Frans en Engels in Luik
Deze week was ik bij de opening van het nieuwe mooie museum La Boverie in Luik, aan de zuidkant van de stad. Dat gebeurde geheel in stijl. Veel politici onder wie zowat de hele top van de Parti Socialiste, die er sinds decennia aan de macht is. De belangrijkste vertegenwoordigers droegen een sjerp met de kleuren van de Belgische vlag (rood-geel-zwart), zoals burgemeester Willy Demeyer. Er was een grote media-delegatie uit diverse landen, waaronder ook Nederland, Duitsland en (hoewel dat geen apart land is) Vlaanderen.
Voordat het lint in de nationale driekleur kon worden doorgeknipt, waren er eerst anderhalf uur toespraken en discussies op het podium. Dat gebeurde in het Frans, wat normaal is, omdat Luik een Franstalige stad is. En temeer logisch omdat er tevens de feestelijke en slimme samenwerking werd gevierd met het Louvre in Parijs. Franser kan het niet.
Maar voor de niet-Franstalige pers werd ook simultaan-vertaling aangeboden: in het Engels. Op zich niks mis mee, wereldtaal nietwaar. Maar, er was geen vertaling in het Nederlands of het Duits.
Enerzijds hamert Willy Demeyer, ook al sinds mensenheugenis burgemeester, op de goede samenwerking ‘met onze vrienden uit Maastricht en Gulpen’, zoals u hem zondagavond kunt horen zeggen in Limbourgeois op L1 TV. Maar om qua taal een hand uit te steken, dat blijft lastig.
En als hij het over ‘onze vrienden’ heeft, dan bedoelt hij vaker Nederlands dan Belgisch Limburg. Want Wallonië en Vlaanderen, die lijken mijlenver uit elkaar te liggen.
Jammer, want Luik heeft op cultureel gebied heel wat neergezet de laatste tijd. Maar liefst 400 miljoen euro zijn geïnvesteerd in het volledig restaureren van de prachtige Opera, van de indrukwekkende concertzaal van het philharmonisch orkest, het historisch museum Grand Curtius, het nieuwe theater, plus nog enkele kleinere cultuurhuizen. En nu dus het fraaie museum La Boverie. En dan tellen we gemakshalve het imposante TGV-station Guillemins van Architect Calatrava er nog niet bij, want die werd betaald door de Belgische Spoorwegen.
Dit enorme cultuuraanbod is groter dan in Nederlands en Belgisch Limburg samen. En dat is niet alleen een prestatie, het getuigt ook van visie om cultuur te koppelen aan economie.
Niet dat alles nu op wielen loopt in Luik. Zeker niet als je met de auto bent, want het wegdek is naar goed Waals gebruik op veel plaatsen een gatenkaas naar Afrikaans voorbeeld. En in sommige buurten denk je inderdaad dat je in Afrika bent. De panden en winkels zijn er ietwat verloederd en op straat hangen veel migranten rond bij gebrek aan werk. Wat dat betreft heeft de stad nog een uitdaging.
Maar goed, er wordt veel aan gedaan om de allure van weleer, toen Luik een rijke stad was vanwege de lelijke maar florerende staalindustrie, weer terug te brengen.
Cultuur met daaraan gekoppeld verblijfstoerisme, daar wordt op ingezet. En Demeyer zegt terecht dat de kans van slagen het grootst is in samenwerking met de Euregio, waar ‘de historie van het oude Europa ligt’. Dat klopt, zeker in de tijd dat half Limburg deel uitmaakte van het Prinsbisdom Luik. Maar toen was het voor onze zuiderlingen gemakkelijker, ook in de regio Maastricht spraken ze Frans.
Met de invoering van allerlei Haagse onderwijswetten is dat Frans voor een groot deel verloren gegaan, hetgeen ook geldt voor het Duits. De ambtenaren en politici in Den Haag wonen namelijk niet aan de grens, vandaar dat het ook niet belangrijk is.
Dus er wordt weliswaar gehamerd op een stevige samenwerking binnen de Euregio, en die ligt voor de hand, strategisch gezien. Maar elkaar verstaan zou dan wel handig zijn. In Wallonië spreken ze van oudsher sowieso ‘geen woord over de grens’ en aan onze kant is dat tegenwoordig hetzelfde. Jawel, de jeugd van ons spreekt aardig Engels. Maar dat verstaan ze weer niet in Luik. En om nou in elk restaurant of café een simultaan vertaling te regeling, dat wordt een beetje lastig.
Wellicht is de beste investering voor de Euregio om elkaars talen te gaan leren, want zonder een goede communicatie geen goede samenwerking.
Jo Cortenraedt
