uitgezonden en een emotionele première beleefde in Lumière in Maastricht.
We hadden interviews met mensen die nog bij de beroemde Eurotop in december 1991 waren geweest. Zoals Jean-Claude Juncker, destijds de Luxemburgse minister van financiën en later de voorzitter van de Europese Commissie, oud-premier Wim Kok, de Duitse minister van financiën Theodor Waigel (in de regering Kohl), de Fransman Pascal Lamy als rechterhand van ‘monsieur Europe’ Jacques Delors, én Ruud Lubbers, destijds gastheer in Maastricht als de Nederlandse minister-president.
Herinneringen aan een gedreven persoonlijkheid
Maar ook interviews met mensen die de resultaten van die Eurotop in een latere fase konden duiden. Zoals Frans Timmermans in zijn periode als eurocommissaris, én Mathieu Segers, toen al een geprezen Europa-deskundige. Tijdens die Eurotop was hij nog net geen 15 jaar oud en toen voelde hij al dat in zijn woonplaats Maastricht geschiedenis werd geschreven. ‘Ik was erg geïnteresseerd in wat zich op dat moment afspeelde in de internationale politiek. Zelf geboren en getogen in Maastricht vond ik het ongelooflijk dat de Europese high politics zich nu meldden op de drempel van de voordeur van mijn ouderlijk huis. Ik woonde vlak bij het voormalig Hotel Maastricht, waar onder meer Helmut Kohl en John Major waren gehuisvest. Ik was volledig in de ban van wat er allemaal gebeurde en wilde er kost wat kost bij zijn.’
De komst van Mathieu Segers als hoogleraar Europese geschiedenis en integratie naar de Universiteit van Maastricht zorgde eindelijk voor meer aandacht voor dat zo belangrijke Verdrag van Maastricht dat begin 1992 als vervolg op die Eurotop in het gouvernement getekend werd. Want in die tussenliggende jaren had de Limburgse hoofdstad daar eigenlijk weinig mee gedaan, daar waren Mathieu en ik het wel over eens. En dat terwijl uit dat verdrag de Euro is voortgekomen en Maastricht er internationaal een begrip door is geworden. Hij was onder meer betrokken bij de oprichting van Studio Europa, dat daar vorm aan moest geven. We hebben toen regelmatig samengewerkt om de betekenis van dat verdrag meer onder de aandacht te brengen.
In de landelijke media was Mathieu een vast gezicht als Europa-kenner en hij wist zijn analyses helder te brengen. Hij was ook een persoonlijkheid. Hij liep er altijd goed gekleed bij en bereidde elke presentatie goed voor. Zo herinner ik me nog goed zijn oratie als hoogleraar vanaf de preekstoel in de St. Janskerk. Na afloop maakte onze fotograaf Frits Widdershoven nog mooie foto’s van een gelukige Mathieu met zijn vrouw en de nog jonge spruiten in het gezin die zichtbaar trots waren, ook al beseften ze nog niet helemaal wat papa nou precies gepresteerd had.
Mathieu Segers bleef tot in de laatste weken voor zijn dood nog publiceren, zoals een groot opinieverhaal in de NRC. Zelfs met de dood in de ogen toonde hij dapper zijn gedrevenheid voor de Europese zaak waar hij heilig in geloofde.
Het besef dat hij zijn jonge gezin heeft moeten verlaten, zal hem het diepst ontroerd hebben.
