Wijndomein Crutzberg van fruitdomein tot producent van harmonische wijnen
Een stap die vijftig jaar geleden nog uiterst risicovol tot kansloos werd geacht, wordt nu steeds vaker gezet: het creëren van een lokaal wijndomein rond de 51-ste breedtegraad. Het aantal groeit sterk, net als de kwaliteit van de lokaal geproduceerde wijnen. Velen beperken de activiteit tot een te overziene hobby zonder grote investeringen noch ambities. Maar er is ook een eredivisie in ontwikkeling die de concurrentie met internationale faam zorgen zal baren.
Uiteraard met dank aan de klimaatopwarming, maar er is meer, veel meer nodig. De meest succesvolle en snelste aanpak is die van de conversie. Een bestaand fruitbedrijf wordt geconverteerd naar druiventeelt. Ervaring in bodembewerking, snoei, gewasbescherming, infrastructuur en opslag zijn er al en die zorgen voor een serieuze voorsprong. De Apostelhoeve, Aldeneyck en Gloire de Duras zijn enkele goede voorbeelden.
Dan komt het nog aan op voldoende investeringsvermogen om alles aan te schaffen en aan te planten. Plus een forse dosis doorzettingsvermogen en veel tijd. Tegenslagen liggen op de loer, maar de volhouder wint en ook daar zijn schitterende voorbeelden van: Clos d’Opleeuw en wijnkasteel Genoelselderen als orgelpunten.
En dan is er de mogelijkheid om waardevol familiaal agro-erfgoed een nieuwe bestemming te geven. Pierre Gubbels deed dit in zijn geboortedorp Noorbeek. Apotheker Eugène Ernens (77) is geboren in Sint Martensvoeren en gehuwd met de dochter van de daartegenover liggende hoeve. In het zicht van de overdracht van zijn apotheken in Sint Truiden en Hasselt aan zijn dochter, kreeg hij een ingeving. Een gedeelte van het 22 hectare grote boerenbedrijf met de prachtige, historische hoeve Crutsberg kreeg een nieuwe bestemming. Naast het verpachten van grote delen voor veeteelt werd een zeven hectare groot hellingperceel (!) met ligging op het zuiden voor wijnbouw gereserveerd en gedeeltelijk aangeplant met chardonnay- en pinot noir-stokken. De nog ongeschonden Voerstreek is landschappelijk bijzonder aantrekkelijk. Het is er heerlijk vertoeven, fietsen en wandelen. Heel begrijpelijk dat de familie Ernens deze met de dag zeldzamer wordende bezitting voor de volgende generaties wil behouden.
Ligging en bodemsamenstelling van het voor wijnbouw geselecteerde gedeelte blijken verregaand ideaal voor de productie van gezonde druiven en kwaliteitswijnen. Eugène Ernens neemt het pittige en kwaliteit bepalende snoeiwerk integraal voor zijn rekening. Dat is tevens de reden dat hij de grootte van de huidige wijngaard (2,35 hectare) voorlopig wel genoeg vindt. Uiteraard is daardoor de productie zeer beperkt. Het sap van zorgvuldig geperste druiven vergist op roestvrijstalen tanks en voor de rijping van de wijnen zijn heel goede, Franse vaten aangeschaft.
We starten de proeverij met een Crutzberg Brut op basis van een assemblage van 85% chardonnay en 15% pinot noir. Enkele proefnotities: appel-melkzurengisting gedeeltelijk op hout. Fraaie combinatie van precisie, frisheid en smaakrijkdom, badend in een zachte mousse. Optimale aperitiefwijn.
Naast de strakke, sympathiek rustieke chardonnay zonder houtrijping proeven we de harmonische Chardonnay Barrique 2020, de altijd vroeg in het seizoen uitverkochte rosé (80% chardonnay en 15% pinot noir) en de Chardonnay Special (rijping op 100% nieuw eikenhout) als resultaat van een perceelselectie op basis van de in de avondzon gerijpte druiven.
Hoewel de wijnen grote onderlinge verschillen vertonen hebben ze enkele uiterst positieve eigenschappen gemeen. Ze zijn zonder uitzondering bijzonder zuiver/schoon (= precisie) in de druivenexpressie, bieden een sprekend eigen karakter (bodem), blijven verkwikkend en uitstekend verteerbaar en zijn voorzien van een aanhoudende smaakvoortzetting (lengte).
Chardonnay Barrique 2020
zilverblank met een licht gouden glans – vitale modelkleur. Krachtige en opvallend gezonde chardonnay-expressie. De goed gedoseerde houtinvloed (Madagascar-vanille, hazelnoot) lijkt het geheel eigen, lokale karakter eerder te versterken dan te domineren. De Chardonnay’s uit deze wat koelere contreien onderscheiden zich op een wel heel positieve wijze van de rijpe mondiale Chardonnay’s met een te goed herkenbaar en meestal overdreven houtaccent. Er is sprake van een forse bodeminvloed (mineraliteit). Het sap komt niet alleen van druiven maar ook van stenen. In de mond demonstreert de smaakstructuur een modelbalans zoals we die in de beste Chablis- en Maconnais-wijnen (kunnen) aantreffen. Bijzonder smaakintensief en een contrastrijke (zoet x zuren) frisheid waardoor er sprake is van spanning.En als er nu iets is dat grote, droge witte wijnen typeert is het de combinatie van contrast en spanning. Dit is een prachtige illustratie van het begrip fraicheur/verkwikking met een solide prolongatie van de smaakbeleving. Rijke finale met de nobele en heel lichte, bitterzoete afsluiting die de betere witte wijnen kenmerkt. Bewaarpotentieel tien tot vijftien jaar. Het is aan te bevelen om enkele jaren geduld te betrachten ofwel dit proces te versnellen door te decanteren met veel zuurstofcontact ter beluchting. Nu kijken alle lokale producenten naar de grote namen uit beroemde gebieden. Aardig gewaagd maar ik durf het toch: het zou wel eens omgekeerd kunnen gaan worden, dat producenten uit beroemde gebieden naar onze regio komen om het unieke karakter van de Limburgse Chardonnay’s te verklaren.
Het wijngoed crutzberg is te bezoeken op afspraak.
Crutzberg 1, Sint-Martens-Voeren (BE) – crutzberg.be
