Duurzaam schoon

Op de achterkant van een fles douchegel las ik dat 50% van de fles gemaakt is van gerecycled plastic. Prima werk van die firma, dacht ik, maar erg duurzaam is het spul niet. Want douchegel bestaat voor het allergrootste deel – pakweg 70% – uit water. Dat geldt ook voor veel ander spul uit de drogisterij. Conditioner, bodylotion en gezichtsreiniger hebben water als belangrijkste bestanddeel. Dus wanneer je een vrachtwagen van een drogisterijketen ziet rijden, is die waarschijnlijk voor meer dan de helft gevuld met water. Water dat thuis ook uit de kraan komt.

Soms blijkt innovatie achteraf achteruitgang. Tot in de jaren 50 konden we ons prima wassen met blokken zeep, maar in de jaren erna werden die vervangen door douchegel uit een fles. Makkelijk te doseren, werd gezegd. En zacht voor de huid. Maar ook heel vervuilend, want niet alleen kost het veel co2 om douchegel per vrachtwagen te vervoeren, er zit ook een hoop microplastics in. En de plastic verpakking mag dan voor een deel recyclebaar zijn, de vraag is hoe vaak dat proces herhaald kan woorden. De eerdergenoemde fles douchegel is gemaakt van hogedichtheidpolyetheen, oftewel HDPE. Dat materiaal is bijzonder goed her te gebruiken, maar zeker niet oneindig recyclebaar. Bij iedere recycleronde neemt de sterkte van het materiaal namelijk af. Je spreekt dus eerder van downcycling dan van recycling. Dus uiteindelijk wordt het toch afval.

Wanneer je een fles douchegel koopt, koop je dus vooral water en plastic. Hetzelfde geldt voor schoonmaakproducten. Ook die bestaan voor een groot deel uit water. Een fles allesreiniger bevat ongeveer zo’n 10 procent aan actieve bestanddelen, de rest is water. En ook dat water wordt in grote vrachtwagens over de weg naar supermarkten gebracht.

Wanneer je een fles douchegel koopt, koop je dus vooral water en plastic.

Voor wie het duurzame leven probeert te omarmen zijn er alternatieven. Zeep in blokvorm, bijvoorbeeld. Het zijn niet de blokken zeep van weleer. Volgens mijn oma moest ze zich voor de oorlog wassen met hetzelfde blok groene zeep waarmee haar moeder de vloer schrobde. Misschien overdreef ze om haar punt te maken, maar aangenaam was het niet. Gelukkig is er sinds de jaren 30 veel veranderd. Bij een bedrijf als HappySoaps kun je prima blokken shampoo en douchegel krijgen, in allerlei geuren en kleuren. En ook je zachte huid hoef je er niet meer voor op te offeren.

Ook voor je dagelijkse schoonmaak zijn er goede alternatieven op de markt. Bij Brauzz kun je bijvoorbeeld een setje hervulbare schoonmaakmiddelen aanschaffen. Je ontvangt de eerste keer drie plastic spuitflessen – voor badkamer, keuken en allesreiniger – en een handje vol tabletten. Die tabletten gooi je in de fles en de fles vul je met water. Enkele ogenblikken later heb je een fles schoonmaakmiddel. En die kun je eindeloos bijvullen, met water uit je kraan en een nieuw tabletje dat op verzoek in de brievenbus valt.

Het zijn, zoals de Amerikaan zou zeggen baby steps, maar het is ook laaghangend fruit. Je vloer wordt niet minder schoon van een poetsbeurt met duurzaam schoonmaakmiddel. En ook met een blokje zeep van HappySoaps ruik je de hele dag naar groene muntthee of dennenappel-aardbei. En door geen grote hoeveelheden water meer per vrachtwagen te transporteren, spaar je een hoop co2-uitstoot.