Vrijheid
‘Lientje’ van der Plas pookte het vuur even flink op deze week. “Want hoe kunnen we nu in hemelsnaam een Joodse president van een Europees land in oorlog ontvangen, op de dag dat wij onze oorlogsslachtoffers herdenken?”
Inderdaad, lees deze zin nog eens na en bedenk dan de stupiditeit van de hele heisa daaromtrent deze week. Ik kon juist geen symbolischer moment verzinnen dan uitgerekend op onze nationale rouwdag.
De ophef heb ik proberen te negeren en ik verlegde de aandacht naar de herdenking zelf. Met een indrukwekkende toespraak van een 17-jarige Sinti-puber over haar onwetendheid. “Ik wist niet dat…” , zo startte ze elke strofe. Passender in de idiote Haagse discussie over de komst van Zelensky werd het niet. Heel veel mensen wisten niet zoveel meer, zo bleek. Zelfs volksvertegenwoordigers.
Als kind ging ik al mee met mijn ouders naar de begraafplaats in Heerlen, waar altijd een bijzonder eerbetoon werd gehouden aan de gevallen geallieerde soldaten. Je werd er vanzelf stil van.
Maar 4 en 5 mei gaan over zoveel meer, over vreugde en verdriet, over vrijheid en vrijheidsberoving, over collectieve en individuele herdenking.
Jaren later kreeg 4 mei nog meer persoonlijke betekenis. Mijn vader overleed in 1996 plotseling, het was Bevrijdingsdag. Dodenherdenking bezorgde me de eerste jaren na zijn overlijden een bitter gevoel. Totdat ik de sereniteit, de gedichten en de stilte beter tot me kon nemen en me dat juist troost bood. Dodenherdenking was al indrukwekkend, de gedachte aan mijn vader maakte het nog intenser.
Maar volgens Caroline van der Plas is daar op 4 mei ook geen plaats voor, het moet enkel gaan over Nederlandse slachtoffers in de tweede wereldoorlog. Maar 4 en 5 mei gaan over zoveel meer, over vreugde en verdriet, over vrijheid en vrijheidsberoving, over collectieve en individuele herdenking. Ieder op zijn eigen manier.
De komst van Zelensky en de discussie die daarover losbarstte zorgde juist voor extra lading. Als het al niet zo stupide was geweest, was ik Lientje er bijna dankbaar voor. We stonden nu meer dan ooit stil: bij de gruweldaden in Oekraïne in ons Europa, en bij de oorlogen in het recente verleden en langer geleden. En ik stiekem ook weer even bij mijn vader.
Ik vond dat oké, die vrijheid nam ik zelf.
