Nettoloon zelf bepalen

De nieuwe voorzitter van de werkgeversorganisatie VNO-NCW, Hans de Boer, lanceerde bij zijn aantreden heel wat ideeën om zo enige piketpaaltjes neer te zetten. Velen schrokken, van premier Rutte tot de vakbonden.

In ieder geval zat er op z’n minst één idee bij dat me wel aansprak. ‘Geef de werknemers in het bedrijf het brutosalaris in plaats van het nettosalaris, dan kunnen zij zelf bepalen in hoeverre zij zich kunnen en in sommige gevallen moeten verzekeren voor allerlei zaken.’.

Een werknemer heeft nu vaak geen idee wat een werkgever kwijt is aan personeelskosten. Natuurlijk, op het loonbriefje kun je wel een boel kolommen en getallen zien, maar dat is in feite al hogere wiskunde. En je voelt het ook niet echt. Uiteindelijk wordt met name naar het vakje ‘netto’ gekeken. Dat voelt als salaris, de rest is administratieve rompslomp.

In Nederland is alles goed geregeld, zo wordt gezegd. Veel sociale verzekeringen, het beste pensioen ter wereld en als je werkloos wordt, dan krijg je toch nog een behoorlijk bedrag. Heel mooi allemaal. Maar die premies zijn hoog, zodat er een zeer fors verschil is tussen wat de werkgever kwijt is en wat de werknemer ontvangt. In België is dat nog extremer.

Naar mijn idee is het systeem van sociale premies zo dichtgetimmerd, dat er van de werknemers weinig of geen individueel denkwerk wordt verwacht, laat staan dat de werkende klasse zelf kan beslissen hoe ze dat bruto-salaris kunnen inrichten. Ik vind het teveel betutteling, teveel collectief denken.  Een werknemer die op dat gebied meer vrijheid krijgt, gaat sowieso sneller begrijpen hoe loonkosten worden opgebouwd.

De werkloosheid in Nederland is hoog, in Limburg zeker. Maar ik ken genoeg bedrijven, zeker in de middenstand, waar ze op zich best wel wat handjes kunnen gebruiken. Maar ja, die bruto-loonkosten, dat breekt je de nek. Dus zijn kleine bedrijven heel zuinig met het aannemen van mensen. En dan wordt er van alles geïmproviseerd met stagiaires, speciale regelingen en anderszins, om het werk toch nog enigszins gedaan te krijgen.

Ik ben geen econoom, maar probeer mijn eigen boerenverstand te koppelen aan dat van Hans de Boer. Lagere bruto loonkosten en dan ook nog in eigen beheer, leidt tot meer werkgelegenheid en dus tot lagere premies voor bijvoorbeeld de werkloosheidsvoorziening.

Nog een extra argument om het zo te doen: de hele wereld is inmiddels onze concurrent en bedrijven en fabrieken verhuizen heel gemakkelijk naar andere landen, waar de systemen wat soepeler zijn. Dus wil je de werkgelegenheid hier handhaven en versterken, dan zul je toch een heel klein beetje naar de rest van de wereld moeten kijken. Niet om nou  meteen de systemen van Bangla Desh of China over te nemen, maar een klein beetje minder premiedruk zou in vele opzichten voor een impuls van de economie kunnen zorgen. En voor meer blije werkende mensen, ook in Limburg.

Jo Cortenraedt