De nacht van de IRA in Roermond
Toen ik het vanochtend in de krant zag, kwamen de herinneringen weer boven zoals de dag van gisteren. Inmiddels is het alweer 25 jaar geleden dat de IRA-aanslag gebeurde op de Markt in Roermond.
Het staat in mijn geheugen gegrift als een van de meest heftige nieuwsreportages die ik maakte en ook het gevoel van onrecht bij de vrijspraak van de verdachten, keert terug bij het zien van de foto’s en het lezen van de feiten.
Het was zondagavond laat, tijd om naar bed te gaan, toen ik een telefoontje kreeg dat er een aanslag had plaatsgevonden in Roermond. In die tijd was ik nieuwscorrespondent in Limburg voor zowel het NOS-journaal als de Telegraaf.
Op zo’n moment hoef je geen twee seconden na te denken, je trekt je jas aan en stapt in de auto. Onderweg pikte ik cameraman Math van Even op, even na middernacht waren we in Roermond. De afzetting was relatief minimaal, we stonden op pakweg tien meter van de auto met erin en ernaast de twee slachtoffers.
Door de lens van de camera zagen we het aangeschoten gezicht van een van de slachtoffers, naar later bleek de Australiër Nick Spanos. Hij zat op de achterbank. Een deel van zijn bebloede hersenen lag op de hoedenplank. Het andere slachtoffer, zijn landgenoot, Stephen Melrose, lag achter de wagen.
Het was akelig stil in Roermond. Slechts een paar collega’s waren er, urenlang was er nog geen enkele andere televisiecamera. In die tijd waren er nog niet zoveel TV-stations, zeker nog geen regionale.
Er was uiteraard politie, en rechercheurs deden hun werk. Maar voor de rest was het de hele nacht vooral stil. En de slachtoffers bleven er maar liggen. Dat moest vanwege het onderzoek.
De IRA was meteen in beeld als verantwoordelijke voor de terreurdaad. Maar dat het een vergissing was, dat was nog niet meteen duidelijk. Er werd van alles gegist.
In een van de cafés aan de noordkant van de Markt konden we terecht om af en toe koffie te drinken en te bellen met de redacties. Ik meen dat we toen nog geen mobiele telefoon hadden en enkel bereikbaar waren via semafoon en de vaste telefoon van het café. Gelukkig besloot de cafébaas om de hele nacht ter wille van ons open te blijven, zodat we een geschikte werkruimte hadden, pal voor de ‘plaats delict’.
Het was me meteen duidelijk dat dit wereldnieuws zou worden en dat onze beelden dus ook de hele wereld over zouden gaan. ’s Nachts waren er geen uitzendingen en volgens mij ook nog niet in de ochtend. Toch reed ik met het eerste materiaal voor 7 uur naar Studio 80 in Heerlen, omdat inmiddels de Britse zender ITN zich gemeld had. En aangezien we toen nog niet over een straalwagen beschikten, ging dat via deze technische post in Heerlen.
In de loop van de dag kwamen televisieploegen uit Engeland en Duitsland en drong het nieuws steeds meer tot iedereen door. Ik vermoed dat ons materiaal met de nachtelijke shots en de eerste quotes pas in de reguliere avonduitzendingen van het NOS-journaal werden uitgezonden. Er werd toen nog niet zo gauw een extra uitzending geprogrammeerd. Ze werden overgenomen door alle grote stations in Europa , Amerika en elders.
Hoe dan ook, vele maanden later waren dan de rechtszaken in Roermond en in hoger beroep in Den Bosch. Inmiddels waren de vermoedelijke daders opgepakt. Die hadden schietoefeningen gehouden in Brabant en werden betrapt met dezelfde wapens die in Roermond gebruikt werden. Plus gaf een bewoner bij de Markt aan dat hij een van de daders herkende. Maar tot afgrijzen van officier van justitie Jo Laumen waren de rechters niet 100 procent ervan overtuigd dat Paul Hughes, Sean Hick, Gard Harte en Donna Maguire daadwerkelijk de aanslag in Roermond gepleegd hadden. Nota bene niet op Britse militairen, zoals zij dachten, maar per ongeluk op twee Australische toeristen die per stom toeval daar verzeild raakten die zondagavond.
In de rechtszaal keek ik de verdachten in de ogen. En ik zag het beeld van de doodgeschoten Nick Spanos op de achterbank van de auto voor me.
De Noord-Ierse verdachten kraaiden victorie toen ze vrijgesproken werden. Ze liepen triomfantelijk de rechtbank uit.
Op weg naar huis had ik serieuze buikpijn. Ik heb nog een tijd slecht geslapen.
Jo Cortenraedt
