Eurlings, Hiddink en Timmermans: wel of niet reageren
Je zult heden ten dage maar politicus zijn of een groot bedrijf leiden. Of bondscoach zijn. Dan krijg je in Nederland wat over je heen. Soms karrenvrachten vol modder. Natuurlijk, hoge bomen vangen veel wind en je moet tegen een stootje kunnen. Maar toch, ik vind, zelfs als mediaman, dat het soms te ver gaat. Niet alleen in de media, zeker ook in de zogeheten social media.
Tenzij dat het bewezen criminelen zijn, maar anders zou ik zeggen, een beetje respect en stijl zou toch nog wel prettig zijn. Maar daar is het de tijd niet meer naar.
Het was me een weekje wel. Het begon met de nederlaag van het Nederlands elftal tegen IJsland. De schuld van bondscoach Guus Hiddink, zo oordeelde het volk en de kranten. Het kan best dat de op zich aimabele Hiddink de verkeerde tactiek hanteerde. Maar terwijl de goede man in het verleden nog de hemel in werd geprezen om zijn topprestaties, deugt er nu ineens helemaal niks meer van hem. Een oude man die de weg kwijt is, zo was ongeveer de conclusie. En Hiddink probeerde zich nog wel te verdedigen, maar zei uiteindelijk weinig. Kennelijk dacht hij, laat me maar koest houden. En zo loopt hij dan recht op de galg af.
Minstens zoveel publiciteit trok het plotselinge vertrek van Camiel Eurlings als president-directeur bij KLM. Uiteraard is dat nieuws en de media willen ook erachter komen wat de oorzaken zijn. Zeker als de Raad van Commissarissen besluit om een persbericht uit te geven waar niks in staat, dat is vragen om problemen. Dus begonnen de journalisten te graven en te gissen en zodoende kwam er een hele waslijst van argumenten waarom Eurlings moest vertrekken. Sommige met bron, de meeste klachten waren anoniem. ‘In het bedrijf doen al langer verhalen de ronde dat….’ Lekker stiekem dus. En zo werd Eurlings niet alleen neergezet als een bedrijfsman die kennelijk niet meer gepruimd werd door de commissarissen en het topmanagement, maar ook kwamen er serieuze pogingen om hem als persoon zoveel mogelijk af te breken. ‘De val van de golden boy’ en dat soort koppen. Een ‘showman die overal de bloemetjes buiten zette’. Wie hem beter kent, weet dat dit niet overeenkomt met zijn karakter en persoonlijkheid. Maar het staat wel lekker in zo’n verhaal. En sterker nog, alles wijst erop dat vanuit de KLM bewust ‘gelekt’ is naar de pers om hem nog een trap na te geven.
Eurlings gaf geen reactie, behalve een kort persbericht dat KLM nog altijd een mooi bedrijf is. Het kan goed zijn dat bij zo’n vertrek afgesproken wordt om over en weer geen uitlatingen te doen. Maar nu KLM het op z’n zachtst gezegd niet chique en weinig respectvol heeft afgehandeld, waardoor een poging is gedaan hem voor zijn toekomst te beschadigen, mag je je afvragen of je dan je mond moet blijven houden. Nee, met modder gooien heeft geen zin. Maar het publiek – en eventuele nieuwe werkgevers – horen nu maar één kant van het verhaal. En dat is negatief. De meeste spindoctors en communicatie-deskundigen, evenals advocaten, adviseren iemand die in zwaar weer verkeert, om maar nergens op te reageren. Dan waait het wel weer over. Ik denk daar anders over. Als je aangevallen wordt, zeker als dat onder de gordel gebeurt of met onwaarheden, dan mag je je rustig verdedigen. Afgewogen en zakelijk, middels bijvoorbeeld een paar degelijke interviews. Vooral om het andere geluid te laten horen en de nuance aan te brengen. Daar heb je recht op. En dat kan je helpen naar de toekomst toe.
Het derde geval, veel onschuldiger, was deze week de reactie van Frans Timmermans op een dame die hem op facebook uitmaakte voor ‘graaier’. De afscheid nemende minister reageerde prompt: ‘Voor zo’n uiterlijk vriendelijke dame heb je wel een hele grote bek’. Nou kun je zeggen, een minister moet zo niet reageren. Snap ik wel. Maar van de andere kant, moet je dan alles over je heen laten gaan? Zeker als je geen graaier bent. In Nederland worden ministers graaiers genoemd terwijl ze 120.000 euro per jaar verdienen, bruto dus. Netto zal dat laten we zeggen 60.000 euro zijn. Oftewel 5.000 euro in de maand, voor een werkweek van 80 tot 100 uur. Dat is € 12,50 per uur. Elke loodgieter, ramenwasser, boekhouder of ambtenaar verdient het meervoudige.
Het advies dat meestal wordt gegeven om niet te reageren, deel ik dus vaak niet. In het verleden kregen mensen die bijvoorbeeld ten onrechte van corruptie bleken te zijn beschuldigd, van hun advocaat de raad om toch maar niet te reageren. Want dat zou de boel alleen maar oprakelen en juist nog versterken. Maar nee hoor, die mensen die dat niet hebben gedaan, die hebben nooit dat stempel van corruptie van zich af kunnen gooien, juist omdat ze nooit gereageerd hebben. Een advocaat denkt alleen aan de rechtbank, maar het hardste oordeel wordt op straat geveld. En daar kun je het meeste last van hebben.
Jo Cortenraedt
