Schone steden

Directeur Wim Pijbes van het Rijksmuseum in Amsterdam heeft via een ingezonden stuk in NRC Handelsblad wijze woorden geschreven. Hij constateert enerzijds dat de heropening van zijn Rijksmuseum heeft gezorgd voor een flinke toestroom van toeristen naar Amsterdam. Het gaat om miljoenen extra bezoekers uit heel de wereld.

Maar anderzijds ziet hij een verloedering van de stad en maakt er een flinke opsomming van: een boel rondzwervend huisvuil, de overlast van de coffeeshops, de wantoestanden rond de mensenhandel op de Wallen, de rondscheurende scooters, de illegale hotelkamers, de vaak half criminele en in ieder geval a-sociale taxichauffeurs, enz enz.

Mooi dat een vooraanstaand persoon uit het culturele leven dat durft te zeggen in Amsterdam, want tot nu toe was het in die stad natuurlijk vooral vrijheid blijheid. Niks mis mee, maar de hoofdstad moet concurreren met andere wereldsteden, en als de zaken daar beter georganiseerd worden en de toeristen zich daar veiliger voelen, dan is de keuze voor menige toerist gauw gemaakt.

Het lijkt erop dat een aantal stadsbesturen, zeker in Amsterdam, decennia-lang in de idealen van de jaren zestig zijn blijven hangen. Alles moet kunnen. Maar dat blijkt toch niet zo te werken. De opmars van de criminele wereld en de bijbehorende afrekeningen, laten zien, dat het al lang geen flower power meer is in ‘Emsterdem’. 

In de Limburgse steden valt het relatief mee, al is er in menige stad toch ook veel langer dan wenselijk een beleid geweest van niet ingrijpen bij wanorde en chaos. Wat dat betreft heeft burgemeester Hoes van Maastricht dan toch maar zijn koers doorgezet, om coffeeshops gesloten te houden voor buitenlanders. Dat heeft de overlast zichtbaar verminderd, ook al is de totale problematiek van de markt van verdovende middelen uiteraard veel complexer.

Naar Limburg komen lang niet zoveel buitenlandse bezoekers dan naar Amsterdam, maar toch zie ik – ook deze zomer – heel wat toeristen door Maastricht trekken, in alle talen. Dat is een positieve zaak, want het brengt leven in de brouwerij en geld in het laatje.

De stad is relatief schoon (‘sjiek en sjoen’), de prostitutie is nauwelijks zichtbaar, de taxichauffeurs zijn er wat vriendelijker. Hoewel het nog altijd een raadsel blijft waarom je in Parijs, Londen of New York beter en vooral goedkoper van A naar B wordt gebracht, dan in Nederland.

Maar ook in Maastricht word je door brutale jongeren op hun opgevoerde scooter van de sokken gereden als je niet oppast. De politie doet er nauwelijks iets aan. En sowieso is de politie in de stad, waar het dan behoorlijk vol is met toeristen, bijna te zien. Dat is in de eerder genoemde grote steden wel anders. Geeft toch een ander gevoel. Zal wel met ‘prioriteiten’ te maken hebben.

Interessant is zeker ook aan het verhaal van Pijbes dat cultuur dus het grote wapen is om internationale toeristen, die budget hebben om iets uit te geven, naar een stad te trekken. Laat het nieuwe gemeentebestuur in Maastricht nou juist op cultuur bezuinigd hebben. En vooral: na het niet binnenhalen van de titel Culturele Hoofdstad 2018 zie je van enige ambitie op cultureel vlak weinig meer terug. Alsof we nog steeds in de touwen hangen.

Cultuur (mits kwalitatief) haalt mensen naar je stad toe. En dus economische impulsen. Daar zou je als stad een visie op moeten ontwikkelen. Kan alsnog.

Jo Cortenraedt