Niet het land van Maas en Waal, ooit zo prachtig bezongen door Boudewijn de Groot, maar het land van Maas en Jeker vormt de aftrap van Grenswaterwandelingen. Deels over Nederlands -, deels over Belgisch grondgebied en we doen er het Albertkanaal als toetje bij. Onder een blauwe hemel en een gouden zon genieten wij niet alleen van wandelen langs en over water, maar ook van schitterenover schitterende vergezichten.
We starten nog net in Nederland bij Château Neercanne, het enige terrassenkasteel in ons land. Het kasteel werd bij de definitieve boedelscheiding van België en Nederland in 1843 bij het noordelijke koninkrijk gevoegd. Enkele stappen verder lopen we in de Statiestraat in Kanne al in het zuidelijke koninkrijk. Een stukje verderop slaan we linksaf de Kleine Molenstraat in en volgen we de route met de oranje kruisjes. Het rad van de Smokkelmolen draait naar hartenlust rondjes in het water van de Jeker. Van de molenaarsvrouw begrijpen we dat de molen een dag in de week granen maalt, maar de hele week goedkope energie opwekt.
Grenspalen
Nadat we de Jeker zijn overgestoken wandelen we over het Molenpad door de akkers, bij de verharde weg nabij grenssteen 63 slaan we rechtsaf (Mergelweg) en verderop voor het eerste huis in de Onderstraat linksaf waar we een smal pad achter de tuinen volgen, het zogenaamde Commiezenpad, tot bij de verharde weg, waar we linksaf slaan. Verderop gaan we rechts de trappen omhoog en beklimmen we de St. Pietersberg. Bij grenspaal 58 – van de aanvankelijk 365 in 1843 geplaatste en uiteindelijk 368 grenspalen tussen de Vaalserberg bij Vaals en het Zwin in Zeeuws-Vlaanderen – genieten we eerst van het prachtige uitzicht op Kanne, Château Neercanne, de Cannerberg en de Muizenberg en slaan dan rechtsaf (rode driehoek) en wandelen we over de (Nederlandse) Poppelmondeweg.
Sluizen
Vanaf hier een eindje wandelen over wat heet het Plateau van Caestert. Na een poos wandelen we in Wallonië (Rue de Caster) en bereiken we de monumentale hoeve Caestert. Ooit was het een kasteel met hoeve, maar het kasteel is in 1972 compleet afgebrand. De hoeve is deels al gerestaureerd. Na nog een stukje boswandelen beginnen we aan de afdaling naar Petit-Lanaye, Klein Ternaaien. Beneden aangekomen slaan we rechtsaf (Rue Collinet) en pal achter het landhuis aan de linkerzijde gaan wij naar links, via de Rue de L’Illal – genoemd naar het schiereiland L’Illa in de Maas – naar het kanaal. Via een trap bereiken we het jaagpad en wandelen richting sluizencomplex van Ternaaien. Nog niet zo gek lang geleden bekend onder de naam Stop van Ternaaien. Met twee kleine sluizen waarin schepen tot 600 ton geschut konden worden, was dit een flessenhals in de verbinding tussen Luik en Maastricht en uiteindelijk Rotterdam. Later kwam er een grotere sluis voor schepen tot 2000 ton en sinds 2015 is er een 225 meter lange, 25 meter brede en ruim 13 meter diepe nieuwe sluis waarin plek is voor schepen tot maar liefst 9000 ton.
Zwanen
We wandelen aan de linkerkant over de sluis, kijken uit richting Maastricht. Volgen de weg naar rechts en daar waar de begroeiing begint slaan we linksaf en wandelen over een smal zandpad door nieuwe natuur. Bij de tweede houten zitbank aan onze linkerhand pauzeren we even om te genieten van het indrukwekkende panorama. De Eijsderbeemden liggen aan onze voeten. De Maas stroomt vijftien meter dieper dan het kanaal. Op het water zien we zwanen dobberen en op de andere Maasoever zien we Konikpaarden grazen. Links zien we de kerk van Oost-Maarland en rechts in de verte de kerk van Eijsden. Vervolgens volgen we het pad nog een aantal bochten tot we heel dicht bij de doorgaande weg komen. Hier steken we over en wandelen pal langs het brede Albertkanaal terug naar de sluis waar we kijken naar het schutten van schepen.
Fort
Als we de sluis opnieuw zijn overgestoken gaan we rechtdoor en volgen we de bordjes met de rode driehoek over het jaagpad langs het Albertkanaal. Deze smalle asfaltweg is erg in trek bij snelle en langzame fietsers. Uitkijken dus. Ten behoeve van dit 130 kilometer lange kanaal, dat tussen 1930 en 1939 werd aangelegd, werd hier dwars door de St. Pietersberg gegraven. Het kanaal verbindt Luik met de haven van Antwerpen. Boven op het linker gedeelte van de St. Pietersberg werd tussen 1932 en 1935 het onneembare fort Eben-Emael gebouwd om de oostgrens en drie bruggen over het kanaal te bewaken. Op 10 mei verzonnen de Duitse agressors echter een list. Ze kwamen met zweefvliegtuigen en parachutisten en na anderhalve dag belegeren moesten de soldaten van fort Eben-Emael capituleren.
Terug in Vlaanderen op de Trekweg Caestert en bijna terug in Kanne slaan we pal voor een klein bakstenen gebouwtje rechtsaf. Hier zijn we weer bij de Jeker die op deze plek onder het kanaal doorstroomt. De bron van dit riviertje ligt bij Lens St. Servais ten westen van Luik. In Wallonië heet de Jeker overigens Geer. In Maastricht vindt dit meanderende riviertje zijn einde in de Maas. Wij wandelen langs en over de Jeker terug naar Kanne en Château Neercanne.
