Kirsten Abels de bruisende ‘Wijnvrouw van het Jaar’

De titel ‘Wijnvrouw van het Jaar 2023’ is de kroon op het werk van Kirsten Abels van Domein Holset. Voorlopig althans, want de honger van de Gulpense vinologe en onderneemster is nog lang niet gestild. Alles kan en moet beter, zo luidt haar adagium.

Stilzitten hoort normaal niet tot het repertoire van Kirsten Abels (40), maar de anders zo vlotte, sportief ogende wijnvrouw is behoorlijk afgeremd door een ongelukkige en gecompliceerde breuk in haar voet, een gevolg van het missen thuis van een trede van de trap. Haar gebruikelijke hoge tempo uit zich nu enkel nog in haar spreken, voor de rest gaat het aanzienlijk trager dan ze gewend is.

Was wijn altijd al de sector waarin je wilde gaan werken?

„Die interesse begon toen ik in de vierde klas middelbare school zat. Ik had een bijbaantje in de horeca en ontdekte daar hoe complex en daardoor ook interessant het product wijn kan zijn, en wat het met mensen kon doen. Met mijn ouders kwam ik al regelmatig in een restaurant, dus die wereld was me niet vreemd. Ik vond daarbij de combinatie tussen mensen verwennen en wijn-spijscombinaties erg bijzonder. En ik was altijd al geïnteresseerd in de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en cultuur. Die hebben natuurlijk raakvlakken met wijn.”

Heb je daar meteen je vervolgopleiding op afgestemd?

„Voordat ik mijn atheneumdiploma haalde, had ik al diverse wijncursussen gedaan. Ik twijfelde voor de vervolgopleiding tussen rechten of hotelschool. Zowel op school als thuis adviseerden ze me om rechten te gaan doen. ‘Horeca was leuk voor erbij’, zeiden ze. Een toekomst in de wijn leek met name mijn ouders, al dertig jaar ondernemers, niet zo’n zeker pad. Dus ik koos de opleiding bedrijfskunde, maar was eigenlijk elk moment van de dag met wijnen bezig. Na het eerste jaar besloot ik mijn hart te volgen, stopte met mijn opleiding en ging volledig voor de wijn. Ik werkte onder meer in het Kruisherenhotel in Maastricht en nadien bij Caves Cadier, destijds in handen van de Wijnmakelaarsunie. Ook bij de restaurants Atelier en Klein Zwitserland heb ik nog gewerkt. Maar het vak van sommelier was niet het doel, ik vond de organisatie erachter, en het ondernemen met wijn vooral erg interessant. Dus schreef ik mezelf in 2011 in bij de Kamer van Koophandel. Onder de naam ‘Taste by Kirsten’ organiseerde ik wine and food events, gaf wijncursussen en maakte wijnkaarten voor restaurants. Om mijn zakelijke kant te verdiepen ben ik uiteindelijk toch nog teruggegaan naar de universiteit in Tilburg om af te studeren in bedrijfsrecht.”

Fruitiger dan champagne

Kreeg je daar de week al mee vol?

„Dat bouw je op en ik bleef mezelf bijscholen. Van wijn weet je nooit genoeg. Ik heb ook veel tijd gestoken in het verbreden van mijn netwerk. Je moet investeren in jezelf, wil je vooruit komen. Ik wilde het wel al meteen zo professioneel mogelijk doen. Dus niet zomaar een gezellig avondje wijncursus, maar echt serieus in de materie duiken, waarbij ik de deelnemers ook vroeg alvast tevoren iets te lezen. In 2016 heb ik nog een tijdje gewerkt bij Wijngaard St. Martinus in Vijlen, om wegens omstandigheden tijdelijk de dagelijkse leiding over te nemen. Daardoor kwam er ook sterker contact met de Limburgse wijnboeren en realiseerde ik me dat als ik écht van toegevoegde waarde wilde zijn voor het Heuvelland, ik meer met Limburgse wijn moest doen. Zo kwam ik ook in het vizier van Erik Leferink, de eigenaar van Domein Holset, die me in 2017 vroeg de dagelijkse leiding en ontwikkeling van het wijndomein op me te nemen.”

Waarom kozen jullie bij Domein Holset enkel voor mousserende wijn?

„‘Focus maakt expertise’ is het motto, en om die focus te krijgen moet je keuzes durven maken. In Limburg zijn er enkel wijnproducenten die mousserende wijn als bijproduct maken. Wij kiezen dus voor alleen maar mousserende wijn in verschillende samenstellingen. Omdat je dan echt expert kunt zijn en uiteindelijk de hele productie in eigen huis kunt draaien. Zo heb je alles in eigen hand en ben je niet afhankelijk van anderen. De ambitie is natuurlijk om zo goed mogelijke wijnen te maken, de lat leggen we heel hoog. Topbubbels moeten het zijn en ik constateer dat we elk jaar betere resultaten bereiken.”

Je bent inmiddels ook mede-eigenaar, maakt dat nog een verschil?

