Het vergiste druivensap van een briljante praatjesmaker
De afgelopen week circuleerde op de social media dat ik zo interessant vond dat ik het wel twintig keer heb afgespeeld (met dank aan de Beekse wijnconnaisseur Fons Timmers). Het laat zien hoe een lid van de zwarte brigade van een Amerikaans restaurant met veel symboliek een fles wijn ontkurkt en die – geheel volgens de regels der kunst – uitschenkt. Dat wil zeggen: in een karaf, boven een brandende kaars om eventueel depot geen kans te geven. Het geheel aan handelingen oogt in deze tijd wellicht een tikje overdreven, maar laat dat maar zo zijn. Ik vind het een waar genot om te zien hoe iemand met plezier en vol toewijding zijn werk doet.
Dat geldt ook voor de vader in het bewuste filmpje, die met zijn twee kinderen aan tafel zit. Hij legt hun uit dat ‘deze meneer’ een heel speciaal beroep heeft: hij is namelijk sommelier. Als zodanig is hij speciaal getraind om delicate wijnen helemaal tot hun recht te laten komen.
In het onderhavige geval gaat het om een wijn uit 1979. ‘Twintig jaar oud’, aldus de vader, die zijn beide kinderen laat geloven dat ze deelgenoot zijn van een bijzonder inwijdingsritueel. Wat ergens ook zo is: ik zou me kunnen voorstellen dat dit een moment is dat de kinderen (die in het filmpje overigens aan de cola zitten) nooit meer zullen vergeten. Wellicht zijn ze inmiddels uitgegroeid tot echte wijnliefhebbers en zullen ze hun vader tot in lengte van dagen dankbaar blijven voor dit ene, onvergetelijke moment, waarop ze voor het eerst in hun prille leventje hoorden dat oude wijnen respect verdienen en dat je ze liggend hoort te bewaren, zodat de kurk vochtig blijft en er geen lucht kan doordringen tot het kostbare vocht.
Wie een klein beetje kan rekenen, kan met behulp van bovenstaande gegevens vaststellen dat het filmpje dateert uit 1999, een tijd waarin nog niet iedere tiener was uitgerust met een mobiele telefoon, zeker niet een waarmee je ook kon filmen, waardoor het huis-tuin-en-keukenfilmpje in zeker opzicht een bijzondere waarde vertegenwoordigt.
Toch is niet iedereen dat met me eens. ‘Stop. Zet even alles opzij en verbijster u hoe lang een volwassen man kan trutten met een fles vergist druivensap’, schreef Ilja Gort, geniaal marketingmens en eigenaar van een 13de-eeuws kasteel in de buurt van Bordeaux, waar betrekkelijk eenvoudige, commerciële wijnen worden gemaakt, in een commentaar op zijn Facebook-pagina.
De gigantische hoeveelheid ‘vergist druivensap’ die Gort op zijn Château La Tulipe verwerkt – diens wijnen zijn onder andere verkrijgbaar onder de merknaam ‘Slurp’ – vindt gretig aftrek bij Albert Heijn, zeker als het spul ook nog ‘in de bonus’ is. Studenten lusten er – mede gezien de gunstige prijs – wel pap van. Zij zijn niet de enigen: ook mensen die vinden dat een fles wijn niet meer hoeft te kosten dan – laten we zeggen – een pot Duo Penotti hazelnootpasta, geven de wijnen van Ilja Gort met graagte een prominente plaats in het winkelwagentje.
Gort, die met zijn eeuwige alpinopet en snor met lange pijpenkrullen een wandelend beeldmerk is voor zijn bedrijf, verdient overigens alle respect. Al was het maar omdat hij de Nederlandse samenleving heeft verrijkt met een aantal reclamemelodieën (zie bijvoorbeeld hier en hier) die zonder overdrijving tot het nationaal cultureel erfgoed behoren. Dat laatste heeft ook hemzelf allerminst windeieren gelegd, maar dat geheel terzijde: genialiteit mag in mijn ogen best worden beloond.
Terug naar het filmpje met de sommelier, een vak dat inmiddels – ik zeg erbij: helaas – tot de uitstervende beroepen moet worden gerekend. Nog maar weinig restaurants hebben wijnen in de kelder liggen die de kans krijgen om twintig jaar (of zelfs bijna zestig jaar zoals de vorige week door mijzelf geopende fles op de foto hierboven) te rijpen. ‘Wijn-spijscombinaties’ (het is en blijft een verschrikkelijke term) hebben de macht overgenomen van goed opgeleide en getrainde wijnobers.
Je zou zeggen dat deze laatste ontwikkeling met lede ogen wordt aanschouwd door iedereen die de klassieke gastronomie een warm hart toedraagt. Niets is echter minder waar. Over de vraag of je een oude wijn met respect behandelen moet, verschillen de meningen. ‘Schenk in en drink op… treuzelaar’, becommentarieerde een befaamde Maastrichtse kok – uitvinder van de semiautomatische oesteropener – de sommelier in het door Ilja Gort gedeelde filmpje. ‘Gooit ‘ie de wijn nou vanuit het glas in zo’n zeikfles uit het ziekenhuis?’, vroeg iemand anders zich weinig respectvol af. Reactie Ilja Gort: ‘Haha, daar lijkt het wel op’.
Gelukkig waren er ook die het voor de geplaagde sommelier opnamen. ‘Helaas een uitstervend ras’, postte iemand als reactie. Weer een ander schreef: ‘Prachtig ritueel toch! Met liefde, zorg en aandacht je dure wijnen behandelen. Een stukje rust in deze debiele tijd toch?’
Zelf meng ik me hoogst zelden in discussies als deze, wetende dat verstandige en weldoordachte woorden op bijvoorbeeld Facebook binnen de kortste keren uit hun verband worden gerukt om in veel gevallen zelfs een eigen leven te gaan leiden. Dit keer evenwel vond ik een bescheiden reactie op zijn plaats. Ik schreef: ‘Prachtig om te zien! Deze man doet in stilte zijn werk en verstaat zijn vak! Gevalletje jalousie de métier. Het vergiste druivensap van Ilja Gort zal een dergelijke respectvolle behandeling nooit of te nimmer ten deel vallen.’
De briljante reclameman annex praatjesmaker – hij haalde ooit zo’n beetje alle landelijke nieuwsmedia nadat hij had beweerd dat hij zijn neus voor het lieve bedrag van vijf miljoen euro had laten verzekeren – reageerde op een voor zijn doen bewonderenswaardige manier: ‘Haha, geweldig. Niet alleen nooit, maar zelfs ‘nooit en te nimmer’. Een nooit eerder vertoond staaltje van Gortiaanse zelfkennis, als je het mij vraagt. Laat staan te nimmer.
