Culinair|Wijnen

Goede champagne voor een spotprijs? Het blijkt dus toch te kunnen

tekst Maarten van Laarhoven

Een fles champagne van zeer redelijke kwaliteit voor minder dan een tientje? Zouden ze me pakweg twee jaar geleden hebben gevraagd of zoiets mogelijk was, dan had ik op zijn minst voorzichtig mijn hoofd geschud. Maar de laatste weken duiken op diverse plekken ‘echte’ champagnes op die, hoewel commercieel gemaakt, mooi en evenwichtig zijn en toch voor minder dan tien euro mee naar huis mogen worden genomen.

 

Zo heeft de Belgische supermarktketen Colruyt met het oog op de feestdagen een ruime hoeveelheid Comtesse de Gramont ingeslagen, een champagne die bij de doorgaans kritische champagneliefhebbers in België hoge ogen gooit. Hij is verkrijgbaar in de varianten brut (droog) en demi-sec (zoet) en kost slechts 9,99 euro.

 

Ook Albert Heijn is dit jaar extra lief voor de champagneliefhebber die over een niet al te grote beurs beschikt. De smaakvolle en verfrissende Diane de Frion (brut) die ’s lands grootste kruidenier verkoopt, is goed gemaakt en zit bovendien in een fles met een aantrekkelijk ogend etiket. Wie in het gelukkige bezit is van een bonuskaart, heeft voor minder dan 50 euro vijf hele flessen waar je je deze jaarwisseling als gastheer allerminst voor hoeft te schamen.

 

De prijspolitiek die in de Champagnestreek wordt bedreven onder leiding van het machtige Comité Interprofessionnel des vins de Champagne (CIVC), is vrij ondoorzichtig en lang niet altijd een kwestie van vraag en aanbod. Marketing is een heilig woord in dit deel van Frankrijk. De prijzen kunnen eigenlijk niet omlaag en dus wordt voortdurend gedaan alsof er sprake is van schaarste. De wijnen van de bekende grote merken zullen eerder duurder worden dan goedkoper. Er zal zonder twijfel geschermd worden met het feit dat 2021 op zijn zachtst gezegd niet in de boeken terecht zal komen als het wijnjaar van de eeuw. Door nachtvorst in april is ook in de champagnestreek een aanzienlijk deel van de oogst verloren gegaan, wat naar verwachting over enkele jaren terug te zien is in de prijs.

Toch kan het bijna niet anders of de coronacrisis en de opeenvolgende lockdowns hebben hun invloed op wat een wijnboer voor zijn prachtige product kan vangen.

Met in 2020 en 2021 de betere horeca een groot deel van het jaar wereldwijd op slot én een forse terugloop van het aantal evenementen waarbij de champagne doorgaans rijkelijk vloeit, bleef de vraag flink achter bij het aanbod, met grote voorraden in de kelders tot gevolg. Omdat champagne redelijk lang moet rijpen voordat hij mag worden verkocht (15 tot wel 36 maanden vanaf de tweede gisting – of nog veel langer als het gaat om een absolute top-cuvée), zet louter minder produceren niet echt zoden aan de dijk. Welke maatregelen het CIVC precies neemt, is voor mij lastig te beoordelen, maar als ik de internationale media mag geloven, wordt een flink deel van de rijpende voorraden verkocht aan minder bekende handelshuizen, die er op hun beurt de consument een plezier mee doen.

Jarenlang liep de Aldi voorop wanneer in de aanloop naar de feestdagen de champagneliefhebber moest worden bediend. De Veuve Durand (ook dit jaar gaat hij in de Aldi-supermarkten weer over de toonbank voor de feestprijs van 14,99 euro) heb ik jarenlang getipt als een zeer redelijke champagne, zeker voor wie de duurdere merkchampagnes om welke reden dan ook niet in Frage komen.

 

Ooit – we schrijven ruim dertig jaar geleden; de tijd gaat hard als je vaak een goede reden hebt om te proosten – was ik grootafnemer van de voordelige huischampagne van de Duitse discounter. Als beginnend wijnfanaat die drukdoende was om overal waar hij kwam een klein beetje wijnkennis op te doen, had ik nauwelijks meer vergelijkingsmateriaal dan de overbekende en ook destijds al bijna drie keer zo dure Brut Impérial van Moët et Chandon. Ik vond de Aldi-champagne in elk geval niet minder lekker.

 

Maar wat zeker telde: voor nog geen achttien gulden kon ik mijn gasten trakteren op échte champagne. Niks geen bubbels uit Spanje, Duitsland of Italië, nee echte ‘miljonairsdrank’ uit de buurt van Reims. Want, zover was ik wel: champagne mag alleen champagne heten als hij – volgens strikte regels – is vervaardigd in de Champagnestreek. Iets wat in feite al onderstreept dat zelfs ‘budgetchampagne’ nooit echt slecht van kwaliteit kan zijn.

