We zitten nu wel een te puffen als een gek vanwege die aanhoudende hitte en droogte. Maar ja, hoe veel jaren heb ik de mensen niet horen klagen over die natte zomers hier. Als we ook maar enigszins de kans kregen – en het geld hadden – snelden we naar ‘de zon’ en bedoelden we ergens aan de Middellandse Zee. In de wereld van de touroperators golden toen zelfs nog slogans als ‘zon, zee en seks’. Alsof die laatste activiteit hier in ons regenachtige klimaat een vrijwel onbegonnen zaak was.
Nu hoor ik niemand meer klagen over die regen. Want die is er niet meer. Verdwenen, als sneeuw voor de zon. Het klagen – want dat blijven we standvastig doen – gaat nu over de zon en de hitte. Teveel van het goede. En niet het eerste jaar, het wordt heel gewoon, die Spaanse toestanden.
De zonnepanelen maken overuren, ze krijgen het amper bijgebeend. De planten staan er triestig bij, jonge bomen dreigen het loodje te leggen. En de weilanden, anders blakend van gezondheid met mals groen gras, beginnen op een geel verdord heidelandschap te lijken.
Nee, zó heet was nou ook weer niet de bedoeling. Op kantoor hebben we de airco aan staan. Dat willen we eigenlijk niet, want niet echt duurzaam. Maar ja, het pand staat de hele dag in de zon en zonder koeling wordt het tussen de dertig graden en veertig graden binnen. Dan krijgen we – terecht – de arbeidsinspectie over de vloer.
Nu hebben we het veel te warm, maar we beginnen ons in het land al grote zorgen te maken over de komende winter. Dan zouden we het wel eens veel te koud kunnen krijgen. In openbare gebouwen zal de thermostaat alvast naar beneden worden bijgesteld. En nu al krijgen we te horen dat we ons de blubber gaan betalen aan de energierekening. Want er is een groot tekort aan gas, met dank aan Poetin.
Het ene doemscenario is nog zwarter dan het andere. De economie gaat door de energieproblemen zware klappen krijgen, zo wordt nu al voorspeld. De minister van financiën heeft al een soberder leven voor ons in het vooruitzicht gesteld. Het is uit met de pret. En dan praat ik nog niet over die vele gezinnen die straks helemaal in de kou komen te zitten, niet alleen qua temperatuur maar ook andere eerste levensbehoeften.
Het is oorlogstijd, niets meer, niets minder. Dan kun je als dominees wel bij je geloof blijven, maar de realiteit vraagt nu om ingrijpen.
Heftig allemaal. In heel Europa wordt met toenemende verbazing gekeken naar Nederland. Hier worden namelijk de strengste maatregelen afgekondigd en is de gasprijs de duurste van alle landen. Terwijl wij nou juist de sleutel in handen hebben voor een oplossing, die niet alleen ons ten goede komt maar heel Europa.
Het heeft alles te maken met een dogma waar de Nederlandse overheid toe besloten heeft. Wij beschikken over de grootste gasvoorraad van Europa, Rusland niet meegerekend. Maar die hebben we nagenoeg op slot gedaan. Dat snap ik wel, want in Groningen begonnen muren te scheuren en huizen te verzakken. Heel vervelend voor die mensen. Maar naar mijn idee zou er nu een andere ‘sense of urgency’ moeten zijn. Die gaskraan moet ópen, meteen. Natuurlijk breek je als overheid dan een belofte naar die bewoners. Maar, met het geld dat je met dat gas verdient, kun je zowat heel Groningen van nieuwe huizen voorzien en dan hou je nog geld over om ook nog wat aan andere problemen te doen zoals bijvoorbeeld het hele stikstofverhaal, de woningbouw en vooral ook de koopkracht. Bovendien komen Nederland en de rest van Europa dan niet in de kou te staan.
Het is oorlogstijd, niets meer, niets minder. Dan kun je als dominees wel bij je geloof blijven, maar de realiteit vraagt nu om ingrijpen.
Inderdaad, dan ga je terug naar fossiele brandstof, terwijl we juist willen overschakelen naar schone energie van zon en wind. Met dat laatste moeten we vooral doorgaan. Dat Gronings gas moet je niet decennia willen blijven gebruiken. Je kunt nu een overgangsperiode creëren. Nog een paar jaar aan het gas en tegelijkertijd met een ambitieus programma komen voor nog meer zon- en windenergie. En wat mij betreft ook moderne kernenergie.
Na die paar jaar is Groningen echt niet in de grond gezakt, en alle materiële gevolgen kunnen aangepakt worden. Maar dan hebben we wel een megacrisis overwonnen, op eigen kracht nog wel.
