Compromis over vliegveld gewenst
We staan voor de buitenwacht eigenlijk een beetje voor joker, door zo fanatiek te discussiëren over de toekomst van het Limburgse vliegveld, tegenwoordig Maastricht Aachen Airport geheten. In de lijn van de tijdsgeest worden de tegenstellingen opgeklopt. Alsof een redelijk compromis niet haalbaar zou zijn. Maar dat is het juist wel, als we afstappen van radicale standpunten en vooral denken aan het bredere regionale belang.
Er is de vreemde situatie ontstaan dat de overheid, zowel landelijk als provinciaal, geen standpunt in dit belangrijke dossier heeft. Terwijl het gaat om belangrijke infrastructuur. Dus moeten de leden van Provinciale Staten er begin juni over besluiten. Ze krijgen allerlei rapporten onder de neus, maar voor de meesten zal dit geen ‘gefundedes fressen’ zijn. Dan loop je al gauw het gevaar op een beslissing die op de lange termijn en in de bredere context niet verstandig is.
Het is op dit moment voor weinigen helder, ook niet voor sommige media. De krant De Limburger opende gisteren met de enquête dat een grote meerderheid van de Limburgers voor het openblijven van de luchthaven is. Kennelijk het belangrijkste nieuws van de dag. Maar vandaag schrijft de hoofdredactie in een commentaar dat we aan die enquête weinig waarde moeten hechten, want die zou vooral op ‘emoties’ en ’te weinig kennis’ gebaseerd zijn. Pijnlijk, want waarom open je er de krant dan mee? Ik vermoed eerder dat de uitkomst van de enquête niet in het straatje past van de krant. Bovendien worden de eigen lezers pijnlijk gediskwalificeerd. Immers, die zijn volgens de krant niet goed geïnformeerd om daar een oordeel over te vellen. Maar een deel van de ondervraagden leest nog dagelijks die krant, dan zouden die mensen toch juist goed geïnformeerd moeten zijn, als de redactie tenminste gelooft in de eigen objectiviteit en kwaliteit. Trouwens, bij politieke verkiezingen kennen de stemgerechtigden ongetwijfeld ook niet alle dossiers en gaan ze grotendeels af op wat ze zien en lezen in de media. Is de uitslag van zo’n verkiezing dan ook niet van veel waarde?
Andere vraag, waarom die haast bij de Provincie? Ik zou willen pleiten voor een overgangsperiode. De ontwikkelingen in deze sector gaan razendsnel, dan mogen we de boot niet missen. De tegenstanders denken nog dat vliegen met schone energie en zonder lawaai nog decennia van ons afligt. Maar de realiteit heeft dat beeld ingehaald. Binnen tien jaar vliegen er elektrische toestellen met 30 stoelen naar bestemmingen binnen West-Europa. Die innovatie heeft de laatste jaren een enorme boost gekregen door de sterke noodzaak naar duurzaamheid en de huidige energiecrisis.
In de auto-industrie zie je dezelfde ontwikkeling. Het gaat steeds sneller. Over tien jaar rijden we bijna allemaal elektrisch, hybride of op waterstof. Voor grote vliegtuigen begint waterstof ook steeds meer een realistisch toekomstbeeld te worden. De sector kan niet meer anders dan hierin fors te investeren.
Laten we in Limburg nou eens mee voorop lopen. In de geest van andere projecten zoals Brightlands en de Einstein Telescoop. We hebben al zo veel gesloten, veel te veel. Alles van de mijnindustrie hebben we tegen de vlakte gegooid, veel fabriekspoorten gesloten. Met alleen sluiten komen we er niet. Zeker niet door ons enige vliegveld te sluiten dat zeker in geval van crisis en calamiteiten op humanitair vlak nog hard nodig kan zijn. Het werd door de Amerikaanse bevrijders aangelegd en we zien nu dat vrede in Europa niet vanzelfsprekend is. Dan kunnen voorzieningen zoals vliegveld heel cruciaal zijn.
