‘Bewust leven kan dementie voorkomen’
Met die opmerking over een gezonde leefstijl raakt Sebastian Köhler van Alzheimer Centrum Limburg de essentie van zijn werkterrein. Hersengezondheid is namelijk iets wat in een bredere context dan enkel de medische dient te worden bekeken.
„Bewustwording van de gezondheid van het brein is van essentieel belang. Je kunt verrassend veel zelf doen om het schrikbeeld Alzheimer op afstand te houden. Een gezonde leefstijl is de beste preventie. En ja, zaken als sociaal contact zijn – net als bijvoorbeeld lezen en muziek maken – van groot belang voor het welzijn en de gezondheid van het brein. In zekere zin zijn wij ons eigen medicijn. We Zijn Ons Medicijn is dan ook de naam van onze bewustwordingscampagne voor Limburgers in de leeftijd van veertig tot 75 jaar.
Oorzaak en gevolg
Sebastian Köhler (1978) probeert als neuro-epidemioloog aan de hand van kwantitatief onderzoek (onderzoeken onder een populatie) inzicht te vergaren in zowel de oorzaken van neurologische ziektebeelden als in de preventie van nieuwe ziektegevallen. „Ik was als jongen geboeid door journalistiek. Het fascineerde me om als een soort detective de verbanden tussen oorzaak en gevolg te zien. Die fascinatie is gebleven. Ik heb deze alleen naar het wetenschappelijke domein verplaatst. Met mijn werkgroep, die verbonden is aan Alzheimer Centrum Limburg, werken we in het MUMC+ met tien promovendi aan het in kaart brengen van risico- en beschermingsfactoren voor het krijgen van dementie. Als we de laatste jaren iets geleerd hebben, dan wel dat dementie voor een aanzienlijk deel te voorkomen is door een goede levensstijl, zeker als je reeds op middelbare leeftijd begint. Preventie luidt ons sleutelwoord.” Dementie mag met recht een volksziekte genoemd worden. Door de vergrijzing van de bevolking bedraagt het aantal mensen met dementie in ons land momenteel 290.000. Naar verwachting zullen in 2040 500.000 mensen in Nederland lijden aan een of andere vorm van dementie. De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie (70%). Hoe langer hoe meer wordt duidelijk dat de oorzaken van ziektes, zoals dementie, niet exclusief samenhangen met het DNA van een patiënt.
MijnBreincoach
„Een bewuste leefstijl draagt signifi cant bij aan een verbeterde hersengezondheid en lagere kans op het ontwikkelen van dementie. Ik durf te stellen dat ons centrum internationaal hoog staat aangeschreven. We lopen op dit soort onderzoek voorop. Mooi is het dat onze inspanningen niet onopgemerkt zijn gebleven. De door ons ontwikkelde app (MijnBreincoach) gooide hoge ogen en ook onze campagnes, zoals de hier bedachte campagne We zijn zelf het medicijn, werpen vruchten af.” Het is een bekend verhaal: onderzoek is duur. „We hebben ons landelijk binnen het Nationaal Dementie Preventie Initiatief goed in de kijker gespeeld. Mooi is het dat die geleverde inspanning ook wordt beloond door een substantiële subsidie. Maar ook campagnes zijn duur. Het is juist daarom zo bemoedigend dat onze campagne door het MUMC+ is beloond met een extra subsidie waardoor we preventie in de regio onder de aandacht kunnen blijven houden. Deze zogenaamde Boostercampagne gaan we nu weer starten. Het is bijzonder om te zien dat het MUMC+ die plus, die staat voor preventie van ziektes, ook echt inhoud geeft. Een opsteker is het dat ook andere GGD-regio’s in Nederland onze campagne hebben overgenomen.” Sebastian Köhler begeleidt een aantal promovendi en geeft ook colleges. „Die wisselwerking spreekt me aan. Binnen het MUMC+ komen diverse disciplines samen waardoor er boeiende kruisbestuivingen ontstaan. Voor ons is het juist belangrijk dat we onze kennis en kunde niet alleen delen met de kliniek, maar ook met de samenleving. Daarom zijn we juist zo actief met symposia, op sociale media en binnen onze Dementie Dialogen en webinars. Tijdens die bijeenkomsten wisselen we in begrijpelijke taal kennis uit en leren we elkaar kennen. De drempel is laag waardoor ook studenten, patiënten, familieleden, mantelzorgers en geïnteresseerden welkom zijn.”
Night of Science
De Night of Science, die op 8 december plaatsvindt in Café Soiron en de St. Janskerk aan het Vrijthof in Maastricht, is ook op die laagdrempelige leest geschoeid. Wetenschappers geven inzicht in de thema’s: zijn we ons eigen medicijn en welke rol heb jij in de toekomst van je kind? Seb Köhler zal er vertellen wat je zelf kunt doen om het schrikbeeld van dementie op afstand te houden. „Het wordt een positief verhaal. Preventie is immers altijd beter dan genezen.” Volgens Seb Köhler, die in zijn vrije tijd graag gitaar speelt, voetbalt en vooral vader is voor zijn vier zoons, is een actieve levensstijl van belang. „Levenslang leren is cruciaal. Je bent nooit te oud. En met een gezonde nieuwsgierigheid voor de wereld om ons heen kom je al een heel eind. De veranderbare risicofactoren, zoals veel alcohol, roken, weinig beweging, een ongezond dieet en overgewicht, moet men bereid zijn aan te pakken en ongezonde patronen te doorbreken.” Night of Science is een initiatief van Health Foundation Limburg, een stichting die werft voor wetenschappelijk medisch onderzoek voor het MUMC+ en de partnerziekenhuizen in Limburg. De stichting doet dit op het gebied van Kanker- en Hart- en Vaatonderzoek, Alzheimer, Chronische kinderziekten en onderzoek naar het (jonge) Brein. Alzheimer onderzoekfonds Limburg, onderdeel van Health Foundation Limburg, werft voor het onderzoek van Seb Köhler.
