Een managementboek vol lef
Het geheim van inspirerend zakendoen? Jezelf durven opengooien en de juiste vragen stellen. Luisteren naar je ‘innerlijke kompas’, vooral ook op momenten dat het even tegenzit. Hoe je dat doet en wat het je kan brengen, doet topondernemer Elske Doets uit de doeken in het boek Het lef om gelukkig te zijn, dat onlangs van haar hand verscheen. Kennelijk werken haar ideeën aanstekelijk, want het werk was meteen al toe aan een tweede druk.
In het boek neemt Doets, Zakenvrouw van het Jaar 2017, de lezer mee in haar denkwereld. Uitvoerig en toch beknopt zet ze uiteen hoe je met een drukke baan als ondernemer niet alleen volop van het leven kunt genieten, maar ook nog eens een steun en toeverlaat voor anderen kunt zijn.
Het lef om gelukkig te zijn is een rijk en leerzaam boek, geschreven door een ervaringsdeskundige, van wie velen denken dat ze met de overname van het bedrijf van haar vader in een gespreid bedje terecht gekomen is. De werkelijkheid is anders: het had namelijk maar een haar gescheeld of de nu zo bloeiende reisonderneming van Elske Doets, Jan Doets America Tours in Heerhugowaard, was destijds op de fles gegaan.
Miljoenenschuld
We schrijven 2001. Zo’n beetje de hele mondiale reisbranche is in vertwijfeling door de serieuze opkomst van het internet. Het wereldwijde web heeft plotseling een onverwachte hoge vlucht genomen en dat heeft ook zo zijn gevolgen voor de branche. Vrijwel iedereen is ervan van overtuigd dat het gedaan is met het traditionele reisbureau.
Elske Doets laat haar oor niet naar hangen naar de adviezen van bankiers en andere financieel adviseurs die haar pad kruisen. Om haar bedrijf ‘groeiklaar’ te maken heeft ze zichzelf opgezadeld met een miljoenenschuld. Ze gaat volop aan de slag. Direct na 9/11, de aanslag op de Twin Towers in New York, krijgt het bedrijf dat is gespecialiseerd in reizen naar de Verenigde Staten en Canada, alsnog bijna de genadeslag. Want wie is er zo gek om na de dramatische gebeurtenissen nog in het vliegtuig richting Amerika te stappen?
In Het lef om gelukkig te zijn vertelt de inmiddels 45-jarige onderneemster hoe ze door impulsief, spontaan en eerlijk handelen de zaak overeind heeft weten te houden in een periode dat alle seinen op rood stonden.
Harde confrontatie
Dát Elske Doets in staat was om succesvol te ondernemen wist ze naar eigen zeggen al veel langer. Maar dat ze ook voor veel mensen een geestelijke inspiratiebron kon zijn ontdekte ze pas echt toen ze in 2017 werd uitgeroepen tot Zakenvrouw van het Jaar. Het zette haar aan tot nadenken over de koers van haar leven en haar loopbaan. Wilde ze alleen met haar bedrijf bezig zijn? Of kon ze ook op andere manieren van betekenis zijn?
De verkiezing tot Zakenvrouw van het Jaar (officieel Prix Veuve Clicquot), een titel die je als succesvol onderneemster je hele verdere leven met je meedraagt, heeft Elske Doets ‘hard en ongenadig met zichzelf geconfronteerd’, zo legt ze uit. Maar alle nieuwe ontmoetingen en observaties bij evenementen hebben haar ook tot nieuwe inzichten gebracht. Inzichten waarover ze, terugredenerend, als jong meisje al beschikte, maar die ze pas na al die jaren in hun onderlinge samenhang en in volle omvang overziet. Al met al heeft ze de toekenning van de Prix Veuve Clicquot ervaren als een ‘geweldige en positieve verrassing’, die haar ertoe heeft aangezet verder na te denken over haar leven en haar loopbaan. Het levert een indrukwekkende reeks bespiegelingen op – ‘ik waak over mijn geluk’ – waarvan je kennis neemt met een glimlach op je gezicht.