Infrastructuur kan van levensbelang zijn. En natuurlijk, er zijn aardig wat vliegvelden in de buurt. Maar behalve dat die met het openbaar niet bereikbaar zijn, kunnen die vanuit Limburg ontoegankelijk zijn op momenten dat nationale overheden besluiten om grenzen te sluiten, zoals we helaas af en toe gezien hebben.
Er wordt vaak verwezen naar die luchthavens in de Euregio. Welnu, die zorgen allemaal voor veel meer lawaai en uitstoot dan Maastricht Aachen Airport, die verreweg de minste overlast bezorgt. Laten we die koppositie qua regelgeving en strenge voorwaarden met innovatie verder uitbouwen.
In het verleden had je de Vereniging ‘Geen uitbreiding Vliegveld Beek’. Hun doel was legitiem, niet meer maar minder overlast. Maar nu zie je een zekere radicalisering bij sommige tegenstanders. Het terugdringen van overlast is niet meer voldoende, de boel moet in hun ogen gewoon plat. Op de startbaan moeten zonnepanelen komen te liggen.
Tja, we kunnen ook de A2 bekleden met zonnepanelen, dat levert nóg meer kilowatt op. Alleen, dan wordt Limburg helemáál onbereikbaar. Het is nu al lastig genoeg met een te smalle autobaan en een treinverbinding die nog even traag is als vijftig jaar geleden.
De gulden middenweg lijkt mij die van duurzame innovatie, niet van teruggang. De regio Eindhoven met Brainport is zeer succesvol. De luchthaven daar levert een belangrijke bijdrage. Het vliegveld in Beek is een ultieme kans om ons te positioneren als high tech regio, met duurzame luchtvaart. Innovatie en natuur, dat wordt straks een prima combinatie. Of we sluiten alles en gaan alleen voor groen, zonder economische motoren. Maar dan worden we zoals het Eifelgebied. Heel mooi, heel groen, maar de jeugd is er weggetrokken, de hotels zijn gedateerd, het is er tamelijk unheimisch geworden.
Nu al trekken veel Limburgse jongeren weg uit Limburg, richting Randstad en het buitenland. Want hier zijn er te weinig interessante banen, te weinig leven in de brouwerij. Dat proces verbeteren we niet door een hek om onze provincie te zetten.
De toeristische sector kan niet alleen gericht zijn op wandelen en fietsen in het groen, hoewel dat een prima markt is. We hebben ook congres- en beursgangers nodig, en mensen die komen voor een citytrip. Het is ook niet zo dat de hele toeristische sector in Zuid-Limburg tegen het vliegveld is. Ik spreek veel hoteliers en restauranthouders die er juist voor zijn. Zij en wij zijn er trots op dat hier de zo belangrijke Eurotop van 1991 werd gehouden, met de invoering van de Euro als gevolg. Al die regeringsleiders landden op ‘Beek’, anders was die nooit hier georganiseerd. We zijn trots dat president Bush hier naar toe kwam, de Rolling Stones, Bruce Springsteen. Zonder vliegveld was dat niet gebeurd. Dan waren ze in Luik geland? Nee, zo werkt dat niet.
Ik voorzie en vrees dat het zonder vliegveld over een aantal jaren ook afgelopen zal zijn met internationale evenementen zoals TEFAF Maastricht. Die kunsthandelaren willen zeker meedenken in een duurzame ontwikkeling. Maar de boel sluiten? Dan gaan ze simpelweg naar een andere stad waar hun klanten wél kunnen landen. Een prestigieus internationaal evenement zonder vliegveld is ondenkbaar. En misschien zal het menigeen een rotzorg zijn waar die private jets naar toe gaan. Jawel, maar daarmee zijn al die Limburgers die werken tijdens zo’n evenement, ook hun job kwijt. Naar de jaarlijkse impuls van 25 miljoen euro voor de Limburgse economie, kunnen we dan ook fluiten. Ik hoor ze bij RAI Amsterdam nu al schuddebuiken van het lachen over die malle Limburgers, die blijkbaar niet vooruit, maar achteruit willen.
Laat dat niet gebeuren, laten we de krachten bundelen. In plaats van zwart-wit denken op zoek gaan naar de voorhanden zijnde grijze tinten. Dat hoeven er niet eens vijftig te zijn.
