Het was een bizarre situatie afgelopen zondag in Maastricht. Zelf was ik bij de presentatie van een boek van hotelier Benoit Wesly. Ter beveiliging stond er een onopvallende politiewagen voor de deur. De man is honorair-consul voor Israël en ook al is hij heel kritisch over het huidige beleid van de regering in Jeruzalem, je weet het maar nooit of radicale elementen het op hem en andere aanwezigen gemunt zouden kunnen hebben.
Een kilometer verderop bestormden tegelijkertijd demonstranten het filmhuis Lumière, omdat er een Israëlische film werd vertoond. Weliswaar ging het om een romantisch verhaal en had dat niets met politiek te maken, maar de betogers vonden dat er geen ‘zionistische cultuur’ vertoond mag worden, ook niet in het vrije westen. Politie en beveiligers hadden hun handen vol om de nogal nogal agressieve activisten buiten te houden, het zal voor de bioscoopgangers geen prettig gevoel zijn geweest. Niemand van de oproerkraaiers werd overigens aangehouden, ze konden gewoon vrijuit vertrekken.
Nu is juist Lumière een filmhuis dat een grote diversiteit aan films vertoont, dus niet alleen uit Hollywood, maar uit zowat alle delen van de wereld. Zo stond een paar weken eerder een Palestijnse film op het programma, die kon ongestoord vertoond worden.
Enkele uren later werd elders in het land een muziekoptreden van zangeres Lenny Kuhr verstoord door activisten die haar uitmaakten voor terrorist, moordenaar en zionist. Alleen maar omdat ze Joodse roots heeft. Niemand werd aangehouden.
Een boekpresentatie en een film in Maastricht, een pijnlijk contrast
Bij de boekpresentatie van Benoit Wesly was onder meer Frans Timmermans, fractieleider van PvdA / GL aanwezig. Hij maakte zich serieus zorgen over het opkomend antisemitisme en riep de aanwezigen op om zich hier krachtig tegen te verzetten. „Antisemitisme moet ten allen tijde veroordeeld worden, dat moeten wij in Nederland niet accepteren. Een Europa zonder Joden is voor mij ondenkbaar.”
Ik denk dat Timmermans dat vol overtuiging zei, hij heeft een goede band met de Joodse gemeenschap. Maar vanuit zijn eigen partij klinken heel andere geluiden. Enkele leden van Groen Links verdedigden openlijk de verstoring van het concert van Lenny Kuhr.
Het probleem in het Midden-Oosten, meer bepaald in en rondom ‘het beloofde land’, is uitermate complex met aan beide kanten nogal wat elementen die niet uit zijn op vrede. Maar wat mij verbaast is dat de fanatieke betogers die in Nederland met Palestijnse vlaggen door de straten lopen en steun betuigen aan de Gaza-bevolking in het algemeen en de terreurgroep Hamas in het bijzonder, niets zeggen over de meer dan honderd Joodse gijzelaars die al een half jaar vast zitten, inclusief kinderen en bejaarden. Ook niet over de vele onschuldige mensen die omkomen bij de gevechten tussen verschillende islamitische groeperingen in landen als Soedan en Jemen. Of over de executies in Islamitische landen als Iran, Irak en Afghanistan. Of over de onschuldige slachtoffers van IS-terreur in de concertzaal in Moskou Ze richten zich enkel tegen de Joodse bevolking die ze met de slogan ‘from the river to the sea’ het liefst willen uitroeien. In de geschiedenis zijn die pogingen al eerder ondernomen, met gruwelijke gevolgen.
Ieder van ons kan en moet hier in de vrije westerse samenleving de mogelijkheid hebben om naar een film, een concert of een voorstelling te gaan, ook als het gaat om Joodse cultuur. Of Chinese cultuur. Of islamitische cultuur. Dat bepaalde mensen ons dat willen beletten, is onaanvaardbaar.
Laten we hopen dat er heel snel een einde komt aan de oorlog in Gaza waarbij vele onschuldigen sterven, en dat anderzijds de gijzelaars vrijgelaten worden. En dat we tegelijkertijd een halt toeroepen aan het antisemitisme dat ‘hier bij ons’ gevaarlijk de kop opsteekt. Zeker met Pasen zou de roep om vrede veel sterker moeten klinken dan de haat die nu in de straten en zelfs in onze cultuurhuizen klinkt.
