Met streetfood heb ik nooit veel opgehad. Ook al zijn er genoeg chefs die er zich door laten inspireren en wordt er in Azië zelfs een enkele keer een Michelinster voor uitgedeeld. Er zijn genoeg mensen die erbij zweren, omdat het lekker, voedzaam en goedkoop is. Op veel plekken in de wereld – niet in de laatste plaats in het zuiden van Italië – zorgen eetstalletjes voor een levendige sfeer op straat. Een sfeer waar ik me liever niet in meng, maar die ik wél met veel genoegen opsnuif als ik me door veelal pittoreske, sfeervol verlichte straatjes wurm op zoek naar een cosy, niet al te ingewikkeld restaurantje.
Is de angst voor Covid-19 in staat dit culinaire fenomeen om zeep te helpen? In de Volkskrant las ik een tijdje geleden dat liefst 62 procent van de Italianen verwacht een of andere vorm van psychische hulp nodig te hebben om zich weer zorgeloos te durven bewegen in een lockdownloze wereld. Veel Italianen zijn doodsbang en dat zullen ze voorlopig nog wel even blijven ook.
Eind februari was ik een weekje in Palermo om me te verdiepen de lokale eet- en drinkcultuur. Juist op dat moment werden in de stad – die zichzelf in allerlei marketing-uitingen presenteert als ‘de streetfood-stad bij uitstek’ – de eerste besmettingen vastgesteld. Het gevolg was onmiddellijk merkbaar: restaurants bleven leeg en ook op straat was geen kip meer te bekennen. Met de afwezigheid van etende mensen op straat, verdween in een klap ook de sfeer.
Als Italianen – die normaal gesproken altijd wel te porren zijn voor een goede hap of slok – aangeven dat ze een verwijskaart richting divan nodig hebben vooraleer ze weer heel voorzichtig in staat zijn het normale leven op te pakken, is er iets aan de hand. De kans dat er de komende maanden – en misschien wel jaren – terughoudendheid zal heersen als het gaat om het ongebreideld genieten van het goede leven, acht ik niet denkbeeldig. Dus ja, we mogen weer. Maar waarom zouden we naar Italië willen afreizen als we ons in restaurants, op terrassen en zelfs op straat niet kunnen omringen met Italianen die het leven vieren?
In het zuiden van Italië is streetfood alom aanwezig. Dat wil zeggen: in normale tijden. In het noorden en het midden van Italië – waar alles een stuk sneller gaat dan in het zuiden – gooien ze doorgaans al hun overtuigingskracht in de strijd om te benadrukken dat eten iets is wat je in alle rust behoort te doen. Liefst zittend, mét een goede fles lokale wijn en aangenaam gezelschap. En niet wandelend op straat, schranzend van een papiertje. Of zittend op een stoepje, naast een paar onbekenden, met een halve literfles Peroni tussen je benen. Een gedraging waarvan ze in een stad als Palermo zo’n beetje vinden dat die thuishoort op de lijst van Immaterieel Erfgoed van UNESCO.
Hoe anders is het beeld in Rome? Daar is het op veel plekken zelfs verboden om op straat te eten: wie zittend op de Spaanse Trappen of op de rand van de Trevifontein een broodje at, liep ook al voor het coronatijdperk een gerede kans een fikse boete te krijgen. Slowfood versus fastfood. Begrippen die dus veel meer omvatten dan alleen maar eten.
Het Siciliaanse streetfood zittend tot je te nemen in een van de talloze, vaak luidruchtige nauwe straatjes in het centrum van Palermo, is een bijzondere exercitie die niet weg te denken is uit de straatarme stad. Maar wel een die ik de echte fijnproever nooit zou aanraden. Met een beetje pech wordt er luttele meters van de plek waar jij – vanaf een plastic bordje op een lege bierkrat – je streetfood naar binnen zit te werken, doorlopend gesleuteld aan een brommer waarvan om de haverklap de gashendel wordt opengedraaid.
Is er dan helemaal niets positiefs over de Siciliaanse streetfood-cultuur waarvoor je bij aankomst op het vliegveld al lekker wordt gemaakt? Zeker wel. Al was het maar omdat je van al dat eten vanzelf trek krijgt om een fantastisch restaurantje op te zoeken, waar ze trouwens ook fantastisch streetfood serveren, zij het met een beetje meer allure en comfort, terwijl je niet eens zo heel veel duurder uit bent.
Dus corona: blijf per favore met je grijpgrage tengels van het streetfood af.