 

Blijft de vraag hoe het mogelijk is dat je bij supermarktketens als Aldi, Colruyt en Albert Heijn – de coronacrisis even buiten beschouwing gelaten – ‘echte’ champagne kunt krijgen voor wat je gerust mag kenschetsen als een spotprijs? En dat consumentenprogramma’s en hoog aangeschreven wijnjournalisten keer op keer vaststellen dat een champagne als Veuve Durand (een fantasienaam met een knipoog naar Veuve Clicquot Ponsardin – de beroemdste champagneweduwe aller tijden) niet onderdoet voor bekende merken?

 

Wie zoekt op internet kan tot de conclusie komen dat de Veuve Durand ‘een elegante champagne is op basis van 100 procent pinot noir druiven’. Het achteretiket van de fles die ik een paar jaar geleden opentrok had het echter over: pinot noir, pinot meunier en chardonnay. Natuurlijk zijn campagneproducenten binnen de kaders van de vrij strenge wetgeving vrij om te spelen met de assemblages die ze in de markt zetten. Maar een betere verklaring zit hem vaak in de kleine lettertjes die vrij discreet zijn aangebracht op de voorkant van de flessen.

 

Bij mijn buurt-Aldi in Maastricht vond ik tot mijn verrassing een Veuve Durand die er anders uitzag dan normaal. Het bleek een zogeheten premier cru, wat er simpelweg op neerkomt dat de gebruikte druiven afkomstig zijn van een perceel dat traditioneel hoog aangeschreven staat. Nog veel opmerkelijker vind ik zijn prijs: die is met 14,99 euro precies even duur als de normale brut.

 

Elaboré par Lepicier David À 51160 Champillon – France – MA-3692 -03-00536, staat in kleine lettertjes op het etiket. Waarbij David Lepicier uit de piepkleine premier cru-gemeente Champillon (nabij Epernay) mag gelden als de producent. De code beginnend met MA geeft aan dat het gaat om een marque d’acheteur. Wat zoveel wil zeggen als dat een deel van de rijpende flessen is opgekocht door een groot bedrijf dat er zijn eigen etiketten op plakt. In dit geval gaat het om Mack & Schühle, een van de grootste wijnconcerns van Europa, dat op zijn beurt weer levert aan de Aldi. Het geeft voeding aan het vermoeden dat het Duitse grootwinkelbedrijf zijn flessen voor een scherpe prijs laat inkopen bij meerdere, wisselende producenten.

 

Dat laatste zou ook kunnen verklaren waarom de ene fles het beter doet dan de andere. Soms heb je ronduit geluk. Bladerend door mijn notities van jaren her, werd ik er nog eens aan herinnerd dat de Veuve Durand die ik zo’n vijftien jaar geleden dronk, was gemaakt door Ch. Gardet en Cie., een uit 1895 stammend handelshuis in Chigny-les-Roses, een plaatsje even ten zuiden van de Champagnehoofdstad Reims. Van de Franse wijnbijbel Guide Hachette kreeg het huis in dat jaar een eervolle vermelding (één ster) voor zijn speciale houtgerijpte cuvée.

Met de Diane de Frion die dezer dagen verkrijgbaar is bij Albert Heijn, is iets soortgelijks aan de hand. De wijn – althans die in mijn fles – blijkt te zijn gemaakt door het champagnehuis Gruet uit Buxeuil, dat in de Guide Hachette 2022 een ster kreeg voor zijn Brut Sélection. De Diane de Frion – in feite een gedumpte grande dame – zal een dergelijke eer niet snel ten deel vallen. Laten we haar in plaats daarvan deze jaarwisseling met zijn allen liefhebben. Ze is het meer dan waard.

Deel dit artikel:
Meer artikelen over:
Culinair, Wijnen

Maarten van Laarhoven

Gastronomische kenner en wijnfanaat

Maarten van Laarhoven (Goirle, 1965) werkt al zo’n dertig jaar in de media. Aanvankelijk in Brabant, als freelancer in opdracht van diverse landelijke en regionale kranten en het ANP. In 1997 trad hij in dienst van het Limburgs Dagblad (in 2003 opgegaan in Dagblad De Limburger) , waar hij bijna vijftien jaar zou blijven. Een van zijn aandachtsgebieden was de gastronomie. Als auteur van de veelgelezen wijnrubriek Flessentrekken proefde hij honderden wijnen.

Sinds acht jaar werkt Maarten als schrijver, journalistiek ondernemer en strategisch media-adviseur voor diverse organisaties. Nog altijd volgt hij de culinaire ontwikkelingen in binnen- en buitenland op de voet. Hij doet daarvan regelmatig verslag, onder andere in Chapeau. Maarten woont in Maastricht en beschikt over een perfecte kurkentrekker.

Maarten van Laarhoven 's topic(s):
Uitgelicht

Gerelateerd nieuws