Zuid-Limburg Bereikbaar leert van corona
Door corona verloopt het verkeer een stuk soepeler en zijn er minder files. In Limburg probeert het provinciebestuur daar lering uit te trekken, om ook na de coronacrisis hier de vruchten van te plukken. De ervaringen van de organisatie Zuid-Limburg Bereikbaar speelt daarbij een wezenlijke rol.
Dat een crisis ook positieve elementen heeft, blijkt onder meer uit de doorstroming van het verkeer. Er zijn aanzienlijk minder files bijvoorbeeld. Hieruit kunnen wijze lessen worden getrokken, zodat we daar na de crisis nog plezier van kunnen hebben. In Limburg zijn de provinciale en gemeentelijke overheden daar al volop mee bezig. Het devies is om de oplossing niet meer alleen te zoeken in meer infrastructuur, maar vooral in gedragsverandering. Corona laat zien dat dit kan. Ten tijde van de aanleg van de A2-tunnel in Maastricht (van 2011 tot 2016) werd grote verkeershinder verwacht in en rond Maastricht. Een doembeeld van een onbereikbare stad zette de gemeente Maastricht ertoe om de organisatie Maastricht Bereikbaar in het leven te roepen. In eerste instantie was het de bedoeling om het gedrag van de verkeersdeelnemers tijdelijk te veranderen, om zo de druk te verminderen. Dat bleek zo’n succes, dat Maastricht Bereikbaar is uitgegroeid tot Zuid-Limburg Bereikbaar en geldt als hét voorbeeld voor Nederland hoe het verkeersgedrag beïnvloed kan worden.
Leefbaarheid
„De stad bleek tijdens de aanleg niet op slot te gaan”, zo concludeert Louis Prompers, directeur van het tunnelproject en nu ook programmadirecteur bij Zuid-Limburg Bereikbaar. „De tunnel is nu open, maar met onze ambities zijn we niet gestopt, integendeel. Je moet mensen overtuigen dat ze actief moeten meedenken over mobiliteit. Meer dan vijftig partijen zijn nu bij ons aangesloten en die vertegenwoordigen ruim 50.000 werknemers. Wij adviseren hen over mobiliteit op een slimme, veilige en vooral ook duurzame manier. Dat gaat niet alleen om het voorkomen van files, maar ook om de leefbaarheid van de steden te verbeteren.”

Mix
Gedeputeerde Hubert Mackus is vol lof over de prestaties van Zuid-Limburg Bereikbaar. „Samen kun je tot allerlei oplossingen komen. Door corona leren we nu dat het thuiswerken ook in de toekomst zal toenemen. Het zal een mix worden tussen fysiek naar je werk gaan en thuis werken. Dat heeft grote gevolgen voor de kantorenmarkt, voor het verkeer en voor de hele infrastructuur. In Roermond, met Roermond Bereikbaar, en in Venlo, met Trendsportal en SmartwayZ.NL, wordt daar nu ook volop aan gewerkt. Je ziet dat als je tien procent minder verkeer hebt in de spits, al veel knooppunten zijn opgelost. Dus het loont echt om in te zetten op gedragsverandering. Daarbij moet je ook wel wat bieden. Wij investeren in betere fietspaden, in betere treinverbindingen met onder meer een snellere trein vanuit het zuiden naar Eindhoven, en betere verbindingen naar bijvoorbeeld Aken en Luik. Daar werken we volop aan.”
Hubs
Louis Prompers ziet dat een infrastructuur gedreven mobiliteit zich transformeert naar vraaggestuurde mobiliteit. „We zijn in opdracht van de provincie bezig met een speciale app Via-Go, waardoor je je reis zo efficiënt mogelijk kunt plannen. Straks krijg je ook een app waarop de verkeerslichten reageren. Met de horeca zijn we aan het kijken of de bevoorrading van de binnensteden niet beter via hubs aan de buitenkant kan gebeuren. Dan is het ’s morgens eerder rustig in het centrum, goed voor de vitaliteit en leefbaarheid. ”Volgens Hubert Mackus is een derde van het verkeer in en rond de steden bouwgerelateerd. „Ook daar kijken we naar hubs, om zo niet al die vrachtwagens en busjes in de stad zelf te hebben. Je kunt heel veel plannen als je samenwerkt. Tegelijkertijd doe je dan ook wat aan het CO2-probleem.”

Duurzame toekomst
Dat is ook voor de Maastrichtse wethouder en voorzitter van de stuurgroep Zuid-Limburg Bereikbaar Gert-Jan Krabbendam een drijfveer om hier werk van te maken. „De coronatijd heeft mensen aan het denken gezet over waarden als leefbaarheid, bereikbaarheid, duurzaamheid, milieu maar ook economische vitaliteit. Willen we een duurzame toekomst voor onze economie dan gaan deze waarden hand in hand. Daar moeten we samen in investeren. Niet alleen door stimuleringsbeleid van de overheid maar ook door een combinatie van slimme investeringen en samenwerking tussen partners, zoals binnen Zuid-Limburg Bereikbaar. Het programmabureau heeft veel kennis en ervaring opgebouwd en kan werkgevers, bedrijven en instellingen maatwerk leveren voor duurzame mobiliteit van personen en goederen. Het mooiste vind ik de samenwerking die ontstaat tussen ondernemers onderling. Simpelweg omdat daar de meest intrinsieke motivatie blijkt om verder te bouwen aan die economie van de toekomst.” „Zo werken we samen met ondernemers, inwoners en belangenorganisatie om in de binnenstad van Maastricht een zero emissie stadslogistiek te realiseren. Ook hebben we met de provincie en gemeenten in Zuid-Limburg een mobiliteitsvisie opgesteld. We zijn nu bezig met de uitvoeringsagenda en stap voor stap denken wij onze ambities te kunnen realiseren.”
Voorop
Mackus is er trots op dat de ontwikkelingen in Limburg met grote interesse gevolgd worden. „Uiteraard vragen we ook overheidssteun uit Den Haag om dit allemaal te verwezenlijken. We lopen in ieder geval landelijk voorop. Een goed leefklimaat wordt steeds belangrijker in de toekomst.”Prompers wil het in de nabije toekomst doortrekken naar de Euregio. „Op alle mogelijke niveaus willen we onze kennis ook overdragen aan onze grensstreken in de buurlanden, want wij als Limburg hebben goede internationale verbindingen nodig.” En Mackus vult aan: „We hoeven niet per se zelf hier hogesnelheidstreinen te hebben, als we maar snel naar Düsseldorf, Aken en Luik kunnen, dan hebben we de aansluiting.”