Het Stokstraatkwartier: Sjiek en Sjoen, maar ook rustig en gezellig

Maastricht staat voor dezelfde uitdaging als veel andere populaire bestemmingen in Europa: hoe verdeel je de bezoekersstromen op een manier dat iedereen daar baat bij heeft? Om een antwoord te vinden op deze vraag, werken vijf ‘kwartiermakers’ in het centrum van de Limburgse hoofdstad nauw met elkaar samen. Deel 2 van een vijfdelige serie: het Stokstraatkwartier.

Het Stokstraatkwartier in Maastricht. Tot het midden van de jaren zestig gold het als het domein van het ‘gepeupel’; een obscure, dichtbevolkte wijk waar je als ‘fatsoenlijke’ inwoner van Maastricht niets te zoeken had en waar je derhalve het liefste met een grote boog omheen liep.

Wie dit pittoreske deel van het Maastrichtse centrum tegenwoordig bezoekt, kan zich nauwelijks nog een beeld vormen van de sociale ellende van weleer. Het Stokstraatkwartier staat alweer vele jaren te boek als exclusief en chic; de PC Hooftstraat van Maastricht. Liefhebbers van exclusieve mode die Maastricht aandoen, gaan vaak recht op hun doel af. Zij weten de weg naar het Stokstraatkwartier bijkans blindelings te vinden.

Mooiste plein van Nederland

Een mooie ontwikkeling enerzijds, maar tegelijkertijd ook een gemiste kans, zegt Richard Colson, eigenaar van de bekende modezaak Maison Louis in de Havenstraat en tevens voorzitter van ondernemersvereniging Stokstraatkwartier. ,,Deze wijk heeft veel meer te bieden dan alleen maar luxe boetieks. Het Stokstraatkwartier is ook een gebied, waar je kunt genieten van de rust. Er zijn diverse restaurants en iconische cafés. Even verderop kun je neerstrijken op een van de vele terrasjes op het Onze Lieve Vrouweplein, volgens velen mooiste plein van Nederland. Om nog eens extra te benadrukken dat we alleen verder komen als we het samen doen, zijn we ook bezig de ondernemers daar te betrekken bij wat we als vereniging allemaal doen. Met daarbij de nadrukkelijke oproep zich bij ons aan te sluiten. Hoewel er in het begin enige aarzeling was, zien we nu heel duidelijk dat die handreiking wordt gewaardeerd.”

Als voorzitter van een bloeiende en sterk groeiende ondernemersvereniging (64 leden) is Richard Colson tevens een van de vijf ‘kwartiermakers’, die in nauwe samenwerking met Centrummanagement richting geven aan allerlei nieuwe kansen voor het Maastrichtse stadscentrum. Zoals elke populaire bestemming in Europa beschikt de Limburgse hoofdstad over tal van plekken die bij het grote publiek nog relatief onbekend zijn, maar desondanks de moeite van het ontdekken meer dan waard.

Toenemend enthousiasme

Al die mooie, relatief onbekende stukjes stad, hebben met elkaar gemeen dat ze bij op wandelafstand liggen van meer bekende plekken als de Grote Staat en het Vrijthof, plaatsen waar het soms lijkt dat iedereen er op hetzelfde moment wil zijn. Dat laatste heeft tot gevolg dat op bepaalde tijden en dagen in het jaar de druk op de binnenstad enorm lijkt, terwijl er meer dan genoeg aantrekkelijke uitwijkmogelijkheden zijn.

Om de bezoekersstromen zo te verdelen dat iedereen in de stad er baat bij heeft, is het wel belangrijk dat de ondernemers het voortouw nemen. Bijvoorbeeld bij het aantrekkelijk houden van het gebied, aldus Richard. Hij ziet zijn vasthoudendheid – zeker de laatste tijd – beloond met een toenemend enthousiasme bij zijn achterban. Het is vooral belangrijk hoe je de boodschap communiceert, weet hij uit ervaring.