„Mijn betrokkenheid als directeur was al groot, maar als het voor een deel ook je eigen zaak is, dan werkt dat natuurlijk extra stimulerend. Erik is alleen toezichthouder en denkt zakelijk goed mee. Maar ik ben verantwoordelijk voor de uitvoering, zowel zakelijk alsook qua product. Dat betekent dat je ook goede rekensommen moet maken en dat er een stevige begroting staat. Mijn universiteitsopleiding helpt me daarbij, heb ik dat toch niet voor niks gedaan. Maar ik doe het niet alleen. We hebben in Bart Keijzer een goede wijnmaker in dienst, we hebben een goed en vast team en bij de oogst kunnen we een beroep doen op veel vrijwilligers. Gelukkig maar, want de druiven worden hier nog met de hand geplukt.”

Je liet de wijn eerst maken bij Wijngaard St. Martinus in Vijlen. Waarom was dat?

„We hadden zelf nog niet de voorzieningen, dus was het fijn dat we daar van de faciliteiten gebruik konden maken. Nu hebben we de hele productieketen in eigen huis, dat was altijd het doel.”

Aanvankelijk maakten jullie vooral wijn van hybride rassen, waar met name Stan Beurskens van Martinus veel mee werkt. Is dat nu minder geworden?

„Ja, we werken nu nog wel met enkele hybride rassen maar op de meeste percelen staan nu stokken van klassieke rassen zoals chardonnay, pinot gris en pinot blanc. Op termijn bieden die toch net wat meer elegantie en finesse. En wat dat betreft werkt de klimaatverandering in ons voordeel, want die klassieke rassen gedijen nu beter met die wat hogere temperaturen. Ze zorgen voor voldoende, maar niet te veel zuren en voor wijnen met veel body en smaak.’’

Mousserende wijnen worden vaak gepresenteerd als champagne terwijl het geen échte champagne is. Hoe gaan jullie daarmee om?

„Wij hebben het niet over champagne, maar over Limburgse mousserende wijn. De naam champagne is voorbehouden aan de Champagnestreek in Frankrijk. We werken weliswaar grotendeels met dezelfde druiven, maar er zit bij ons geen krijt in de bodem, althans toch niet zoals daar in Frankrijk. Maar we werken wel toe naar een even hoge kwaliteit, zij het met een andere smaak. Maar wel met ook een mooie gelaagdheid in de wijn, die we onder meer krijgen door de opvoeding in rvs-tanks, houten en keramische vaten. Onze wijnen zijn in vergelijking wat fruitiger. En we werken ongeveer tegen dezelfde kostprijs. Wat dat betreft zijn prosecco en cava goedkoper om te maken, en dat merk je in de prijs.’’

Klassieke rassen bieden iets meer finesse

Er is een trend naar meer duurzame productie van wijnen. Doen jullie daaraan mee?

„Ik zie circulariteit als iets dat ondersteunend moet zijn aan je bedrijf: het is niet alleen gezond voor de bodem en het eindproduct, het is ook economisch uiteindelijk rendabeler. Zo hoeven wij met onze nieuwe spuit maar één keer langs elke rij stokken en komt slechts 2% van de bestrijdingsmiddelen niet op de druif terecht. Resultaat: 40% minder spuiten. Dat is gezonder, beter en goedkoper. We werken met twee Duitse adviseurs met veel ervaring in de biologische wijnteelt. Zo werken we bijvoorbeeld met groenbemesters en gebruiken we geen Roundup. Ook voegen we geen sulfiet toe aan de wijnen. We willen zo zuiver mogelijke wijnen maken.”

Jullie hebben andere wijngaarden aangekocht. Hoe ver willen jullie nog uitbreiden?

„Het domein op de Raarberg lag voor de hand, omdat dat al is ingericht voor mousserende wijn. En we hebben eerder Domein De Planck en de pacht van Kruisboom Klimmen overgenomen. Plus hebben we kunnen uitbreiden op Domein Holset. Nu zitten we op 13,5 hectare en gaan we dit jaar naar een productie van 75.000 flessen. Dat is heel veel, ik denk dat we het daar voorlopig ook bij laten.”

Je wordt ook voorzitter van BOB Mergelland, biedt dat extra kansen voor je?

„De bedoeling is dat ik veel aan representatie ga doen. Ik denk dat de erkenning als BOB Mergelland belangrijk is voor de wijnteelt in deze regio. Voor mij is het vooral belangrijk om de producenten bij elkaar te brengen, ook de niet-leden. Het is belangrijk dat we samen optrekken en we mogen best wat meer doen aan bekendheid in heel Nederland, daar valt nog veel te halen. Bovendien moeten we zien dat we ook jongeren warm krijgen voor dit beroep, want anders droogt het na een tijd weer op.”

Wat heeft de titel ‘Wijnvrouw van het Jaar’ je al gebracht?

„Voor mij hoeft het niet per se ‘wijnvrouw’ te zijn, het mag in de toekomst ook ‘wijnpersoonlijkheid’ worden. Maar vrouwen zijn nog ondervertegenwoordigd in onze sector. Ik vond het persoonlijk wel mooi dat ik hoge punten kreeg van de vakjury. Dat is een erkenning voor al het werk dat ik er in de voorbije jaren ingestoken heb. Maar je bent nooit klaar, je kunt elke dag weer bijleren.’’

Op Domein Holset bieden jullie ook logies aan. Hebben jullie nog meer plannen?

„Ja, maar wel alles op z’n tijd. We hebben nu elf gastenkamers, dus we kunnen al hospitality bieden. Dat is mooi in combinatie met onze rondleidingen en proeverijen. Binnen drie jaar willen we aan de overkant ook een restaurantaccommodatie brengen, dan zou de cirkel rond zijn.”