Ziek, zwak en… burn-out

Vanochtend opende ik de nieuwsapp die ik iedere dag even raadpleeg om het laatste nieuws te checken en schrok van de kop. ‘Geen leraar meer te vinden tijdens griepgolf’, stond er. Een ander nieuwsplatform had het over het feit dat het vervangen van zieke docenten een steeds groter probleem wordt. Verontrustend vind ik het, want laten we eerlijk zijn, alles begint bij goed en consequent onderwijs. Voornaamste redenen voor de tekorten: vacatures die niet ingevuld worden, mensen die met pensioen gaan en imagoproblemen. Door het tekort aan leraren is de werkdruk enorm. Dat leidt weer tot ziekte en de welbekende burn-out. Over die laatste maak ik me nog het meeste zorgen.

Burn-out all over

Wat eerst voor mijn gevoel alleen voorkwam in bepaalde beroepen, steekt nu de kop op bij bijna iedere functie die je je maar bedenken kunt. Zorgwekkend is het. De social media-kanalen staan er vol mee. Ervaringsdeskundigen stoppen met hun oorspronkelijke baan en gaan andere mensen met burn-outs coachen. Iedereen kent wel iemand die het is overkomen. Als hij of al niet zelf slachtoffer is geworden. Ik vaak me vaak af hoe dat kan. Waar we vroeger ziek, zwak en misselijk werden, lijkt het nu erop dat we allemaal aan de burn-out gaan. Is het echt iets van deze tijd?

Cijfers

Wanneer je zo’n onderwerp beschrijft kunnen cijfers een goed inzicht geven. Een gevoel is ook maar een gevoel. De website van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport geeft duidelijke informatie over het onderwerp overspannenheid en burn-out. De cijfers zijn weliswaar uit 2017, maar interessant om te melden. In dat jaar kregen 144.500 Nederlanders de diagnose. Opvallend is dat dit 48.500 mannen waren en 96.000 vrouwen. Bijna het dubbelen dus. Bijna 16 procent van de werknemers geeft aan iedere maand wel eens burn-out klachten te ervaren. Een deel daarvan van ontwikkelt ook daadwerkelijk een burn-out. Burn-out klachten komen het meest voor in het onderwijs (22,1%) en in de zorg (17,9%) en het minst in de landbouw (10,8%) en recreatie (13,3%). Een eye-opener voor mij.

Ontstaan

Zo’n burn-out komt niet zomaar aanwaaien. Het woord zegt het al zelf: je bent opgebrand. Hier moet je echt wel iets voor doen. Je vraagt een lange periode veel van jezelf waardoor je jezelf overmatig belast. Dit kan bijvoorbeeld komen door teveel te sporten, een drukke baan, stress, relatieproblemen of een (chronische) ziekte. Dat wil trouwens niet zeggen dat wanneer je een van bovengenoemde zaken hebt, je direct burn-out klachten krijgt. Het zal ontstaan wanneer je niet voldoende herstelt na de inspanning die je levert en dat voor een langere periode. Het sluipt er als het ware in.

De eerder genoemde oorzaken zijn vooral oorzaken van buitenaf. Maar die spelen niet alleen een rol bij het krijgen van een burn-out. Vaak speelt je persoonlijkheid ook een grote rol. Een aantal voorbeelden zijn: angst om te falen, gedrevenheid, geen ‘nee’ durven te zeggen en sociaal onzeker.

Van deze tijd

Een burn-out lijkt iets van deze tijd. Maar het komt helaas al heel wat jaartjes voor en kennen we het eerder als overspannenheid. Door social media krijgt het onderwerp veel meer aandacht en is het zichtbaarder dan ooit tevoren. En dat heeft absoluut ook een keerzijde. Er wordt namelijk misbruik gemaakt van de term burn-out, bijvoorbeeld bij een arbeidsconflict, terwijl die diagnose dan helemaal niet klopt. Daardoor lijkt het overmatig veel voor te komen. Dat is erg, want een burn-out hebben is ernstig en niet iets om mee te spotten.

Herken en grijp in

Als je burn-out klachten ervaart, bijvoorbeeld wanneer je snel geïrriteerd bent, slecht slaapt, oververmoeid bent, pijntjes hebt die niet weggaan, is het tijd om in te grijpen. Onderschat de klachten niet en luister naar je lichaam en ga naar de dokter. Liever een keer te veel, dan te weinig. Zelf heb ik nog nooit een burn-out gehad (is er ergens een houten tafel waar ik dit af kan kloppen?), maar zoek wel graag mijn grenzen op. Onlangs voelde ik me een lange tijd moe en uitgeput en heb ik echt de tijd genomen om weer beter te luisteren naar de signalen van mijn lichaam. Drastische keuzes gemaakt om vervolgens weer fris verder te kunnen gaan. Ik denk dat ik net op tijd was en daardoor die stomme burn-out halt heb toe kunnen roepen.

Hopelijk leren ze in het onderwijs snel om niet alleen te leren uit boeken, maar vooral ook van de signalen van hun eigen lichaam.

_________________________

Chapeau Nieuwsbrief
Wil jij wekelijks het laatste nieuws ontvangen over het goede leven in Limburg NL/BE? Schrijf je dan in voor onze mooie nieuwsbrief -> inschrijven <
”