Culinair

Mijn smaakpapillen zijn de jouwe niet!

Auteur: Matthijs Van Wissen

De ziltigheid van oesters, de vetafbraak van botersauzen en de frisheid van een sauvignon blanc uit de Touraine, dat zijn mijn favoriete smaken. Stel je voor dat je smaken niet meer zou kunnen proeven. Zelfs de smaken van je minst favoriete producten zal je in dat geval gaan missen. Bij mij is dat de zeepsopsmaak van koriander, de umami-smaak van avocado en de penetrante smaak van olijven. Smaakpapillen zijn belangrijker in ons dagelijks leven dan we ons kunnen voorstellen.

Om te beginnen wil ik zeggen dat je je smaak kunt ontwikkelen. Vroeger dacht ik altijd dat ieder zijn eigen smaak heeft en dat meningen over ‘goede smaak’ kunnen verschillen. In zekere zin is dat wel zo; de een vindt iets vies, terwijl de ander datzelfde ‘iets’ juist goddelijk vindt, maar een ontwikkeld smaakpallet kan het verschil proeven tussen bijvoorbeeld een goede en een slechte wijn. Een slechte smaak hebben kan dus zeker.

Je moet smaken leren proeven. Als baby spuugde ik mijn eerste bloemkoolprak meteen uit. Volgens mijn moeder trok ik een vieze grimas, die ik nu nog steeds trek bij het eten van avocado. Ook wijn leer je proeven. De eerste keer dat je wijn degusteert ruik en proef je doorgaans alleen alcohol. Dat je na regelmatig degusteren verschillen tussen de ene en de andere wijn kunt proeven is een hele prestatie, en dat je na heel veel proeven verschillende aroma’s uit elke wijn kan halen geeft zelfs een magisch gevoel! Toetsen van groene appel, citroen, vanille, toast, tabak, hooi, zwarte bessen en zelfs van leer kun je uit wijn halen.

Smaak is iets complex. Velen van ons denken dat de ontwikkeling van smaak enkel in de mond gebeurt, maar de neus, het zicht en zelf het gehoor kan van invloed zijn op de smaakbeleving. In de mond proef je alleen de vijf basissmaken: zuur, zoet, zout, bitter en umami.

De aroma’s van een product worden in de neus opgenomen. Zo hoef je eigenlijk alleen maar aan de wijn te ruiken om hem af te keuren en is voorproeven in de meeste gevallen overbodig. Sommige restaurants experimenteren met het opwekken van de ultieme smaakbeleving door de gast tijdens het eten naar speciaal uitgekozen muziek te laten luisteren. Of dit echt bevorderend is voor de smaakbeleving durf ik niet te zeggen, maar stel je voor dat je je lievelingsgerecht eet en dat je tafelgenoot om de vijf seconden met een toeter naast je oor blaast. Je lievelingsgerecht zal dan zeker niet meer zo goed smaken als normaal.

Zicht is ook belangrijk bij het proeven. Schenk maar eens een jonge pinot noir uit in een zwart geblindeerd glas. Enkel de beste proevers halen de blauwe druif eruit, de anderen zullen zeggen dat ze een witte wijn proeven. Of heel simpel; het spel waarbij je geblinddoekt verschillende smaken moet onderscheiden, dat is meestal niet gemakkelijk.

Toch denk ik dat er meer is dat invloed heeft op je smaak dan alleen je mond, neus, zicht en gehoor. De beleving, de entourage en de gemoedstoestand waarin je je bevindt beïnvloedt de beleving van je eten. Ik stel vakantiegangers voor de uitdaging; neem het lekkerste product dat je op je reizen hebt ontdekt mee naar huis. Proef het thuis en de smaak van het product verandert. Ja, het doet je terugdenken aan de vakantiesfeer, maar toch beleef je het product minder en vaak smaakt het ook minder lekker dan op het terrasje of op de camping tijdens je vakantie.

Smaakpapillen veranderen om de zeven jaar, heb ik ooit gehoord. Hoe leuk is dat? Dat je om de paar jaar iets anders lekker vindt? Zo vond ik vroeger champignons verrukkelijk en tomaten niet. Nu is dat andersom! Wat ik dan ook aan iedereen wil aanraden; ontdek de grenzen van je smaakpallet. Of je het nu lekker vindt of niet. Proef en ruik aan alles wat je in de winkel tegenkomt, elke plant of kruid die in je tuin staat en ontwikkel je smaak. Dan kan nooit iemand je verwijten dat je een slechte smaak hebt.

Deel dit artikel:
Meer artikelen over:
Culinair

Gerelateerd nieuws