,,Ondernemers hebben de neiging om in hun schulp te kruipen als ze ergens tegenaan lopen. Iedereen denkt als eerste aan zijn eigen voordeur, terwijl we toch overduidelijke gezamenlijke belangen hebben. Het probleem van de een is ook vaak het probleem van de ander. Belangrijk is wel dat het ook uitgesproken wordt. Een verdere versterking van een gebied begint met ondernemers duidelijk te maken dat we het samen moeten doen. Wat is je probleem? Waar zit je mee? Kunnen wij misschien helpen? Daar liggen onze kansen. Als ondernemersclub heb je veel meer mogelijkheden om zaken voor elkaar te krijgen dan wanneer je het allemaal zelf moet doen. Maar er moet wel vertrouwen zijn. Doen wat je zegt en zeggen wat je denkt. De vereniging is dienend.”

‘Problemen lossen we samen op’

Om echt tot resultaat te komen, is het van belang dat iedereen meedoet, aldus Richard, ook al lijkt een bepaald probleem op de ene plek misschien net wat urgenter dan op de andere plek. ,,Investeren in je straat betekent investeren in je gebied. Zijn er problemen met afval? Dan lossen we die samen op!”

Het is een werkwijze waaraan sommige ondernemers nog een beetje moeten wennen, aldus Richard. ,,De vereniging bestaat 15 jaar. Sommige ondernemers zijn al heel lang lid, anders komen pas kijken. Ze betalen contributie, maar willen ook weten wat ze daarvoor terugkrijgen. Toch zien we dat ondernemers vrij snel aanhaken. Ze merkten dat een sterke verbondenheid wel degelijk een toegevoegde waarde heeft.”

De afgelopen tijd zijn er bijvoorbeeld flinke stappen gezet als het gaat om sfeerverlichting. Een gebied als het Stokstraatkwartier heeft een sterke aantrekkingskracht, óók als de winkels dicht zijn. Mensen maken er graag een rondje om te zien wat er allemaal te koop is, om – als het goed is – later terug te komen. ,,Op een zeker moment kregen we in de gaten dat het in bijvoorbeeld de Maastrichter Smedenstraat al betrekkelijk vroeg op de dag relatief donker werd. In georganiseerd verband kun je daar wat gemakkelijker iets aan doen dan wanneer je er als ondernemer in je eentje voor staat. Want laten we eerlijk zijn: met een paar lampjes van de Gamma kom je er niet.”

Goed met elkaar overleggen

Dat laatste wil overigens niet zeggen dat met het levendig en aantrekkelijk houden van een winkelgebied als het Stokstraatkwartier altijd enorme investeringen zijn gemoeid, aldus Richard. ,,Veel komt aan op creativiteit en goed met elkaar overleggen. Kijk bijvoorbeeld naar het bedrijfsafval. Dat wordt in één keer op een vast tijdstip opgehaald door een en hetzelfde bedrijf. Dat scheelt een hoop overlast en is ook nog eens goedkoper. Na een samenwerking tussen ondernemers, pandeigenaren, bewoners, pandeigenaren, Centrummanagement Maastricht, Maastricht Marketing en de Gemeente Maastricht, worden Vissersmaas, Houtmaas en Graanmarkt als eerste vergroend. De uitvoering start in het eerste kwartaal van 2025 en is, naar een plan van het Centrummanagement, een fantastisch resultaat van deze gezamenlijke inzet. We realiseren hiermee niet alleen een mooier en leefbaarder kwartier voor bewoners, bezoekers en ondernemers, maar we zorgen ook voor betere afwatering, verkoeling en langere verblijfsduur. Winst voor iedereen in het Stokstraatkwartier.

Voor het laden en lossen – sommige winkeliers maken gebruik van twee of drie verschillende bedrijven – moet nog een oplossing worden gevonden, zodat het publiek ook daar minder last van heeft. ,,Maar ook dat kan eigenlijk alleen als iedereen meedoet. Centrummanager Astrid Verberne heeft een nieuwe weg gevonden om dingen voor elkaar te krijgen, waarbij ze voortdurend hamert op de noodzaak tot verbinding. Kennelijk helpt het. We zien heel duidelijk dat er aan alle kanten enthousiasme aan het ontstaan is.”