Handelen in crypto – hoe zit het met de risico’s?

De handel in crypto neemt drastisch toe, vooral onder jongeren die worden aangespoord door influencers. Inmiddels is bekend dat het handelen met cryptovaluta niet zonder risico is. Wie belegt in cryptovaluta loopt de kans dat de digitale munten hun waarde snel verliezen.

Wat zijn cryptovaluta?

Voordat ik inga op deze specifieke vraag, is het goed om een definitie te geven van cryptovaluta. Cryptovaluta zijn digitale munten, die niet onder toezicht zijn gesteld van centrale banken. Bekende cryptovaluta zijn bitcoin, ethereum en ripple. Inmiddels zijn er ook vele kleine cryptovaluta te verkrijgen, waarbij gespeculeerd (gegokt) wordt dat de waarde zal stijgen. Cryptovaluta maken gebruik van de blockchaintechnologie. Dit is een decentraal netwerk van computers met allemaal geschakelde blokken.

Risico van cryptovaluta

Cryptovaluta laten zich kenmerken doordat ze snel van waarde kunnen veranderen. Zo steeg de prijs van bitcoin sterk nadat Tesla een groot aantal bitcoins had aangekocht en werd de koers van de cryptovaluta dogecoin beïnvloed door enkele tweets van Elon Musk. Dit maakt dat ingelegd geld snel als sneeuw voor de zon kan verdwijnen. Dit, gecombineerd met weinig tot geen toezicht op de cryptovaluta en de platformen waarop deze gekocht kunnen worden, maakt dat veel onduidelijk is.

Cryptoplatform

Inmiddels zijn er vele platformen waarop cryptovaluta worden verhandeld. Bekende platformen zijn Coinbase en Binance. Binnen Nederland zijn onder meer Bitcoinmeester.nl en LiteBit actief. Veel van deze platformen maken actief reclame, door onder meer sponsoring bij professionele voetbalclubs. Daarnaast maken ze gebruik van influencers, die veel jongeren aansporen om te investeren in cryptovaluta. Deze platformen maken de handel toegankelijk en zelfs eenvoudig, door het aanbieden van een app met intuïtieve bedieningsmogelijkheden.

Handel in cryptovaluta toegankelijker

De handel in cryptovaluta wordt steeds toegankelijker. Daardoor lopen meer mensen kans om geld te verliezen. Dit roept de vraag op wat hiertegen kan worden gedaan. Zowel binnen Nederland als op Europees niveau wordt gekeken of wet- en regelgeving de oplossing is. De Europese Commissie heeft op 24 september 2020 een voorstel gedaan voor een verordening die meer regels in het leven roept voor cryptoplatformen.

Zorgplicht om risico’s af te dekken

Naast meer regelgeving op het gebied van cryptoplatformen, kan risicobeperking via de rechtspraak worden bereikt. Dit wordt vaak aangeduid als een zorgplicht. In uitspraken van de Hoge Raad, de hoogste rechter in Nederland, is hierover al meer te vinden. Daaruit is gebleken dat banken (een professionele partij) een particuliere belegger (zonder ervaring) moet wijzen op de risico’s.  Dit kan zelfs zover gaan dat ze een onderzoeks- en informatieplicht hebben. Maar daarnaast ook een waarschuwings- en zelfs weigeringsplicht als de bank het risico onverantwoord acht.

Zorgplicht Cryptoplatformen

Het is goed denkbaar dat ook voor cryptoplatformen een zorgplicht geldt, of zal gaan gelden. De aanbieders van dergelijke platformen hebben een informatievoorsprong. Om een dergelijk platform aan te kunnen bieden is namelijk kennis van cryptovaluta vereist. Dit terwijl veel jongeren beginnen met de handel in cryptovaluta

Zij hebben zich daar, over het algemeen, weinig in verdiept en doen dit omdat familie en vrienden hen daartoe aansporen. Er bestaat in dat geval een ongelijkheid tussen een aanbieder van een platform en de gebruiker van dat platform.

Reikwijdte zorgplicht cryptoplatform

Als we aannemen dat een cryptoplatform een zorgplicht heeft, komt de vraag op hoever die gaat. Kan worden volstaan met een algemene opmerking dat er risico’s zijn? Of moet er juist meer worden gedaan, bijvoorbeeld door vragen te stellen als iemand een account aanmaakt? Op die manier kan worden achterhaald wat het doel en kennisniveau is van de gebruiker. Hierover is momenteel nog veel onduidelijk. De ongelijkheid tussen platform en gebruiker en het hiervoor genoemde voorstel van de Europese Commissie spelen een belangrijke rol, bij het betoog dat er een zorgplicht rust op cryptoplatformen.

Het enkel benoemen van het feit dat er risico’s zijn acht ik onvoldoende. Er zal actief moeten worden onderzocht welke specifieke risico’s zich voordoen en daar zou voor moeten worden gewaarschuwd. Dit lijkt mij de enige manier om gebruikers zich daadwerkelijk te laten realiseren dat ze worden blootgesteld aan risico’s, in de hoop dat ze daar vervolgens ook consequenties aan zullen verbinden. Zonder een dergelijke verplichting zullen cryptoplatformen voornamelijk gaan voor het uitvoeren van zoveel mogelijk transacties. Immers, meestal verdienen zij geld door transactiekosten in rekening te brengen. Dit terwijl een gebruiker door deze handelwijze het risico loopt meer geld te verliezen.

Handelen in crypto nog niet zonder risico

De handel in cryptovaluta is dus niet zonder risico’s. Een deel van het risico zal mogelijk voor rekening van de aanbieder van een cryptoplatform komen. Een zekerheid is dit echter niet. Daarbij komt dat een deel van het risico altijd bij de gebruiker zal blijven liggen. De specialisten van LexQuire staan u graag bij als u zich bezighoudt met de handel in cryptovaluta. Zij kunnen u adviseren over uw positie en zijn bereid om te procederen als iets is misgegaan bij de handel in cryptovaluta.

Thom Wittendorp, lexquire.nl