Champagne op Ibiza
Een aantal van die bespiegelingen hebben betrekking op de wat sleetse uitdrukking dat geld niet gelukkig maakt. Het tegendeel is waar, betoogt Elske Doets. Voorwaarde is wel dat je niet volledig gefocust bent op het materiële. Ook moet je de wens om steeds maar meer te willen los kunnen laten. Op de een of andere manier lukt laatste dat veel mensen niet. De donkere kant van rijkdom, noemt Elske dit.
Veelzeggend is de anekdote over een vrouw die haar op een zeker moment aanklampt in de sportschool en opgewonden begint te vertellen over een patserige tent op Ibiza, waar de duurste fles champagne maar liefst 120.000 euro kost. Tot ergernis van de dame in kwestie toont Elske niet de minste interesse. Een flinterdun verhaal, vindt ze. ,,Het herinnerde mij aan de vernauwende kracht van geld. De vrouw had heel Ibiza, alle stranden en natuurpracht, al die inspirerende ontmoetingen die daar plaatsvinden teruggebracht tot een peperdure fles champagne.”
Elegante kracht
De Zakenvrouw van het Jaar 2017 heeft niet alleen ‘het lef om gelukkig te zijn’; ze heeft ook het lef om menig heilig huisje in de zakenwereld met elegante kracht omver te schoppen. De complexiteit en gewichtigdoenerij in het bedrijfsleven zijn niet aan haar besteed. Met veel van haar collega-CEO’s – hun torenhoge ego’s incluis – heeft ze ronduit medelijden. Ze zijn hun dromen en verlangens verloren, oordeelt ze. Carrièrevrouwen die in damesbladen een boom opzetten over hun zoektocht naar balans, karakteriseert ze onverholen als ‘balanstrutjes’. Coaching- en trainingsbureaus komen evenmin goed weg. Ze profiteren van de verwarring waarin mensen terechtkomen als ze niet naar zichzelf luisteren. Als zij zich aandienen is dat meestal een indicatie dat er ergens in de organisatie geld te veel is. Cursussen om tot zelfinzicht te komen zijn pure tijdsverspilling, zet Doets uiteen aan de hand van enkele sprekende voorbeelden. Frappant is ook Elskes eigenzinnige kijk op marketing: als je goed luistert naar je klanten heb je eigenlijk geen marketeers meer nodig.
Kick-off meetings
In haar eigen bedrijf maakte ze twintig jaar geleden een einde aan de vergadercultuur, omdat die in haar ogen contraproductief werkte. Bij Jan Doets America Tours hebben de vergaderingen plaatsgemaakt voor tien minuten durende ‘kick-off meetings’ aan het begin van de dag. Tijdens deze bijeenkomsten komt iedereen van tijd tot tijd aan het woord. Bovendien is iedereen van harte uitgenodigd om naar voren te treden en zijn zegje te doen. Het scherpt de teamgeest en het verruimt het werkplezier, is de gedachte.
Functioneringsgesprekken waarbij de rollen zijn omgedraaid en het personeel alles mag zeggen wat het op de lever heeft, heten in het bedrijf van Elske ‘vip-gesprekken’, en als het tijd is om de teamgeest aan te halen, nodigt ze de hele club uit voor een potje paaldansen. Elske zou Else niet zijn als ze hier niet zelf het voortouw zou nemen. Met het volle risico om ten overstaan van het voltallige personeel af te gaan als een gieter. Het interesseert haar niets.
Ondertussen loopt haar bedrijf met vijftig werknemers – van wie het overgrote merendeel vrouw is – als een lier. Niet in de laatste plaats omdat de klanten dik tevreden zijn. Hoe dat komt? Elske Doets legt het haarfijn uit.
De Zakenvrouw van het Jaar 2017 bekent dat ze zelf nooit een managementboek in handen neemt. Al was het maar omdat ze steeds weer afknapt op het taalgebruik. Des te opvallender is het daarom dat Elske Doets met Het lef om gelukkig te zijn in al haar spontaniteit en eerlijkheid een boek geschreven heeft dat thuishoort op het bureau van elke manager.
Elske Doets | Het lef om gelukkig te zijn (2e druk)
Uitgeverij Prometheus, Amsterdam
168 bladzijden; Prijs € 18,99
ISBN 9789044637410
