Maastricht UMC+ pakt oorzaken hartfalen aan
Geen genezing, wel betere behandeling. Dat is de nuchtere conclusie die cardioloog Vanessa van Empel trekt als ze binnen haar specialisatie hartfalen het verloop van een slepende ziekte schetst waarbij de hartspier zich niet genoeg ontspant en daardoor te weinig bloed rondpompt. Dit zogenaamde hartfalen met behouden ejectiefractie ofwel HFpEF (heart failure with preserved ejection fraction) treft in Nederland zo’n zeventigduizend mensen, hoofdzakelijk vrouwen.
Er valt qua onderzoek nog geen concreet zicht op genezing te geven noch weet men wat deze ziekte, die vooral onder ouderen voorkomt, veroorzaakt. Toch worden er op het gebied van de behandelingsmethoden duidelijke stappen gezet. Maar er is meer geld nodig om deze ziekte, die met een steeds ouder wordende bevolking zal toenemen, een halt toe te roepen. „Ik ben blij dat Health Foundation Limburg ons steunt zodat we op de lange termijn hopelijk nog meer voor patiënten kunnen betekenen. Op dit ogenblik staan we nog aan het begin van een lang, maar zeer noodzakelijk traject. Hoewel genezing op dit moment is uitgesloten kunnen we met de juiste behandeling de ziekte wel proberen te vertragen en de patiënt levenskwaliteit bieden. Ook dát is vooruitgang. Er wacht nog veel werk.”
Dr. Vanessa van Empel is een opgewekt mens. Ze gaat niet zichtbaar gebukt onder het feit dat genezing voor patiënten met dit specifiek type hartfalen op dit moment onmogelijk is. „Ik bekijk het zo positief als mogelijk. We richten ons vooral op wat we wél specifiek voor onze patiënten kunnen betekenen en minder op het zoeken naar een ‘wondermiddel’. Wat we voor onze patiënten kunnen doen, is ze de best mogelijke behandeling geven waardoor ze langer van hun leven kunnen genieten. Levenskwaliteit is van essentieel belang. We focussen hier speciaal op. Wel weten we inmiddels dat de ziekte relatief vaak voorkomt bij mensen met diabetes en hoge bloeddruk. Binnen Maastricht UMC+ werken we samen met diverse andere disciplines, zoals met internisten. We hebben in het hart- en vaatcentrum van het Maastricht UMC+ een specifi eke poli opgezet voor dit soort hartfalen. Daarmee zijn we wereldwijd een van de eersten. Ook werken we uiteraard veel nationaal en internationaal samen. Die samenwerking binnen Maastricht UMC+ is ook zeer inspirerend en vooruitstrevend. Onderzoek, patiëntenzorg en onderwijs vloeien heel mooi samen. Ook de methodes om de ziekte op te sporen zijn de laatste jaren verbeterd. Zo hebben we hier in Maastricht een innovatieve MRI-scan die snel in beeld brengt wat er met een patiënt aan de hand is. De diagnostiek is zeker verbeterd. Maar er moet nog veel water door de Maas voordat we deze ziekte echt kunnen genezen.” Maastricht is de stad waar Vanessa van Empel haar medische carrière begon. Hoewel de uit het Brabantse Haaren a omstige cardiologe voor haar promotieonderzoek twee jaar naar Utrecht is verhuisd en na haar afgeronde opleiding tot cardioloog in Maastricht nog eens twee jaar naar Australië is gegaan voor onderzoek, beschouwt ze Maastricht als haar thuishaven. „Ik voel me hier inderdaad prettig. Maar ook de bourgondische levensstijl van de stad spreekt mij aan. Als ik rondom Maastricht wandel heb ik voortdurend een vakantiegevoel. Dat is met een drukke baan als de mijne wel zo prettig. Verder doe ik graag aan sport en vind ik zeilen met vrienden ook zeer ontspannend.”
De maatschappelijke relevantie van haar onderzoek staat buiten kijf. Hartziekten behoren samen met kanker tot de grootste doodsoorzaken. Onder vrouwen is hartziekte doodsoorzaak nummer één. Het is juist daarom zaak dat alle mogelijke krachten worden gemobiliseerd. „We zien dat we op het gebied van behandelingen op de korte termijn de meeste winst kunnen boeken. We kunnen in veel gevallen de ziekte stabiliseren. In een combinatie van verschillende medicijnen en behandelmethoden valt op dit ogenblik het meeste voordeel te halen. Hierdoor kunnen we de kwaliteit van leven van een patiënt verbeteren. We werken hier met een gedreven team van vijf vrouwen aan. Wereldwijd lopen we in Maastricht mee met de koplopers. We wisselen ook internationaal kennis uit. Er worden beslist stappen gezet. Kleine stappen, die vaak echter een groot e ect kunnen hebben op de kwaliteit van leven.” •
Health Foundation Limburg (HFL) werft fondsen voor wetenschappelijk onderzoek in het Maastricht UMC+. Dat onderzoek richt zich op kanker, hart- en vaatziekten, geestelijke gezondheidszorg en chronische ziekten. Wilt u HFL Hart- en Vaatziekten steunen? Dat kan door een bijdrage te storten op bankrekeningnummer NL54INGB0657181420 t.n.v. HFL Hart- en Vaatziekten.
Of kijk op www.hfl hartenvaatziekten.nl/doneer-online
Foto’s: Serge Technau
