Ruud Lubbers: Helmut Kohl heeft me in het pak genaaid

Ruud Lubbers: Helmut Kohl heeft me in het pak genaaid
Voormalig minister-president Ruud Lubbers heeft voor het eerst in harde bewoordingen toegegeven dat de toenmalige Duitse Bondskanselier Helmut Kohl hem een hak heeft gezet door in 1994 zijn benoeming als voorzitter van de Europese Commissie te blokkeren. Aanleiding voor de politieke afrekening was de kritische houding van Lubbers in het proces rond de Duitse eenwording, enkele jaren eerder, zegt Lubbers in het boek ‘Het Verdrag van Maastricht, 25 jaar later’ van de journalisten Jo Cortenraedt en Maarten van Laarhoven dat vrijdag verschijnt naar aanleiding van der herdenking van de ondertekening van het verdrag op 7 februari 1992 in Maastricht. Lubbers praat ook voor het eerst over een privé lunch met de voormalige Franse president Francois Mitterrand die zijn excuses aanbood voor het feit dat hij Kohl destijds volgde in die blokkade.

„Blijkbaar heeft Kohl me die opstelling ten tijde van de Duitse hereniging kwalijk genomen en nadien heeft hij me in het pak genaaid door mijn beoogde opvolging van Jacques Delors als voorzitter van de Europese Commissie  te blokkeren”, aldus Lubbers. In het boek gaat hij uitgebreid in op zijn gespannen verhouding met Helmut Kohl, de ‘kanselier van de Duitse eenwording’.

„In verkiezingstijd en met de hereniging van Duitsland in volle gang had Kohl het idee geopperd dat Silezië bij Duitsland gevoegd zou moeten worden”, aldus Lubbers. „Dat zou erop neerkomen dat de Oder-Neissegrens ongedaan zou worden gemaakt. Dat zou verder gaan dan de hereniging zoals die uiteindelijk is gebeurd. Dat was teveel van het goede, dat vond ik echt. Bovendien beschouwden wij Nederlanders de Polen vanuit de oorlog als geallieerden. Ik zei hem toen: ‘Helmut, dat kun je niet maken. Ik snap wel je electorale argumenten, maar dit gaat te ver’. Nadien heeft hij zich tegen mijn Belgische collega Wilfried Martens laten ontvallen: ‘Der Ruud is nicht Deutsch-freundlich’. Terwijl dat onjuist was.”

Excuses Mitterrand
Uiteindelijk schaarde de Franse president François Mitterrand zich achter Kohl, een opstelling waarvoor hij zich later in een persoonlijk onderhoud met Lubbers excuseerde. ,,Veelzeggend voor mij was dat ik later door Mitterrand ben uitgenodigd voor een lunch in Parijs ter ere van zijn afscheid. Ik heb daar nooit eerder over gesproken. De Franse president verontschuldigde zich toen dat hij zich tegen mijn benoeming had gekeerd. ‘Ik kon het niet maken Ruud,  om Helmut af te vallen. Maar je hebt wel de kwaliteiten voor die post. Misschien had ik daar toch een ander standpunt bij moeten innemen. Mijn excuses.’”

De toenmalige Duitse minister van Financiën Theo Waigel bevestigt in het boek de moeilijke relatie tussen Kohl en Lubbers, zoals hij merkte tijdens de Eurotop in Maastricht in december 1991.   „Nee, Kohl en Lubbers waren geen vrienden. Voor Helmut Kohl was de Duitse hereniging enorm belangrijk en terecht.  Op het lijstje van sympathisanten stond Lubbers niet.”

Politieke unie
Volgens Lubbers heeft de moeilijke verhouding tussen hemzelf en zijn Duitse politieke geestverwant de samenwerking tijdens de Eurotop van december 1991 in Maastricht, niet in de weg gestaan. „We hebben daar goed samengewerkt om een akkoord over de invoering van een gezamenlijke Europese munt te bereiken. Kohl had me ook nodig want om een besluit, was mijn rol van belang  vanwege onze goede betrekkingen met de Britten, in dat geval premier John Major. Kost wat kost moet ik zien te voorkomen dat die een veto uitsprak over de invoering van een Europese munt en dat is ook niet gebeurd. Ze bevochten wel een aparte status binnen de EU maar zonder de monetaire munt. Nu, 25 jaar later, stappen ze er alsnog helemaal uit.

Kohl heeft me destijds toegezegd dat hij Nederland zou steunen in het streven om naast een monetaire unie, ook een politieke unie op te richten. Dan waren veel latere problemen met Brussel voorkomen kunnen worden. Maar hij is er nooit meer op teruggekomen.”

In ‘Het Verdrag van Maastricht, 25 jaar later’ geven verder onder anderen Jean-Claude Juncker, Martin Schulz Pascal Lamy, Frans Timmermans, Frits Bolkestein, Wim Kok, Ruud Lubbers, Theo Waigel en andere politici en insiders van toen en nu hun visie op de betekenis van het Verdrag van Maastricht.

Titel: Het Verdrag van Maastricht 25 jaar later; de impact van een historische Eurotop
Uitgeverij: Leon van Dorp (www.leonvandorp.nl)
ISBN:  978-90-79226-35-1
Voor meer informatie: Tel 043-3216226