Branded content|Business

Maastricht Bereikbaar is een tovermiddel

Auteur: Maarten van Laarhoven

Het zijn spannende tijden voor Maastricht Bereikbaar. Het succesvolle programma heeft de afgelopen jaren niet alleen de mobiliteit in Zuid-Limburg een grote dienst bewezen, maar ook bedrijven en andere organisaties bij elkaar gebracht. De bal ligt nu bij de minister. Wordt het programma Beter Benutten waaruit Maastricht Bereikbaar voortkomt voortgezet? Of wordt er een streep door gehaald?

Hij heeft ze in de loop van zijn bestuurlijke carrière allemaal zien langskomen. Hanja Maij-Weggen, Annemarie Jorritsma, Tineke Netelenbos, Karla Peijs en niet te vergeten Camiel Eurlings. „Ben ik nog iemand vergeten?” Wethouder John Aarts (VVD, Mobiliteit) leunt een paar seconden peinzend achterover. „Oh ja, die LPF-er, Roelf de Boer; die is aan het begin van deze eeuw ook nog even minister van Verkeer en Waterstaat geweest. In het kabinet Balkenende II.” Het heeft zo zijn voordelen als je lang meeloopt in de politiek. Aarts zegt het op de voor hem gebruikelijke toon, die af en toe de nodige zelfspot verraadt. „Je leert in de loop der tijd heel veel mensen kennen en veel mensen kennen jou.”

 

A2-tunnel
Hij kan zich nog goed herinneren hoe hij als jonge wethouder – „We hebben het over de tijd dat er nog geen e-mails werden verstuurd; ik word oud!”− geregeld brieven kreeg over ‘gevaarlijke toestanden op de A2’. Bezorgde epistels van ouderen en schoolbesturen, maar ook van buurtplatforms en ouders die hun hart vasthielden omdat hun kin-deren dagelijks met de fiets naar school moesten. Steen des aanstoots was steeds opnieuw de stads- traverse (het inmiddels ondertunnelde deel van de A2) die Maastricht letterlijk in tweeën deelde en behalve voor gevaarlijke situaties ook voor opstopping- en zorgde. Elke keer als Aarts in Den Haag moest zijn, of wanneer een minister op werkbezoek kwam in Limburg, kaartte hij het probleem aan. De wethouder stak zijn ergernis lang niet altijd niet onder stoelen of banken. Inmiddels zijn we jaren verder. De plek die eens gedomineerd werd door voorbijrazende auto’s is langzaam maar zeker aan het veranderen in een ‘groen’ gebied, waar in alle rust kan worden gewandeld, gewoond en gerecreëerd. Onveiligheid is niet meer aan de orde. De uitdaging om Maastricht bereikbaar te houden is dat des te meer. Door de aanleg van de A2-tunnel en de veronderstelde verkeersoverlast die deze operatie met zich mee zou brengen, ontstond in 2011 de noodzaak om goed na te denken over de vraag hoe je Maastricht en de directe omgeving toegankelijk kan houden. Ongeveer tezelfdertijd trad vanuit Den Haag Beter Benutten in werking, een landelijk programma met als voornaamste doelstelling het Rijk, lokale overheden en het bedrijfsleven samen te laten werken om de verkeersstromen in de drukste regio’s in goede banen te leiden. Gemikt werd onder meer op minder files, zoveel mogelijk auto’s uit de spits en een forse stijging van het aantal mensen dat gebruik zou maken van het openbaar vervoer of de fiets.

 

Maastricht Bereikbaar in cijfers: • 50 aangesloten werkgevers in Zuid-Limburg met in totaal 55.000 medewerkers • 3100 spitsmijdingen per dag (staat gelijk aan een rij auto’s van 12,4 kilometer (afstand Beek-Maastricht)• Zorgt voor 4.200 kiloton CO2-reductie per jaar (ongeveer 520 huishoudens) • 200.000 instappers op buslijn 10 Maastricht P+R Noord • 1883 probeerweken met de e-bike

 

Minder files
Het programma loopt zes jaar. Hoewel er spectaculaire resultaten zijn behaald – niet alleen in Maastricht en omgeving, maar in heel Zuid-Limburg − “is er alle reden om bezorgd te zijn”, zegt Katya Ivanova. Zij is programmamanager van Maastricht Bereikbaar, de organisatie die het Beter Benutten-programma van de Rijksoverheid uitvoert en coördineert. ,,Het rijksprogramma waarop Maastricht Bereikbaar stoelt loopt af; dat betekent dat een van de dragende partijen mogelijk wegvalt”, vat Ivanova het probleem in één zin samen. Ze is bij het gesprek met wethouder Aarts aangeschoven om vanuit haar ervaring en expertise een beeld te schetsen van wat tot nu toe met Maastricht Bereikbaar is bereikt. ,,En dat is heel wat”, constateert ze. “Dankzij de inzet van vele partijen zijn er indrukwekkende resultaten behaald: kijk maar naar de succesvolle P + R Noord, de 3100 dagelijkse spitsmijdingen, de lange lijst met convenantpartners en de synergie die hierdoor is ontstaan. Zuid-Limburg kan gelden als voorbeeldregio. Voor Nederland, maar ook voor de ons omringende delen van het buitenland,” zegt Ivanova. Wethouder Aarts sluit zich bij die woorden aan. Van de noodzaak om het programma voort te zetten is dus iedereen wel overtuigd. Op een cruciaal moment stoppen zou op een moment dat vele partijen juist tot geweldige resultaten kunnen komen doodzonde zijn, luidt de kern van zijn betoog.

