Begin augustus werd bekend dat de automerken Honda, Mitsubishi en Nissan hun krachten gaan bundelen. Met de schaalvergroting willen zij de ontwikkelings- en productiekosten van hun elektrische voertuigen spreiden en hun aankoopkracht verhogen in de hoop op die manier hun concurrentiepositie te versterken.
Het gaat niet goed met de autoverkoop. Niet alleen in Europa; ook in de rest van de wereld draaien de autofabrieken niet op volle toeren. De transitie van verbrandings- naar elektromotoren verloopt (veel) minder snel dan verwacht. Daardoor is er zelfs twijfel gerezen of het verbod op de verkoop van nieuwe benzine- en dieselauto’s vanaf 2035 wel haalbaar is. Naar verluidt zoekt Europees Commissievoorzitster Ursula von der Leyen, onder druk van de grote Duitse constructeurs, naar een manier om dat verbod op de lange baan te schuiven.
De Europese autoconstructeurs zijn te laat op de elektrische trein gesprongen. Daardoor hebben zij een technologische achterstand opgelopen op elektropionier Tesla en de grote Zuid-Koreaanse en Chinese merken.
Ook de Japanse constructeurs hebben de elektrische trein gemist. In Japan bedraagt het marktaandeel van full electric auto’s schamele 4 procent, in Nederland en België ligt dat percentage vijf- tot zesmaal hoger.
De Japanse merken verwacht(t)en meer heil van hybridetechnologie en aandrijving op waterstof. Ze zijn pas begonnen met investeren in de ontwikkeling en implementatie van elektrische aandrijving nadat dé politiek hun daartoe min of meer heeft verplicht. Daardoor is hun e-gamma vrij beperkt en kunnen hun e-modellen niet concurreren met vergelijkbare modellen van de concurrentie.
Dat geldt ook voor Toyota. De nummer één op de wereldranglijst beschikt over welgeteld één full electric model. In vergelijkende rijtests maakt de Toyota bZ4X geen overweldigende indruk. Desondanks voert Toyota onaangevochten de wereldranglijst aan met bijna 11 miljoen verkochte wagens in 2023. Die toppositie dreigt in gevaar te komen naarmate meer mensen elektrisch gaan rijden.
Met name de Chinese automerken BYD en Geely vormen een reële bedreiging. Die hebben van elektrische aandrijving een prioriteit gemaakt. Ze weten te verbazen door de snelheid en efficiëntie waarmee zij nieuwe producten ontwikkelen en produceren. Zelf bekleedt Toyota geen toonaangevende positie op de Chinese markt, de grootste automarkt ter wereld. Buiten Japan staat Toyota vooral sterk in de VS en Zuidoost-Azië; in Europa bezit het een schamel marktaandeel van 7 procent.
In Japan werkt Toyota al geruime tijd samen met Mazda, Subaru en Suzuki. Begin augustus hebben Honda, Mitsubishi en Nissan laten weten dat ook zij de krachten gaan bundelen met het oog op de ontwikkeling en implementatie van elektrische aandrijving. De schaalvergroting moet ervoor zorgen dat de ontwikkelings- en productiekosten voortaan worden verspreid over drie merken en dat zij batterijen en softwarepakketten goedkoper kunnen inkopen. Zij willen zo goedkoper gaan produceren en hun concurrentiepositie op de internationale markten versterken, zonder hun eigenheid te verliezen.
Honda, Mitsubishi en Nissan hebben vorig jaar samen 8,3 miljoen auto’s verkocht. Dat is amper één miljoen exemplaren minder dan de 12 merken van de Volkswagen Group samen. Dat stemt tot nadenken. Want terwijl de Japanse constructeurs meer gaan samenwerken, doen de Europese merken het tegenovergestelde. Zij treden almaar meer in verdeelde slagorde op.
Hoewel de nieuwe Japanse alliantie in de eerste plaats is opgezet om een dam op te werpen tegen de voorspelde tsunami van goedkope elektrische auto’s uit China, kan het Japans initiatief gevolgen hebben voor de Europese merken. Want als die op de ingeslagen weg verdergaan, is er een grote kans dat zij hun technologische achterstand vergroten in plaats van verkleinen. Dat kan dramatische gevolgen hebben voor de werkgelegenheid in de Europese auto-industrie. De kans is reëel dat enkele Europese merken verdwijnen of worden overgenomen.
Het goede nieuws is dat een aantal Chinese merken de assemblage van auto’s die zijn bestemd voor de Europese markt zal overhevelen naar nieuwe of bestaande fabrieken op het Europese vasteland. Zij hopen op die manier de importheffingen op auto’s made in China te omzeilen én de ecologische voetafdruk van hun producten te verkleinen. Misschien opent dat laatste perspectieven voor de autofabriek in Born, al is van concrete overnameplannen vooralsnog geen sprake.
