Hoe ‘drie flessen bordeaux voor een tientje’ prille liefdes naar de knoppen helpt
‘Rond en soepel’, luidt de omschrijving van de 2021 Beau Ceran Bordeaux AOP, die onlangs bij de Aldi in de schappen lag tegen de aanbiedingsprijs van slechts 10 euro voor drie flessen. Inmiddels is deze rode wijn uit ’s werelds beroemdste wijnbouwgebied weer getooid met zijn normale prijskaartje: 3,99 euro, staat erop. Nog altijd een koopje, zou je denken, al helemaal gezien het feit dat de wijn door de entourage van de gerespecteerde wijnschrijver Harold Hamersma als ‘goed getest’ uit de bus gekomen is. ‘Kleur, smaak, geur, deze bordeaux heeft alles’, luidt de omschrijving. Zou het echt?
Bovenstaande vraag stellen, is haar eigenlijk beantwoorden. Wie niet precies weet hoe de wijnmarkt in Bordeaux en omstreken in elkaar zit – en er dus geen idee van heeft dat er in dit gebied genoeg wijnen zijn te vinden die qua prijs gemakkelijk het honderdvoudige van de Beau Ceran aantikken – zou aan dit soort beweringen van een eminente wijnjournalist een levenslange hekel aan bordeaux kunnen overhouden. Terwijl eenieder met maar een heel klein beetje liefde voor goede wijn weet dat er eigenlijk net zo weinig boven een Château Margaux of Château Mouton Rothschild gaat als boven pakweg Groningen.
Met zijn bewering in De Grote Hamersma dat de Beau Ceran in feite niets tekortkomt, maakt de wijnschrijver dan ook meer kapot dan hij goed doet. ,,Ik moet eerlijk zeggen dat ik aan die wijnen uit Bordeaux niks aan vind”, zei een bekende laatst tegen me op een terras. ,,Geef mij maar wijnen uit Chili of Argentinië, die zijn veel lekkerder.”
Tja, wie ben ik dan om daar wat tegenin te brengen?
Dat je op basis van je goede naam als onafhankelijk journalist reclame maakt voor een wijn van twijfelachtige komaf, is tot daaraan toe. Maar wie de doorsnee wijnliefhebber door middel van zijn schrijfsels voorspiegelt dat een wijn van 3,99 euro kan voldoen aan de hoogste internationale standaard (‘deze bordeaux heeft alles’), is in mijn optiek verkeerd bezig. Zelfs al zal de wijn – voor wie niet beter is gewend – best te drinken zijn.
Maar dat fraaie etiket op de flessen Beau Ceran dan? Daarop prijkt immers een heus kasteel dat ook nog eens wordt omgeven door gezond ogende wijnranken. Ook hier speelt marketing een rol. Het moge duidelijk zijn dat je met een consumentenprijs van 3,99 euro per fles geen wijnkasteel kunt onderhouden. Laat staan dat je geld genoeg verdient om elk jaar opnieuw te investeren in kwaliteit. Dat laatste is precies wat de bekende tophuizen in Bordeaux doen. Jaar in jaar uit. Ze kunnen bijna niet anders, want de internationale wijnpers kan je maken en breken.
Dat Beau Ceran voor een dumpprijs in de supermarkt kan liggen, heeft te maken met het feit dat er wijnkopers genoeg zijn die bereid zijn de enorme overschotten op te kopen en het zich vervolgens veroorloven genoegen te nemen met de allerkleinste marges.
De Franse overheid is de enorme wijnoverschotten inmiddels beu. Enkele weken geleden maakte ze bekend dat ze grote restpartijen gaat opkopen om die vervolgens om te laten zetten in industriële alcohol, een product dat bijvoorbeeld kan worden gebruikt in schoonheidsproducten.
Als reden voor het surplus op de Franse wijnmarkt wordt vaak genoemd dat de gemiddelde Fransman tot zo’n beetje halverwege de jaren zestig nog zo’n 130 liter wijn per jaar tot zich nam. Inmiddels is die hoeveelheid afgenomen tot minder dan een derde. Vooral rode wijn zou te lijden hebben van de verminderde dorst van ‘Jean avec le béret’. Nederlandse kranten schreven onlangs dat daarvan in Franse supermarkten het afgelopen jaar 15 procent minder was verkocht. Waarbij het feit dat een niet onaanzienlijk deel van de betere Franse wijnen buiten de retail om worden verkocht, voor het gemak maar even buiten beschouwing wordt gelaten, maar dat terzijde.
Wie het werkelijke verhaal achter de statistieken in ogenschouw neemt, snapt dat er andere oorzaken zijn voor het gegeven dat de ‘gemiddelde’ Fransman minder is gaan drinken. Zo is het aantal Fransen dat vanwege geloofsovertuigingen geen alcohol wenst aan te raken, de afgelopen dertig jaar toegenomen van een kleine miljoen naar vijf à zes miljoen. Tel daarbij op dat ‘Franse wijn’ over de hele wereld – en zeker in Europa – in steeds sterker wordende mate concurrentie ondervindt van voordelige wijnen uit wat – niet helemaal terecht – ‘de nieuwe wereld’ wordt genoemd en het verhaal is wel zo’n beetje rond. Is het dan zo gek als iemand een budgetwijn uit Zuid-Afrika of Australië prefereert boven een ‘koopje’ bij de Aldi?
Intussen schreeuwen de matig producerende wijnboeren in de Bordeauxstreek moord en brand. Zij eisen compensatie omdat ze de afgelopen jaren te veel hebben geproduceerd. De pakhuizen in Bordeaux zouden als gevolg van een aantal opeenvolgende goede oogsten tot de nok toe zijn gevuld, waardoor er voor hun eigen inferieure producten nog maar nauwelijks belangstelling is.
Er gaan inmiddels stemmen op om in de mindere delen van de Bordeauxstreek percelen om te ploegen zodat de boeren die gewend zijn hun wijn in bulk van de hand te doen, niet helemaal in de kou blijven staan. Het toekennen van zogenoemde ‘rooipremies’ is iets wat in het verleden ook op redelijk grote schaal gebeurd is in het zuiden van Frankrijk. Daar heeft de ‘grote schoonmaak’ in de loop der jaren tot een enorme kwaliteitsverbetering geleid, overigens met bijbehorende prijsstijgingen tot gevolg.
Buvez moins, buvez meilleur!, luidt een bekende campagneslogan van de Franse overheid van een paar jaar geleden: Drink minder, maar drink beter! Het is een aanbeveling die me uit het hart gegrepen is. De 2021 Beau Ceran Bordeaux AOP bij de Aldi heb ik dan ook onaangeroerd gelaten. Zelfs al geeft de ‘dikke’ meneer Hamersma hem een 7,2.