Onduidelijkheid
Of er voor de komende jaren geld komt van de rijks-overheid, hangt in belangrijke mate af van de zopas aangetreden VVD-minister Cora van Nieuwenhuizen. Dat er vlak voor het einde van het programma zoveel onduidelijkheid is, is het gevolg van de lange kabinetsformatie. Was die eerder tot een einde gekomen, dan wist nu iedereen waar hij aan toe was. Ivanova: ,,De al in gang gezette projecten zijn op korte termijn – tot 1 juli 2018 – weliswaar veilig gesteld, op de middellange termijn is de toekomst nog ongewis. Samen met alle partners beraden we ons nu op onze toekomst. Duidelijk is dat, nu de grote infra-structurele projecten zijn afgerond, onze focus nog meer zal verschuiven naar stedelijke bereikbaarheid, duurzaamheid en vitaliteit.”

Gezondheid
Wat ooit werd ingezet als middel om de mobiliteit te kunnen waarborgen, heeft zich in Zuid-Limburg vertaald in een breed programma waarin bedrijven, overheden en andere instanties nauw met elkaar samenwerken. „Op een fantastische manier. Maastricht Bereikbaar is al lang niet meer louter gericht op mobiliteit, maar ook op thema’s als CO2 reductie, energietransitie en het gezond houden van burgers en werknemers in Zuid-Limburg. Thema’s die ook het nieuwe kabinet belangrijk vindt. De manier waarop we er de afgelopen jaren in zijn geslaagd om partijen met elkaar aan tafel te krijgen is een tovermiddel. Het werkt inspirerend en dat is goed, want als een bedrijf geen urgente aanleiding heeft om bepaalde maatregelen te nemen, dan gebeurt het niet.” De belangrijkste les van Maastricht Bereikbaar is dat je elkaar nodig hebt, zegt John Aarts. „Je zit met elkaar aan tafel. Je ziet elkaar niet als subsidiepartner in een wedstrijd waarin de een de ander controleert, maar je probeert juist begrip te kweken en nader tot elkaar te komen.”

Snelfietsroute
„We hebben geleerd om problemen samen en flexibel op te lossen,” vult Ivanova aan. „Neem bijvoorbeeld de snelfietsroute tussen Sittard en Maastricht, een van de middelen die we inzetten om zoveel mogelijk mensen met bijvoorbeeld de E-bike naar hun werk te laten gaan. We zitten daarbij aan tafel met Beek, Meerssen, Sittard en Maastricht, en natuurlijk met de provincie. Samen kijken we wat haalbaar is. Zijn er ergens op de route problemen, dan worden die weggenomen. Eén gemeente heeft de aanbesteding van het totale project op zich genomen en daarmee een risico in huis gehaald. Een beheersbaar risico weliswaar, maar toch. Dat is ook het mooie van Maastricht Bereikbaar: als iedereen gaat voor zijn eigenbelang en alleen maar denkt aan het afdekken van zijn eigen risico’s, kom je nergens.”

Bedrijven
Met vijftig convenantpartijen, die samen zo’n 55.000 werknemers vertegenwoordigen, heeft Maastricht Bereikbaar alle bestaansrecht, zegt Ivanova. „Het wordt pas goed duidelijk als je ziet hoe groot de belangstelling voor het programma is. Waar we in eerste instantie nog veel moeite moesten doen om bedrijven te bewegen zich bij ons aan te sluiten, staan bedrijven en instanties nu te popelen om mee te mogen doen. Dat is echt een teamprestatie.” Wethouder Aarts, die ook Economische Zaken in zijn portefeuille heeft, is het volledig met Katya Ivanova eens. „De goodwill die je overal ziet ontstaan creëert mogelijkheden. Het vliegwieleffect is duidelijk zichtbaar. De sleutel ligt nu bij de bewindspersonen. Die zullen moeten inzien wat voor schat wij hier in Zuid-Limburg in handen hebben. Dit is zonder meer een van de meest geslaagde samenwerkingsprojecten die ik in mijn carrière heb meegemaakt. En zoals ik daarstraks al aangaf: ik loop toch al een tijdje mee.”

  

Wethouder John Aartsen

 

 

Programmamanager Maastricht Bereikbaar Katya Ivanova

Maastricht Bereikbaar
www.maastrichtbereikbaar.nl

Deel dit artikel:
Meer artikelen over:
Branded content, Business

Gerelateerd nieuws