Health|Marjoleins Health

Gelukzaligheid met een beetje extra dopamine

tekst Marjolein Nijs

Zijn de nieuwjaarswensen jou de afgelopen weken ook rond de oren gevlogen? Ik vind het een fijne gewoonte: iedereen die ik een eerste keer tref in januari ‘een gelukkig nieuwjaar’ wensen. Want geluk ervaren, je gelukkig voelen, dat willen we toch allemaal…

Maar hoe werkt dat eigenlijk, gelukkig zijn? En is het iets dat volledig bepaald wordt door externe factoren? Of heb je er zelf controle over?

Tussen kerst en nieuwjaar trok ik meermaals naar buiten. Wandelschoenen aan en de frisse ochtendlucht in. Tijdens die uurtjes, beluisterde ik een masterclass van Andrew Huberman.

In zijn podcast ‘The Huberman Lab’ brengt de hoogleraar neurobiologie van Stanford University de laatste wetenschappelijke ontdekkingen en inzichten op een toegankelijke manier tot bij ‘de gewone mens’. In begrijpelijke taal dus, zodat ook niet-wetenschappers als ik er iets mee kunnen.

De masterclass die ik beluisterde zoomde in op het onderwerp ‘dopamine’, een van de belangrijkste gelukshormonen die ons lichaam aanmaakt. Het stofje zorgt ervoor dat we innerlijke wil, motivatie en verlangen kunnen ervaren. Het zet ons in actie om onze verlangens waar te maken en onze doelen achterna te gaan.

Je merkt het meteen, zegt Huberman, wanneer iemand bijvoorbeeld een zeer hoog of zeer laag level van dopamine in zijn lichaam heeft circuleren. De eerste persoon zal enthousiast vertellen over zijn plannen. De tweede persoon zal eerder apathisch en onverschillig zijn.

Iedere mens heeft een basisniveau van dopamine. Maar er zijn bepaalde activiteiten die ons dopaminelevel in amper één seconde doen stijgen. Bijvoorbeeld een stukje chocolade verorberen. Het kan zo heerlijk zijn. Niet verwonderlijk. Je dopamine gaat maal 1,5!

Seks, zowel de aanloop ernaartoe als de effectieve daad: maal 2! Een sigaret roken en dus het effect van nicotine ervaren: maal 2,5! Een drug zoals amfetamine gebruiken: maal 10! Al is dat laatste natuurlijk niet echt aan te raden door het sterk verslavende effect en de negatieve gezondheidseffecten.

Sportbeoefening dan weer wel, want ook een uurtje sporten (op voorwaarde dat je kiest voor een vorm van beweging die je fijn vindt), kan je dopamine verdubbelen.

Wat we als mens doen (of net niet doen) kan dus een effect hebben op hoe gelukzalig (of niet) we ons voelen.

Kleine kanttekening bij dit alles: wanneer dopamine plots sterk toeneemt (bijvoorbeeld na het eten van een stukje chocolade), daalt het niveau nadien ook terug snel. Meer zelfs: het daalt tot onder het oorspronkelijke niveau.

Vandaar dat het zo moeilijk is om te stoppen na één stukje. Je lichaam vraagt meer van dat zoet om terug die stijging te voelen.

Bestaan er dan ook tools die je dopamine gradueel laten stijgen, waardoor je drie uur later nog nageniet van het gelukzalige effect?

Die vraagt stelt de professor zich ook in de podcast. En jawel hoor, ze bestaan.

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat koudetraining (gaande van koud (af)douchen tot ijsbaden) je dopamine met een factor 2,5 kan laten stijgen. En ja, die stijging vindt gradueel plaats in de drie uur na de koudetraining.

Laat dat goed nieuws zijn. Zelf ben ik al ruim een jaar enthousiast bezig met koudetraining en inmiddels staat er ook een ijsbad in mijn tuin. Wellicht heeft het gelukzalig gevoel de uren er na er iets mee te maken?

Deel dit artikel:

Gerelateerd nieuws