De wijnkoningin van Wahlwiller
In het weekend van 23 en 24 september wordt in Wahlwiller, een dorpje in het Heuvelland met zo’n vierhonderd inwoners, voor de achttiende keer het jaarlijkse wijnfeest gehouden. Wat in 1999 begon als een grapje tijdens een gezellige wijnproeverij tussen de wijnranken, is uitgegroeid tot een evenement waar het hele dorp naar uitkijkt.
Een leuk verzetje kan ook een praktisch doel dienen. Daarvan hoef je de leden van het dameskoor van Wahlwiller in 1999 niet te overtuigen. Als ze op een mooie dag op excursie gaan bij een van de wijngaardeniers in het dorp, zit de sfeer er vanaf het eerste ogenblik goed in. Na een korte rondleiding door de wijngaard wordt het eerste glas ge-heven. Dan gebeurt er iets opmerkelijks: een van de koordames, Yvon Franssen, wordt spontaan – en tot haar eigen verbazing – door de anderen uitgeroepen tot wijnkoningin. Erwin Lennarts, inwoner van Wahlwiller (gemeente Gulpen-Wittem) en voorzitter van de Stichting Wahlwiller Wijnfeesten, kent het verhaal maar al te goed.
„De anekdote wordt in het dorp nog vaak aangehaald. Niet zo gek, want achteraf kun je rustig stellen dat dit een begin geweest is van een traditie: hoewel het een geintje was, werd onmiddellijk geopperd dat we hier een officieel feest van zouden moeten maken.”
Niet lang daarna worden de eerste plannen gesmeed. „Het moest een feest worden waarbij het hele dorp betrokken was. Het doel: iedereen vertrouwd maken met de wijnen uit het eigen dorp. Vanzelfsprekend werd Yvon in 2000 onze eerste wijnkoningin.”
Er was echter één praktisch probleem, herinnert Lennarts zich. „We hadden dan wel een eigen wijnfeest én zelfs een eigen koningin, maar de wijnbouw zelf stond nog in de kinderschoenen. We hadden zo weinig eigen wijn, dat we onze huiswijn uit de Moezel lieten komen. We plakten er onze eigen etiketten op: ‘Wahlwiller Wijnfeesten’. Niemand die daar destijds een probleem van maakte, maar zo-iets zouden we tegenwoordig natuurlijk niet meer doen.
,,Daar kwam nog iets bij. De wijnen van de Wittemer Wijngaard, de Hubertus Wijngaard en de Cunibertus Wijngaard (eigendom van de familie Savelkoul van het voormalige Wahlwiller restaurant ’t Klauwes) hadden destijds bij lange na niet de kwaliteit van nu. „Om niemand voor het hoofd te stoten – het was immers een dorpsfeest – hadden we voor de zekerheid ook twee kratjes bier ingeslagen. Let wel: twee kratjes! Tot onze verbazing hadden we aan het einde van de dag nog anderhalf kratje over. Toen wisten we het zeker: we zaten goed. Al snel viel het besluit dat er tijdens het Wahlwiller Wijnfeest geen bier meer te krijgen zou zijn.”
Zeventien edities later is het dorpsfeest, dat op zondag officieel begint met een openluchtmis in de wijngaard, niet meer weg te denken van de gastronomische kalender. Dit jaar worden zevenhonderd tot achthonderd bezoekers verwacht. Zij komen voor het wijnfeest zelf, maar ook voor de proeverijen, de rondleidingen en de wijnwandelingen die rond het evenement worden gehouden.Samen met een groep getrouwen ziet Lennarts erop toe dat de traditie in ere wordt gehouden. In 2005, het jaar waarin het Wahlwiller Wijnfeest vijf jaar bestaat, wordt Wahlwiller erkend als wijndorp.
Onder het toeziend oog van toenmalig burgemeester Will Geraedts worden aan het begin van de bebouwde kom officiële borden geïnstalleerd met aan weerskanten een druiventros en in het midden de vermelding ‘Wijndorp’. Lennarts: ,,Het leek me een geweldig idee. Altijd als ik in bepaalde dorpjes in Frankrijk of Duitsland kwam, zag ik aan het begin van de kom zo’n bordje.”
Het uitroepen van de wijnkoningin is altijd weer een memorabel moment. „Het is altijd een dame uit het dorp tussen de achttien en de 88 jaar. Wie het wordt blijft net als bij prins Carnaval tot op het laatst een groot geheim. Dames vinden het een hele eer om wijnkoningin te mogen zijn: iedereen wil met je op de foto. In 2009, aan de vooravond van het jaar waarin Beatrix dertig jaar koningin was, had het vrouwenblad Viva een special over koninginnen. De wijnkoningin van Wahlwiller stond er ook in.”
Met de hoeveelheden wijn die tegenwoordig in de regio worden geproduceerd, is het onvoorstelbaar dat er ooit een tijd geweest is dat we voor de huiswijn uit de Moezel moesten uitwijken, zegt Lennarts. ,,De Koninginnewijn van 2017 is al bekend. Het is de Premium Auxerrois van Landgoed Overst in Voerendaal. Een heerlijke wijn die heel goed bij ons past. Het Wahlwiller Wijnfeest is ongedwongen: niet te chic en niet te veel poespas. Als ik eraan denk, heb ik altijd één vast beeld voor ogen: oud-burgemeester Will Geraedts, liggend in het gras mét zijn nette pak aan, genietend van een mooi glas wijn.”